Waterkwaliteit in meeste vennen en sloten matig of slecht

2600 burgers onderzochten deze zomer de waterkwaliteit in kleine wateren in Nederland, in het kader van het burgeronderzoek Vang de Watermonsters. De bevindingen werden wetenschappelijk gecontroleerd door het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW). Het burgeronderzoek wijst uit dat 57 procent van de onderzochte wateren slecht scoort (troebel, kroos, algen), 23 procent matig (tekenen van vervuiling) en 20 procent goed (helder, ondergedoken planten, waterleven).

Het NIOO-KNAW bevestigt het zorgelijke beeld van de waterkwaliteit. De wetenschappers onderzochten ruim 100 locaties opnieuw en voegden daar een stikstof- en fosfaatmeting aan toe. Net als vorig jaar is bij 76 procent van de wateren de stikstof- en/of fosfaatwaarde boven de algemene richtlijn. De waterkwaliteit is bij maar liefst 87% van de wateren in dit onderzoek slecht.

Het onderzoek is een initiatief van Natuur & Milieu en de ASN Bank. Dit jaar sloten ook zeven waterschappen en de Unie van Waterschappen aan. Gezamenlijk roepen zij alle waterpartners nu op door te pakken op effectievere samenwerking, om het doel, overal gezond en schoon water in 2027, daadwerkelijk te bereiken.

"Het moet op veel plekken echt beter", vindt Rob van Tilburg, directeur Programma’s van Natuur & Milieu. "Dit water is het leefgebied van vogels, insecten, vissen en planten. We genieten er dagelijks van. Maar door vervuiling loopt de biodiversiteit gevaar en wordt onze drinkwaterzuivering steeds moeilijker en duurder. Er is dringend actie nodig. De waterpartners zijn allemaal gedeeltelijk verantwoordelijk voor de waterkwaliteit in Nederland en moeten beter samenwerken. Maar ook de gebruikers van het watersysteem: bedrijven, boeren en burgers hebben een eigen verantwoordelijkheid en kunnen bijdragen aan het verder verbeteren van de waterkwaliteit."

De kleine wateren vormen een derde van het Nederlandse oppervlaktewater, maar worden niet systematisch meegenomen in de officiële kwaliteitsmetingen.

Er is vervuiling door bijvoorbeeld mest, lozingen, bestrijdingsmiddelen, riooloverstort en medicijnresten. Stikstof en fosfaat horen van nature thuis in water, maar door bijvoorbeeld mest en riooloverstortingen kan de concentratie hoger zijn. In dat geval kunnen veel plant- en diersoorten die oorspronkelijk in en rond het water voorkomen niet meer gedijen. Planten als kroos gedijen er juist té goed en dat heeft een verstikkende werking op het waterleven. Een watertje van goede kwaliteit is onder meer helder en er zijn verschillende soorten waterplanten en diverse waterdieren.