Fipronilrapport: voedselveiligheid hoort voorop te staan

Hebben getroffen pluimveebedrijven de fipronilaffaire aan zichzelf te wijten? Of is toezichthouder NVWA op zijn minst medeverantwoordelijk? Dat is de hamvraag die wordt beantwoord in het rapport van oud-minister Winnie Sorgdrager. Zij stond vanmiddag de pers te woord tijdens een speciaal belegde persconferentie.

Sorgdrager benadrukt dat voedselveiligheid in de pluimveesector voorop dient te staan. Volgens de leider van de onderzoekscommissie moet de hele voedselsector ervan doordrongen zijn dat ze voedsel produceren voor mensen, dus is het volgens haar van elementair belang dat ons eten betrouwbaar en veilig is. "De sector is als eerste aan zet. Het moet daar goed tussen de oren zitten dat ze mensen voeden. Dat ze met eten bezig zijn", aldus Sorgdrager. De pluimveesector gaf economische belangen voorrang boven voedselveiligheid en controleerde onvoldoende op verboden stoffen.

Maar niet alleen de eiersector zelf, maar ook toezichthouder NVWA en de betrokken ministeries hebben te weinig oog gehad voor de voedselveiligheid in de fipronilcrisis, is de conclusie van het rapport. "Minister Schippers (Volksgezondheid) en staatssecretaris Van Dam (Economische Zaken) hebben de Tweede Kamer vorig jaar augustus onvolledig geïnformeerd en een "vertekend beeld van de situatie geschetst". Minister SchippersVan Dam

De commissie vindt het kwalijk dat de NVWA niet adequaat reageerde op eerdere signalen over het gebruik van fipronil, eind 2016 en begin 2017. Ook de communicatie over de uiteindelijke gebeurtenissen was verwarrend: op enig moment werd de consument zelfs geadviseerd even helemaal geen eieren meer te eten.

Fipronil is een insecticide en acaricide uit de groep van de fenylpyrazolen. Het bestrijdingsmiddel werkt tegen vlooien, mijten en teken bij honden en katten. Bij plantenbescherming wordt het aangewend als insecticide voor gebruik als zaadbehandelingsmiddel bij zonnebloemen en maïs, onder de merknaam. In de zomer van 2017 ontstond een internationaal schandaal toen bleek dat het door de Europese Unie voor de voedingssector verboden fipronil werd aangetroffen in eieren die afkomstig waren van Nederlandse, Belgische, Franse en Duitse legkippenhouderijen. Hoofdverantwoordelijke voor de crisis was het bedrijfje Chickfriend uit Barneveld, dat bij 360 bedrijven fipronil gebruikte om bloedluis te bestrijden.

Volgens Sorgdrager moet er iets gebeuren. "Dit heeft impact." Volgens haar moet de overheid kritisch naar de affaire terugkijken.  Wel benadrukte ze 'het eeuwig zonde te vinden als de discussie daarover gaat. Volgens haar zou het vooral om de voedselveiligheid moeten gaan en niet over de politiek. Om die reden hoopt ze dan ook dat de overheid wijzer is geworden door de pijnlijke gebeurtenissen "Je bent als overheid niet goed bezig als je hier geen lering uit trekt".

ministers BruinsSchouten

Het onderzoeksrapport ‘Fipronil in eieren’ is maandag aangeboden aan de ministers Bruins (Medische zorg) en Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). De onderzoekers concluderen dat het systeem nu niet functioneert en hopen dat de voedselveiligheid weer voorop komt te staan.

Omdat nu nog een rechtszaak loopt  waarin de pluimveesector de NVWA verantwoordelijk stelt voor de schade, kon en wilde Sorgdrager tijdens de persconferentie nog niets zeggen over eventuele aansprakelijkheid en schadevergoedingen.