D-Day: de oppositie mag aanvallen

Het derde kabinet van Mark Rutte is er één met de kleinst mogelijke meerderheid in beide kamers, dat is Rutte III. De premier zoekt naar draagvlak, sprak hij na zijn regeringsverklaring. In Rutte's eigen woorden: "De deur van de Trèveszaal staat op een ruime kier.”

De hele regeringsverklaring is hieronder te bekijken:

PVV-leider Geert Wilders (de grootste oppositiepartij met twintig zetels) hekelt de verdeling van de ministerposten: "Zie ze zitten: een beetje rondkijken, lachen, kijken op hun telefoon. (-) Iedereen en z’n moeder heeft een baantje gekregen. Altijd koffie gehaald voor Halbe, altijd gelachen om de grapjes van Pechtold." Rutte noemt hij 'de grootste politieke leugenaar van de afgelopen jaren’.

Zijn stevigste kritiek is op de islam en de toestroom van immigranten onder Rutte II. "De islam maakt ons kapot. Ons land was ooit het mooiste land ter wereld."

Wilders kondigde opnieuw een motie van wantrouwen aan, omdat vicepremier Kajsa Ollongren een dubbel paspoort heeft. "Ik wil geen Turken, Marokkanen of Zweden in dit huis. Dit is mijn land." DENK-leider Tunahan Kuzu  legt de beschuldiging van ‘dubbele loyaliteit’ bij Wilders neer, gezien diens tijd in Israël. Kuzu spreekt van ‘de lange arm van de Israëlische regering’.

Een ander punt van kritiek: het willen afschaffen van de referendumwet, terwijl er genoeg handtekeningen zijn opgehaald om een raadgevend referendum te houden over de sleepwet.

Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet ging het debat aan met Klaas Dijkhoff , fractievoorzitter van de VVD. Baudet verwijt hem bestuurlijke arrogantie en het in stand houden van de zogeheten baantjescarroussel.

Tijdens de ingelaste pauze leert de kersverse minister van Justitie en Veiligheid zijn plaats kennen.

It's lonely at the top. Grapperhaus wil heel graag een praatje maken in de pauze van het debat, moet weer gaan zitten van de voorzitter #sad pic.twitter.com/NvzYyWKI1p

Jesse Klaver (GroenLinks) uit kritiek op het opgeheven vingertje waarmee het kabinet wijst naar het individu. “Gij zult het Wilhelmus leren. Gij zult het Rijksmuseum bezoeken.”

Sybrand Buma , leider van formatiepartij CDA, wijst Klaver op zijn beurt op diens rol in de formatie. "Als je niet langs de zijlijn wil blijven staan moet je accepteren dat je niet alles kunt binnenhalen." Klaver liep weg tijdens de formatie, en daarmee volgens Buma van zijn verantwoordelijkheid.

Twitteraars valt in de loop van de dag op dat in vak K de spanningsboog verslapt.

#regeringsverklaring Kunnen die telefoons en tablets niet gehackt of getapt worden ?? pic.twitter.com/Qs6Q5yxkeV

De fractievoorzitter van de SP, Emile Roemer , houdt in zijn betoog een rode draad aan. Veel groepen uit de samenleving worden niet geholpen door dit kabinet. Hij haalt ouderen, jongeren en mensen met een beperking aan. Zo zouden enkel tweeverdieners met een topinkomen erop vooruit gaan. Wat resulteert in een vergroting van de verschillen in de samenleving.

Ook haalt hij aan dat er op internationaal gebied veel moet gebeuren. Zo moet Nederland het verdrag van de Nobelprijs winnende ICAN ondertekenen, dat een verbod wil op nucleaire wapens. 

Daarnaast haalde Roemer aan dat Nederland een belastingoorlog voert, wat te vergelijken is met een prijzenoorlog, en Europa zo in een 'race to the bottom' heeft gestuurd. Hij had veel suggesties en deed een handreiking aan de coalitie, want zoals hij zijn spreektijd besloot, 'Er moet nog veel gebeuren voor dat dit regeerakkoord voor alle Nederlanders is.'

Als coalitiepartner van Mark Rutte's VVD in het vorige kabinet is het voor Lodewijk Asscher weer wennen aan de andere kant van 'Vak K'. In zijn spreektijd spreekt hij vooral lof uit voor de ambities van het kabinet. Daarnaast deed hij iets ongebruikelijks, in zijn eerste termijn diende hij al een motie in. Deze motie werd gesteund door de gehele oppositie, op de SGP na. De motie ging over de bezuinigingen in de wijkverpleging. 

Asscher haalde de hele overeenkomst over zorgbeleid aan, maar wilde met de motie de nadruk leggen op de wijkverpleging.

Fractievoorzitter Marianne Thieme valt het nieuwe kabinet vooral aan op het klimaat-vraagstuk. Ze begon met een compliment, dat het klimaat-probleem wordt genoemd, maar Thieme ziet het 'groenste' regeringsakkoord als een goocheltruc en pronken met de veren van opvolgers. Alle maatregelen zouden namelijk pas in werking gaan na de looptijd van dit kabinet. Ook het opslaan van CO2 in de bodem als het probleem 'onder het tapijt schuiven'.

Zelf zou ze liever aanpassingen zien in de bio-industrie en het verkleinen van de veestapel. Maar dit zou, volgens Thieme, niet kunnen door invloed van het CDA en VVD. Landbouw heeft een 'status aparte' gekregen. Terwijl de landbouw tot de ergste vervuilers in de wereld. Maar de regering bestraft gezond eten, als zuivel en groenten, juist met een hogere BTW. 

Ook de samenstelling van het kabinet kreeg de wind van voren. Er zitten te weinig vrouwen in, en teveel kritische columnisten en oud-werknemers van Shell. Toch is er een handreiking van het kabinet die Thieme beantwoordt met 'wat vaag is moet ambitieus worden, wat terughoudend is moet radicaal worden en wat fossiel is moet groen worden'.