Bloggers over Amerika kiest: Waarheid op maat

Amerika houdt de adem in. Wordt het Hillary of Trump? Op 8 november weten we het. Pauw besteedt de komende maanden volop aandacht aan de Amerikaanse verkiezingen. In de uitzendingen, maar ook op de site. Hier zullen een aantal Nederlanders die in de VS zijn voor ons bloggen, vloggen en fotograferen. Het gaat om Nederlanders die in de VS wonen of Nederlanders die daar zijn om campagne te voeren. Van L.A. tot New York. Van Chicago tot Alabama en Montana. Wat maken ze mee in hun staat en hun straat? Elke werkdag plaatsen we een nieuwe blog.

Twee identieke ontmoetingen met kiezers op twee totaal verschillende locaties. Dempsey’s : een Ierse pub in Columbus, Ohio. Links activistisch bolwerk. De kroegbaas en zijn vrouw verzorgen een gesprek met Democratische stemmers (een zogeheten townhall ). Bernie aanhangers, vakbondsleden, onderwijzers, studenten van verschillende leeftijden en achtergronden komen samen in een smoezelig zaaltje dat vol hangt met ingelijste campagnebuttons en activistenparafernalia.

Entertrainment Junction : een pretpark voor miniatuurtreinen in West Chester, Ohio. De trotse oprichter en eigenaar van het succesvolle pretpark host een townhall met Republikeinse stemmers in een zaaltje dat toepasselijk genoeg een nagebouwde ‘townhall’ is en naast het nagebouwde postkantoor huist. Aan tafel zitten NRA leden, veteranen, activisten, Tea Party-leden en een lid van een militante burgerbeweging die strijdt tegen de islam. Iedereen is blank, boven de 50 en het gezelschap is overwegend man.

De verschillen zijn legio, maar deze twee groepen hebben meer met elkaar gemeen dan je zou denken. Een gebrek aan sympathie of sterker nog: afkeer van Hillary in meerdere of mindere mate. Vaderlandsliefde. Ze zijn lid van een partij die barsten vertoont. Een tanend vertrouwen in de zittende macht maar een rotsvast geloof in de democratie en de waarde van hun stem. Maar vooral: een onvermurwbaar geloof in hun eigen waarheid en het totale gebrek aan inlevingsvermogen in de waarheid van de ander.

De schoonheid van campagnes is dat het een wedstrijd verhalen vertellen is en ertoe doen. Verhalen over dromen en idealen, toekomstbeelden die staan voor de wereld zoals we die graag willen zien. (Dat wil zeggen, in een normale cyclus. De ideeënstrijd is dit jaar omgevormd tot een wedstrijdje karaktermoord). Desalniettemin: het is en blijft een campagne.

De schaduwkant van campagnes is dat er in het heetst van de strijd geen enkele ruimte meer is voor nuance, voor twijfel, dilemma’s of voor toenadering. Iedereen graaft zich dieper in zijn eigen waarheid in, gebruikt daarvoor onderzoek en experts die dat gelijk bewijzen. Zoekt bevestiging in de eigen media, bij gelijkgestemden. Vindt op zijn tijdlijn alleen de berichten die passen in het eigen wereldbeeld. En wordt zo de hele dag geframed. Diezelfde geluiden resoneren bij de talking heads op televisie, die 24 uur per dag een herhaling van dezelfde wedstrijd vertoont. Diezelfde talking heads fietsen lenig elk argument van de tegenpartij in een eigen versie van de werkelijkheid. En die vaardigheid wordt Amerikanen zo met hun dagelijkse portie mediaconsumptie met boter en suiker gevoerd.

Voor een deel hoort het bij het spel. In campagnes wil je graag de verschillen zien en geldt bovendien de wet van herhaling. Hetzelfde verhaal, keer op keer. In Amerika duurt dat echter geen drie maanden zoals in Nederland, maar langer dan een jaar. Een jaar lang tegenstellingen en contrast. Tel daarbij op dat het politieke stelsel al jaren tot op het bot verdeeld is. De Republikeinen houden alle Democratische voorstellen tegen in het Huis van Afgevaardigden en Obama regeert bij decreet. Dat zet kwaad bloed en in de politiek vergeten mensen niet snel. Het polariseert. Terwijl samenwerking juist nodig is in een tweepartijenstelsel.

Bovendien worden campagnes steeds beter in microtargeting : het identificeren van specifieke groepen kiezers. Deze kiezers krijgen een boodschap op maat. Ze kiezen niet, ze consumeren en worden op hun wenken bediend door de technologieën van deze tijd. Vanuit marketingoogpunt fantastisch. Maar wie zoekt naar eenheid, heeft het nakijken. De schaduwkant van deze manier van campagne voeren is het ontstaan van eilandjes kiezers die zich vooral met zichzelf bezighouden en zich niet meer hoeven te verdiepen in de wereld van de ander.

Het beeld dat overblijft is dat van een gepolariseerd land, waarin zichzelf bevestigende werelden zich steeds dieper ingraven in hun eigen comfortabele gelijk. Het vileine en persoonlijke karakter van deze race maakt het er niet beter op. Weerspiegelen de campagnes de staat van het land of zijn de campagnes mede de oorzaak van de verdeeldheid in Amerika? Ik vrees dat beiden waar zijn. Wie er ook president wordt op 8 november, de commander in chief wacht een zware taak.