Wie betaalt de kosten van een civiele rechtszaak?

Sta jij op het punt een rechtszaak te starten tegen een andere partij? Of heb je een dagvaarding ontvangen? Dan maak je je waarschijnlijk niet alleen zorgen over de zaak, maar ook over de bijkomende kosten: griffiekosten, de kosten van een advocaat en eventuele proceskosten. Wie betaalt deze kosten? We leggen je er hier alles over uit.

Een civiele zaak is bijvoorbeeld een zaak over arbeidsrecht, burenrecht of huurrecht. Het is een rechtszaak tussen twee partijen, die een onderling conflict hebben en deze niet kunnen oplossen.

Elke burger kan een civiele zaak beginnen. Als je er een begint, word je ook wel de ‘eiser’ genoemd. Een zaak start officieel met een dagvaarding. Dit is een brief van de rechter waarin het conflict wordt omgeschreven en vastgelegd staat wat je van de andere partij eist. Als je een rechtszaak start, doe je dit in een dagvaardingsprocedure via de rechtbank. Een advocaat of gemachtigde kan helpen bij het opstellen van de dagvaarding en alleen een deurwaarder mag deze uitreiken aan de tegenpartij. Lees je wel goed in wat je recht is en wat de bijkomende kosten zijn voor je zomaar een procedure start.

Heb je een dagvaarding ontvangen? Ook dan sta je aan het startpunt van een procedure. Een dagvaarding is namelijk een oproep op papier om een bepaalde dag en tijd bij een bepaalde rechter te verschijnen. Je bent dan de ‘gedaagde’, de tegenpartij van de eiser. Tegen jou wordt dan een eis of vordering gericht in de procedure.

Dat een rechtszaak vervelend kan uitpakken blijkt ook uit deze vraag van ELANG HOOGEVEEN op Vraag & Beantwoord. Deze forumgebruiker werd tijdens het fietsen in Duitsland geschept door een auto en kwam hierdoor in een rechtszaak terecht.

Ben je een dagvaardingsprocedure via de rechtbank gestart? Dan moet een deurwaarder de dagvaarding dus afleveren bij de gedaagde. De deurwaarderskosten voor het afleveren van de dagvaarding zijn wettelijk vastgesteld op 83,38 euro (exclusief BTW).

Bij het opstellen van een dagvaarding komen ook de kosten van een advocaat of gemachtigde kijken.

Griffiekosten zijn de kosten die je betaalt voor de behandeling van je civiele zaak of bestuursrechtzaak door de rechter. Dit wordt ook wel ‘griffierecht’ genoemd. Je betaalt deze kosten ook als je de gedaagde bent.

De hoogte van deze kosten zijn afhankelijk van het soort zaak dat is aangespannen, je inkomen en of je een particulier bent of een organisatie (rechtspersoon).

Heb je een laag inkomen? Dan kun je bij je gemeente bijzondere bijstand aanvragen voor de griffiekosten. Je gemeente bepaalt dan vervolgens of je deze bijstand ook krijgt. Voor meer informatie kun je contact opnemen met je gemeente.

Een rechtszaak verliezen betekent niet automatisch dat je voor alle kosten van de tegenpartij moet opdraaien. Maar het kan wel gebeuren dat je deze kosten moet bepalen, als de rechter dat bepaalt. Een rechter kan beslissen dat de verliezende partij in de zaak de ‘proceskosten’ betaalt. Dit wordt ook wel een ‘proceskostenveroordeling’ genoemd. Onder de proceskosten vallen de griffiekosten, het salaris van een advocaat of deurwaarder, dagvaardingskosten, onkosten voor getuigen en/of deskundigen en kosten voor uittreksels.

Het kan dus ook voorkomen dat je geen griffiekosten voor de procedure hoeft te betalen als je de winnende partij bent en de rechter bepaalt dat de verliezende partij de kosten voor zijn of haar rekening krijgt.

Als je gelijk krijgt in een bestuursrechtelijke procedure, krijg je de proceskosten vergoed.

De kosten voor een advocaat kunnen behoorlijk oplopen. Gemiddeld kost een advocaat namelijk tussen de 200 tot 300 euro per uur. Daar komen vervolgens de kantoorkosten, van het kantoor waar de advocaat onderdeel van is, nog bovenop.

Of je een advocaat in de arm moet nemen, is afhankelijk van een aantal dingen. Zo hoef je geen advocaat in te schakelen als de civiele procedure bij de kantonrechter loopt. Dit is zo bij zaken waarbij de vordering minder dan 25.000 euro bedraagt. Het gaat om conflicten in arbeidsrecht, huurrecht of geschillen over consumentenkrediet.

Bij andere civiele procedures moet je wel een advocaat inschakelen, bijvoorbeeld bij de rechtbank of het gerechtshof. Bij bestuursrechtelijke zaken staan burgers of organisaties tegenover de overheid. Hierbij is een advocaat niet verplicht. Als een advocaat niet verplicht is, heb je wel altijd het recht er één in te schakelen.

Ook bij advocaatkosten geld dat je, als je een laag inkomen hebt, in aanmerking kunt komen voor vergoeding van de kosten. De overheid betaalt hier dan het grootste deel van. Dit wordt ook wel gesubsidieerde rechtsbijstand genoemd. Advocaten die hulp geven aan mensen die gesubsidieerde rechtsbijstand ontvangen heten ook wel pro-Deoadvocaten.

Let wel op: je betaalt wel altijd een eigen bijdrage. Of je in aanmerking komt, wordt bepaald door de Raad voor de Rechtsbijstand. Lees op Rechtsbijstand.nl meer over gesubsidieerde rechtsbijstand.

Kun jij geen advocaat betalen en heb je geen rechtsbijstandsverzekering? Dan kun je prepaid rechtshulp overwegen. Dit kan worden gezien als rechtshulp op aanvraag. Je krijgt hierbij doorgaans hulp van een gespecialiseerde jurist, maar er zijn ook bedrijven waarbij je juridische hulp krijgt van een advocaat. Hierbij zit je niet aan een abonnement of verzekering vast, heb je geen eigen risico en weet je van tevoren hoeveel geld je kwijt bent.

Als je zelf kennis op een bepaalt gebied mist in een zaak, kun je – naast een advocaat – een expert inschakelen. Je betaalt dan zelf de vergoeding voor het onderzoek en reis- en verblijfskosten voor de expert.

Een expert kan niet worden ingeschakeld als hij of zij zelf een partij is in de zaak of zakelijke belangen heeft bij een partij in de rechtszaak.

Getuigen in een rechtszaak hebben ook recht op vergoeding voor gemaakte kosten. Denk hierbij aan reis- en verblijfskosten en compensatie voor gemiste inkomsten. De hoogte van deze vergoeding wordt na afloop van het verhoor vastgelegd.

Bron: HelloLaw, Rijksoverheid, de Rechtspraak

Heb jij een vraag over het starten van een rechtszaak of de rechtsbijstand? Stel deze dan op Kassa's Vraag & Beantwoord! Ga hier naar alle categorieën. Heb je zelf kennis over een bepaald onderwerp? Help anderen op weg en beantwoord vragen op ons forum!