Paul Bergen: fotograaf van de groten der aarde
Fotograaf Paul Bergen fotografeerde zo ongeveer iedere artiest die ertoe deed. Van pop tot jazz: de mooiste, meest innemende en uniekste foto’s zijn in zijn boek ‘Nineties Spirit’ verzameld. In de uitzending van vanavond hebben we het met Bergen himself én Wilfried de Jong uitgebreid gehad over de foto van Sonny Rollins. In het boek staat bij sommige foto’s ook wat extra informatie, maar “het moet toch vooral een fotoboek zijn”, aldus Paul Bergen. Wij vroegen hem voor dit artikel toch wat meer te vertellen over vijf van de tig iconische foto’s die hij gedurende zijn carrière maakte.
- Rolling Stones – 1995
De Britse rock-‘n-rollband the Rolling Stones was in 1995 al wereldberoemd. Bergen maakte bij het concert dat zij toen ter tijd gaven foto’s. Op de foto is met name Mick Jagger prachtig in beeld. Achter hem is Keith Richards op z’n rug te zien. Ze steken af tegen een vrijwel spierwitte achtergrond. Hoe kwam deze foto tot stand?
“Sommige foto’s maak je gewoon omdat het impulsief is. Er is een concert aan de gang. Je staat op een bepaalde positie. Je anticipeert op wat er op het podium gebeurt.”
Bergen vertelde ons dat dit specifieke concert van The Rolling Stones een buitenconcert was, in Landgraaf. Hij nam deze foto tegen de avond. De avondlucht was wit, dus toen Bergen ervoor koos de foto in zwart-wit uit te brengen, kwam dat extra goed uit. Het beeld wordt er naar eigen zeggen rustig door. En:
“Als fotograaf probeer je natuurlijk iets te bereiken, waardoor je net even een andere foto hebt. En dat is bij deze foto wel gelukt.”
- Nirvana – 1991
Deze foto is in Frankfurt gemaakt. Bergen vertelde ons hier een verhaal bij, waar je bijna nu nog nerveus van kan worden. Het was koud buiten, die dag in 1991. Bergen kwam met zijn camera(‘s) van buiten en liep de warme concertzaal in.
“Dat moet een temperatuurverschil van twintig graden zijn geweest.”
De lenzen besloegen direct dusdanig dat hij er geen goede foto’s mee zou kunnen gaan maken. Bergen is toen een kwartier bezig geweest om de lenzen vrij te maken van condens. Hij heeft toen met een doekje en een speciaal lens-zeempje de lenzen condensvrij gemaakt. Hierdoor heeft hij een stukje concert gemist. Echter: deze foto, waarop je crowdsurfen ziet, is aan het einde van het concert gemaakt. Normaal doet Bergen concertfotografie zonder flits, maar nu moest hij de flits wel gebruiken, omdat er bij het publiek bijna geen licht was. Achteraf is Bergen heel blij daarmee, want:
“Door die flits zie je de ketting van z’n portefeuille oplichten. De muur van de zaal staat er daardoor ook op. Je ziet dan hoe groot die zaal is. Technisch gezien en qua moment is deze foto uitstekend uitgepakt.”
- Daft Punk – 1997
Daft Punk heeft altijd de traditie gehad onherkenbaar op de foto te willen. Dat was dus ook in 1997 al het geval. Deze foto is genomen rond de tijd dat hun eerste album uitkwam. Bergen kwam hun hotelkamer binnen en zag de twee mannen daar staan met een masker op.
“Ik moest even anticiperen. Hoe ga ik dit doen? Ik zei: ‘Ga maar even op bed liggen, dan ga ik boven jullie staan’. Zo kon ik ze heel mooi close fotograferen.”
- Joe Cocker – 1994
Deze foto heeft Bergen in Hilversum gemaakt. Het was een regenachtige dag, het miezerde flink. Joe Cocker had zijn interviews gegeven in een nogal klein Chinees restaurant.
“Daar viel geen plek te bedenken waar ik hem zou kunnen portretteren. Dus heb ik hem mee naar buiten genomen. Tegen de regen gaf ik hem een paraplu. Hij hield hem vast maar verder gebeurde er niet zo veel.”
Over die foto was Bergen dus iets minder tevreden. Gelukkig vroeg een mevrouw bij de platenmaatschappij hem langer te blijven, want Cocker zou zo een gouden plaat uitgereikt krijgen.
“Dat gaf mij de ruimte om toen hij wegging met hem mee te lopen. Ik zag namelijk dat hij door een taxi werd opgehaald. Dat is uiteindelijk een hele mooie snapshot geworden. Een foto die je van tevoren niet bedenkt.”
- Mariah Carey – 1996
Bij deze foto is het net of Bergen een momentje alleen heeft gekregen met Mariah Carey. Niets was minder waar, aldus hijzelf. Hij mocht met vier fotografen tegelijk - in een foto-call noemen ze dat - een foto van haar schieten.
“Soms mag dan de ene na de andere fotograaf, maar nu moesten we allemaal tegelijk. Normaal krijg je dan 10 of 15 minuten, maar bij Mariah Carry veel minder.”
Bergen schoot nog ontzettend veel meer bijzondere foto’s dan de vijf uit dit artikel. Al die foto's zijn dus verzameld en tot boek gebonden in ‘Nineties Spirit’. Voor het hele gesprek uit de uitzending van vanavond kijk je de video hieronder.
Praat mee
