Er wordt gezegd dat dit de meest prestigieuze werkkamer van Binnenhof is. Klopt dat volgens jou?
“Ik vind die van Buma ook erg mooi. Dat is de oude kamer van het oude Ministerie van Justitie. Of die van mij de mooiste is? Ik weet wel dat mensen die hier ooit gewerkt hebben, of in deze kamer geweest zijn, toch even extra om zich heen kijken. Ook omdat het uitzicht op het Binnenhof zo goed is. Een dikke bonus. Het Torentje zie je niet, maar wel de Ridderzaal, de Senaat en de Raad van State. Eigenlijk alle mensen die wel tijd hebben om van het mooie weer te genieten.”
Wat is het eerste dat je hebt gedaan toen je deze werkkamer kreeg?
“Die stoelen denk ik. Nou, misschien niet als eerste. Ik denk dat dat een paar planten waren.”
Wat voor werk doe je vooral in je werkkamer?
“Veel praten, overleggen, of gasten van buiten ontvangen. Maar ook schrijven, lezen, nadenken. Ik heb hier ook veel zitten werken aan
Dan zit ik hier gewoon te tikken. Dan gaat de deur dicht en de muziek aan. Dan ga ik lezen en schrijven.”
Van Mark Rutte is bekend dat hij graag klassieke muziek draait tijdens het werken. Jij ook?
“Nee. Ik heb er niks tegen, maar ik draai het gewoon niet. Maar ik draai wel muziek. Zoiets als Balthazar of The National. Of Dave Brubeck. Maar als het heel druk is op de gang probeer ik de muziek een beetje af te stemmen, dat het een beetje normaal is.”
Opvallend is de grote foto van je vrouw Anouk samen met je dochtertje. Is dat het eerste wat je zou meenemen als de boel hier in de brand vliegt?
“We hebben ‘m gelukkig digitaal, dus je kunt ‘m natuurlijk nog een keer laten drukken. Maar het is wel de meest persoonlijke toevoeging in deze kamer.”
Is je werkkamer heel belangrijk?
“Ja, het is wel belangrijk. Maar het is niet dat ik zeg dat ‘ie per se zo groot moet zijn. Voor mij is het belangrijk dat ik het een beetje naar mijn hand kan zetten, dat ik eigen dingen kan inbrengen en het een prettige omgeving is. Ik zit er natuurlijk vaak. Sommige zeggen – vooral door het tapijt – dat het hier inmiddels meer op een huiskamer lijkt, maar ik vind het hier gewoon prettig. Het is voor mij belangrijk dat er karakter in zit en een beetje sfeer meebrengt.”
Ontvang je hier veel mensen?
“Wel veel, ja. Ik vind het fijn als zij het gevoel hebben dat ze hier gewoon zijn, en niet ‘ontvangen’ worden. Dat je gewoon op het meubilair mag gaan zitten. Het is geen museum, het is een werkkamer.”
In de hoek een beeld van VVD-oprichter Pieter Oud. Opmerkelijk: het beeld staat op een sokkel die 180 graden kan draaien. Zodanig dat het gezicht van het beeld naar de muur gedraaid kan worden. Maar waarom?
“Deze stond er al en het is traditie dat ‘ie blijft staan. Van mij hoeft dus niet alles anders. Maar het is ook traditie dat als er zaken besproken worden en een minder liberaal compromis gesloten moet worden, wij zijn hoofd afwenden. Zodat hij dat niet hoeft te zien.
"Het beeld is niet zo bedacht volgens mij. Ik denk dat de sokkel toevallig draaibaar is en later bedacht is het beeld te draaien bij een discussie. Ook als
reminder
aan elkaar dat er wel grenzen zijn. Die grap hebben we erin gehouden."
Achter je bureau in de hoek staat een kabouter verstopt. Hoe zit dat?
“Die heb ik gekregen van Erik, een Vlaming. Dat is het logo van hun bureau. De
Fuck You Kabouter
is dat. Hij staat een beetje verstopt. Ik wil natuurlijk m’n gasten geen middelvinger oprichten, dus staat hij een beetje in de hoek.”
Op de hoek van je bureau een stapel boeken. Allemaal gelezen?
“Dit zijn boeken die ik hier heb gekregen. Dan moet ik dus nog ergens een keer aan toe komen.”
Maar in deze zat je wel te werken?
“Ja, in deze zat ik te werken. Daar ben ik toevallig net klaar mee. Sommige boeken hebben meer waarvan je denkt: ‘Daar wil ik nog wat mee’.”
Trouwens, dat kastje met drank erop. Een beetje Mad Men?
“Een beetje
Mad Men
wel. Ik heb dit oude kastje zijn functie teruggegeven. Want die stond er ook nog. Maar veel gebruik maak ik er niet van. Soms na een lang debat. Het is niet dat ik er dagelijks of wekelijks aan zit. Soms met een collega.”
Kan je ook een beetje ontstressen hier? Door bijvoorbeeld te lezen?
“Lezen kan. Als er een afspraak uitvalt bijvoorbeeld. Ligt aan het weer. Of ik loop een keer door de gangen om eens met andere te praten. Gewoon een keer zonder dat er een afspraak bij zit. Maar een beetje rondlopen is wel heel lang geleden eigenlijk. Want je hebt altijd je werk. Ik heb me dit weekend bijvoorbeeld weer eens aan Twitter gewaagd. En als je eenmaal begint te reageren blijkt dat weer een flinke klus. Er is altijd iets te doen.”
Is Twitter niet gewoon een pisbak?
“Het kan aan nuance winnen. Maar je moet de mensen die wel serieus reageren ook niet verwijten dat andere mensen rare berichten sturen. Dus mensen die serieus reageren, kan je ook serieus mee in gesprek.”
Je zat afgelopen week bij ons in de uitzending. Speel je dan met je team hier een rollenspel ter voorbereiding op het gesprek met Jeroen?
“We spelen geen rollen. Maar het is natuurlijk wel de sport en de eer van de voorlichter om alle vragen die in de uitzending komen, vooral de lastige, te hebben. Maar het is niet dat ik een antwoord op een papiertje uit m’n hoofd leer. Ik probeer wel de frisheid te bewaren. Niet dat ik op een vraag denk ‘Kan ik hier mijn vijf antwoorden kwijt.’ Je probeert in gesprek te gaan. Ook als iemand een voorbeeld geeft, om te kijken: kan ik daar iets mee. Dat kan pas op het moment zelf.”
Tref je nog meer voorbereidingen?
“Als je weet dat je gaat, want soms ook pas ’s middags kan zijn, wil je wel graag weten wie de andere gasten zijn. Wat zijn de onderwerpen, en heb ik daar iets mee? Helpt het mij als ik vanmiddag nog even iets lees over een andere gast? Dat je even kijkt wie de mensen zijn. Dat je een gevoel krijgt bij de sfeer van zo’n avond. Het kan veel uitmaken. Soms praat iedereen gezellig met elkaar, maar soms zit iemand met een hele sterke mening over ons; dat is handig om te weten. Dat je weet dat iemand over een onderwerp kan beginnen, ook onaangekondigd. Dan is het handig als je een zinnig antwoord terug kan geven.”
Hoeveel van de vragen in de voorbereiding worden daadwerkelijk gesteld?
“Het leukste van een goede voorbereiding is ook dat er soms vragen inzaten waarvan je blij bent dat ze niet in de uitzending zaten. Maar het gaat er ook niet om dat je elke vraag voorbereidt. Het gaat erom dat je een beeld hebt van de flow van een gesprek.”
Vind je dat je woorden na zo’n uitzending te veel onder een loep liggen?
“Dat mag wel, maar in tv-programma’s vind ik dat niet altijd. Het is altijd een mengeling. Ik snap ook dat de tv zo’n zijn wetten heeft. Het kan een goed gesprek zijn, waar de deelnemers het heel fijn vonden, maar iedereen heeft weggezapt. Dus ik snap dat je een balans moet vinden. Ik vind scherpe vragen nooit verkeerd, daar wordt het gesprek scherper van. Wat lastiger is, is als je een plan hebt, andere daar op reageren en je daar moet uitleggen en verweren tegen dingen die je niet hebt gezegd. Soms is dat onvermijdelijk omdat je iets niet zo handig hebt gezegd, of soms is het gewoon flauw. Daar tussenin ligt het dan een beetje.”
Afgelopen maandag was Klaas Dijkhoff te gast. Hij wil dat de VVD een andere koers gaat varen. Daarom presenteerde hij het discussiestuk ‘Liberalisme dat werkt voor mensen’. Ook heilige huisjes als vrijheid van onderwijs en godsdienst staan ter discussie vertelde hij in onze uitzending.