'Zwarte lijst' Belastingdienst was ernstige schending privacywet

De Belastingdienst heeft de privacywet AVG "op ernstige wijze geschonden" door de gegevens van circa een kwart miljoen burgers jarenlang te verwerken in het fraudesysteem FSV. Dit systeem fungeerde als zwarte lijst van mogelijke fraudeurs, concludeert de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) na onderzoek.

Het onderzoek bevestigt het beeld dat mensen al bij de geringste signalen, "rijp en groen", op de zwarte lijst terecht konden komen. Een anonieme melding van bijvoorbeeld een boze buurman of jaloerse ex kon al voldoende zijn. En wie eenmaal op de lijst stond kwam er nooit meer van af. De gegevens werden ook veel te lang bewaard en waren voor te veel medewerkers van de fiscus toegankelijk.

AP-voorzitter Aleid Wolfsen benadrukt dat de Belastingdienst 'vanzelfsprekend' fraude moet aanpakken. "Maar uit ons onderzoek blijkt dat de Belastingdienst fraudesignalen registreerden gebruikte op een manier die absoluut niet is toegestaan. Onschuldige mensen zijn hierdoor gedupeerd."

FSV was in gebruik van eind 2013 tot begin 2020. Een voorloper ervan was al sinds 2001 in de lucht. Pas toen de Belastingdienst na mediapublicaties over de zwarte lijst in opspraak was geraakt, werd het systeem uitgezet.

Nader onderzoek moet nog uitwijzen op welke manieren mensen allemaal last hebben gehad van hun registratie in de zwarte lijst. In ieder geval is bekend dat deze lijst een rol heeft gespeeld in de affaire rond de kinderopvangtoeslag. Wie er op stond, kreeg bijvoorbeeld geen betalingsregeling wanneer toeslagen werden teruggevorderd. ANP