Wat verandert er in 2023? Deze maatregelen hebben effect op je portemonnee

Een nieuw jaar klopt op de deur. Dit betekent dat tal van toeslagen, accijnzen en andere belastingen worden verhoogd of verlaagd. Welke wijzigingen pakken positief uit voor de portemonnee en welke zijn minder goed voor de koopkracht? We geven je in dit artikel een overzicht van veranderingen die je na 1 januari 2023 kunt verwachten.

Het is misschien wel de meest besproken regeling van het jaar; de energietoeslag. Na maanden van overleg ligt de regeling voor deze toeslag eindelijk vast. Huishoudens betalen voor een normaal verbruik tot 2900 kWh per uur en 1200 kuub gas gereduceerde tarieven. Over alle energie die daarboven wordt verbruikt, moet het normale markttarief betaald worden.

Een paar weken terug werd echter wel duidelijk dat deze regeling voor een deel van de huishoudens minder voordelig uitvalt dan in eerste instantie gedacht werd. Er wordt bij de berekening van het prijsplafond namelijk rekening gehouden met het energieverbruik per dag in plaats van per jaar. De datum waarop jij je jaarafrekening ontvangt, heeft daar invloed op.

Wil je precies lezen hoe dit zit? In dit artikel leggen we je er alles over uit. 

Net zoals dit jaar hebben huishoudens met een laag inkomen ook in 2023 recht op energietoeslag van 1300 euro. De tegemoetkoming kan worden aangevraagd via de gemeente. Wie een uitkering heeft, ontvangt deze toeslag voor energie automatisch.

Om huishoudens te ontlasten is in 2022 de btw op energie tijdelijk teruggebracht van 21 naar 9 procent. In 2023 komt deze korting te vervallen; er gaat dus weer een btw van 21 procent gelden over energie.

Helaas gaan de zorgpremies in 2023 ook omhoog, net zoals alle afgelopen jaren het geval is geweest. Je kunt hier bekijken hoeveel jouw premie stijgt.

Om deze stijging te compenseren, gaat de zorgtoeslag voor de lage- en middeninkomens omhoog. Om in 2023 recht te hebben op de zorgtoeslag mag je inkomen niet hoger zijn dan 38.520 euro per jaar. Heb je een toeslagpartner? Het gezamenlijke inkomen mag dan niet hoger zijn dan 48.224 euro per jaar.

Ook je vermogen telt mee bij het bepalen of je recht hebt op zorgtoeslag. Op 1 januari 2023 mag je niet meer vermogen hebben dan 127.582 euro. Met een toeslagpartner komt die grens op 161.329 euro te liggen. 

Benieuwd op hoeveel zorgtoeslag je recht hebt? Je kunt de bedragen hier bekijken.

Binnen de basisverzekering zullen ook een aantal veranderingen plaatsvinden. Zo vervalt vanaf 2023 de collectiviteitskorting en geneesmiddelen met vitamine D zullen niet meer vergoed worden. 

Ben je benieuwd naar alle aanpassingen die binnen de basisverzekering worden doorgevoerd? We hebben ze hier voor je op een rij gezet.

Huurders met een laag inkomen die in een sociale huurwoning van een woningcorporatie wonen, gaan vanaf 1 juli volgend jaar minder huur betalen: het huurbedrag is vanaf die datum maximaal 575 euro per maand. Het gaat een gemiddelde verlaging van 57 euro per maand, afhankelijk van de hoogte van de huidige huurprijs.

Vanaf 1 juli 2023 mag een verhuurder de huur verhogen met maximaal 3,1 procent als de (kale) huur 300 euro of meer per maand is. Als de (kale) huur lager is dan 300 per maand, mag de verhoging max. 25 euro zijn. 

Heb je een hoger middeninkomen of een hoog inkomen? Dan mag je verhuurder meer huurverhoging doorvoeren. De hoogte hangt af van je inkomen. Ook huishoudens waar één of meer personen AOW ontvangen, kunnen een hogere huurverhoging krijgen.

Voor vrijesectorwoningen is de jaarlijkse huurverhoging vanaf 1 januari 2023 maximaal 4,1 procent. Door een wetswijziging is de toegestane huurverhoging in de vrije sector gekoppeld aan de loonontwikkeling, als die lager is dan de inflatie.

Net als de zorgtoeslag, gaat ook de huurtoeslag omhoog. In 2022 heb je recht op huurtoeslag als je huur niet hoger is dan 763,47 euro. Dit bedrag wordt in 2023 verhoogd naar 808,06 euro. Wil je weten hoeveel huurtoeslag je (extra) ontvangt? In Mijn Toeslagen kun je zien waar je recht op hebt. 

In 2023 wordt de hypotheekrenteaftrek net als voorgaande jaren verlaagd, van 40 naar 36,93 procent. De aftrek wordt daarmee voor iedereen gelijkgetrokken, ongeacht je inkomen.

Daar tegenover staat wel dat het eigenwoningforfait van 0,40 procent wordt verlaagd naar 0,35 procent. Dit is voor huiseigenaren dus gunstig aangezien zij hierdoor minder belasting af hoeven dragen.

Koop je samen met een partner, dan is er goed nieuws. Het inkomen van je partner telde bij het berekenen van de maximale hypotheekbedrag namelijk tot nu toe voor slechts 90 procent mee. In 2023 telt het partnerinkomen mee voor de volle 100 procent, waardoor je maximale hypotheekbedrag hoger uitvalt.

In 2023 kan ook subsidie worden aangevraagd bij één maatregel. Zo'n 15 procent van de isolatiekosten daarvan wordt dan vergoed. Het subsidiepercentage loopt op als er meer isolatiemaatregelen worden genomen.

Degenen die hun kinderen of kleinkinderen willen helpen bij het kopen van een huis kunnen in het nieuwe jaar geen gebruik meer maken van de ‘jubelton’-regeling. Vanaf 1 januari wordt de eenmalige belastingvrije schenking van 106.000 euro afgeschaft.

2023 geldt nog als overgangsjaar; de eenmalige belastingvrije schenking voor het aanschaffen van een woning is vastgesteld op 28.947 euro.  

In 2021 waren er nog 439 duizend werknemers die het minimumloon verdienden. Voor al die mensen staat er een aangename verandering op de planning. Per 1 januari gaan de minimum(jeugd)lonen namelijk met 10,15 procent omhoog, wat neerkomt op een totaal van 1934,40 euro per maand. Afhankelijk van of jouw werkweek 36-, 38-, of 40-uur bedraagt, gaat het bruto uurloon omhoog met 12,40, 11,57 of 11,16 euro per uur.

Verdien je meer dan het minimumloon? Ook dan ga je er in veel gevallen op vooruit. De afgelopen maanden zijn er in veel cao’s loonsverhogingen afgesproken, zoals voor de bouwsector, de horecasector en het NS-personeel.

Ook de mensen die een uitkering ontvangen, kunnen rekenen op wat extra’s. Alle aan het minimumloon gekoppelde uitkeringen (bijstand, IOW, IOAW, IOAZ, Anw, Wajong, WIA, WW, WAO en Ziektewet en Toeslagenwet) stijgen namelijk mee, en gaan dus ook met 10,15 procent omhoog.

De extra inkomenstoeslag op de AOW wordt met ingang van het nieuwe jaar wel verlaagd van 26,38 euro naar 5 euro, maar aangezien de AOW wel meestijgt met de minimumloonsverhoging, gaan AOW-gerechtigden er daardoor alsnog met 8 procent op vooruit. 

Als alleenstaande ontvang je in plaats van 1261,52 nu 1353,11 euro per maand. Woon je samen? Dan ontvang je 920,98 euro in plaats van 863,88 euro per maand per persoon. 

Wel neemt de AOW-leeftijd dit jaar opnieuw met twee maanden toe naar 66 jaar en 10 maanden.

Veel pensioenfondsen staan er beter voor, wat betreft hun dekkingsgraad. Er is ruimte voor verhoging van de pensioenen. Het ABP verhoogt de pensioenen met 11,64 procent. Ook zorgfonds PFZW en metaalfonds PME komen met verhogingen. Dat betekent voor veel mensen dus goed nieuws, ook als jij nu nog geen aanspraak kunt doen op je pensioen.

Voor de aanschaf van een auto ga je in het nieuwe jaar meer belasting betalen. Wat dat bedrag is, is voor iedereen verschillend. De belasting van personenauto’s en motorrijwielen (bpm) wordt namelijk berekent op basis van de opgegeven CO2-uitstoot. 

Verder gaat ook motorrijtuigenbelasting in 2023 omhoog met 4,75 procent. Daarbovenop komt ook nog de extra wegenbelasting die de provincies zelf mogen bepalen.

Normaal gesproken gaan aan het begin van het jaar de accijnzen op brandstof omhoog, maar voor 2023 is besloten om dat niet te doen. Sinds 1 april 2022 heeft het kabinet de belasting voor benzine, diesel en LPG verlaagd om de stijging van de energieprijzen te compenseren. Deze belastingverlaging geldt tot en met 30 juni 2023. Na 1 juli 2023 gaan de accijnzen weer langzaam omhoog.

De onbelaste reiskostenvergoeding stijgt van 19 naar 21 cent per kilometer.

In 2023 zal reizen met het ov een stuk duurder worden. Bus-, metro-, en tramkaartjes stijgen met gemiddeld 7 procent en losse treinkaartjes gaan bij NS met 5,5 procent omhoog. 

Ook het vliegen wordt duurder; de vliegtaks stijgt van 7,95 naar 26,43 euro.

Vanaf 2023 worden frisdrank en (speciaal)bier duurder. Per liter betaal je zo’n 9 cent meer dan in dit jaar. De prijs voor sigaretten blijft in januari nog hetzelfde, maar vanaf 1 april 2023 en 2024 wordt er in twee stappen een accijnsverhoging doorgevoerd. De gemiddelde prijs voor 20 sigaretten komt dan op 10 euro te liggen.

Daarnaast gaat vanaf 1 oktober 2023 een verbod gelden op de verkoop van e-sigaretten met smaakjes.

Na corona is het thuiswerken voor een deel van de mensen toch onderdeel van het werkritme gebleven. Om werknemers hiervoor te compenseren, gaat de thuiswerkvergoeding omhoog. Momenteel kun je maximaal 2 euro aan belastingvrije vergoeding hiervoor ontvangen, vanaf 1 januari is dat 2,15 euro.

Ouders kunnen rekenen op extra steun in het nieuwe jaar. Het kindgebonden budget gaat vanaf 1 januari omhoog. Het maximale bedrag dat ouders ontvangen voor het eerste of tweede kind en het extra bedrag voor alleenstaande ouders wordt verhoogd met 356 euro per jaar. Deze maatregel is bedoeld als koopkrachtmaatregel en zal dus vanaf 2024 niet meer van kracht zijn.

Meer dan twee kinderen? Het maximale bedrag dat ouders vanaf het derde kind ontvangen wordt verhoogd met 468 euro per jaar. Deze maatregel is een structurele en blijft dus ook na 2023 van kracht. 

Heb je jonge kinderen die nog naar de kinderopvang gaan? Dan ontvang je daar in 2023 een hogere vergoeding voor. De maximum uurprijzen worden namelijk extra verhoogd met 1,74 procent. 

Voor de dagopvang komt de vergoedingsverhoging daarmee uit op 9,12 euro per uur, voor de buitenschoolse opvang op 7,85 euro per uur. De vergoeding voor gastouderopvang wordt met 5,06 procent verhoogd, wat neerkomt op 6,85 euro per uur. 

Als ouder ontvang je, tot je kind 18 jaar wordt, kinderbijslag. De kinderbijslag stijgt in 2023. Voor een kind van nul tot vijf jaar ontvang je 269,76 euro per kwartaal, voor een kind van zes tot elf jaar ontvang je 327,56 euro per kwartaal en voor een kind van twaalf tot zeventien ontvang je 385,37 euro per kwartaal. 

Als je te maken hebt met schulden en een langlopend beslag op je inkomen hebt, ben je normaal gesproken verplicht om je woonkosten binnen een half jaar aan te passen aan je lagere inkomen. Kort gezegd houdt dit in dat je dus moet verhuizen. 

Met de huidige situatie op de woningmarkt is het niet mogelijk om binnen deze tijd een passende woning te vinden. Er is daarom besloten om deze periode van een half jaar aanpassingstijd te verruimen tot achttien maanden, waarna deze nog eens verlengd kan worden met zes maanden. 

Ontvang je een bijstandsuitkering en heb je nog een inwonend kind? Normaal gesproken was het zo dat het kind vanaf de leeftijd van 21 jaar gezien werd als kostendelende medebewoner, wat invloed had op de uitkering van de ouder(s). 

Vanaf 2023 wordt het kind pas vanaf de leeftijd van 27 jaar gezien als kostendelende medebewoner, waardoor de bijstandsuitkering van de ouder(s) dus voor een langere periode niet in gevaar komt. 

Zeker omdat het voor jongeren op dit moment erg lastig is om een woning te vinden, is het niet altijd mogelijk voor hen om op jonge leeftijd uit huis te gaan. Met het verruimen van de norm wordt voorkomen dat jongeren dakloos worden of dat bijstandsgezinnen in extra financiële problemen komen.

Voor bijstandsgerechtigden die in deeltijd met loonkostensubsidie werken, komt er de optie om een gedeeltelijke vrijlating van hun inkomsten uit dat werk te krijgen. Het gaat hierbij om een vrijlating van 15 procent die voor twaalf maanden zal gelden. 

Dit deel zal dus niet meer met de bijstand verrekend worden. Werken wordt hierdoor lonender en voor degene voor wie het mogelijk is om volledig te gaan werken, wordt de stap hier naartoe ook verkleind. 

Heb je een flinke dot spaargeld? Het vermogen waar je geen belasting over hoeft te betalen, wordt verhoogd van 50.650 naar 57.000 euro. Heb je echter méér spaargeld of beleggingen dan die 57.000 euro? Dan moet je daar vermogensbelasting over betalen. Voor 2023 is die belasting vastgesteld op 32 procent in plaats van 31 procent. 

Daarnaast wordt de inkomstenbelasting voor de eerste schijf iets verlaagd, van 37,07 naar 36,93 procent. Wel gaat de arbeidskorting omhoog, wat betekent dat je een hoger bedrag van je belastbaar inkomen kunt aftrekken. Daardoor betaal je minder belasting. De verhoging is voordelig voor mensen met een inkomen tot 115.000 euro. Voor een rekenvoorbeeld kun je hier kijken.

Bron: de Rijksoverheid/SVB/NU.nl/RTL Nieuws