Wat moet je regelen als je gaat samenwonen of scheiden?

Of je nou gaat samenwonen of uit elkaar gaat, er zijn veel zaken die geregeld moeten worden. Denk daarbij aan inschrijvingen, veranderingen in de verzekering en gevolgen voor de toeslagen. Het is fijn om daarbij een aantal handvatten te hebben. Wij geven ze je in dit artikel.

Mensen kunnen om meerdere redenen gaan samenwonen: een liefdesrelatie, om te zorgen voor iemand of als huisgenoten. Het is daarbij handig om te weten wat er geregeld moet worden, om te voorkomen dat vervelende situaties ontstaan. Je wilt immers niet achteraf een aanslag van de Belastingdienst krijgen, omdat je onterechte toeslagen hebt ontvangen of ruzie krijgen over het budget.

Als je gaat samenwonen, dan kun je de zaken grofweg in twee categorieën onderscheiden: de dingen die je samen afspreekt en de dingen die je samen afsluit. 

De zaken die afspreekt zijn voornamelijk praktische zaken. Denk aan een verdeling voor de huishoudelijke taken, rekening houden met elkaars wensen en welke budgetten worden gesteld voor de boodschappen en abonnementen. En wordt dat betaald uit een gezamenlijke rekening of niet? Het is vooral handig om dit soort zaken vooraf te bespreken om ruzie en onenigheid te voorkomen. 

Naast de praktische zaken, moeten ook allerlei formele zaken worden geregeld. Zo moeten beide de adreswijziging doorgeven aan de gemeente. Daarnaast wil je in het gezamenlijke stulpje ook televisie, internet, verwarming en verlichting en eventueel verzekeringen. Dit zijn belangrijke contracten die bijtijds afgesloten moeten worden. Je wilt bijvoorbeeld niet de eerste weken zonder internet zitten.

Je staat er misschien niet gelijk bij stil, maar er is een kans dat beide partners allerlei verzekeringen en abonnementen hebben lopen die prima samengevoegd kunnen worden. Zo hoef je maar één inboedelverzekering te hebben als je samenwoont. Ook is het mogelijk om de zorgverzekering bij te schrijven op de polis van de ander, om zo extra administratie te voorkomen. Of wat dacht je van een streamingsdienst? Grote kans dat één abonnement volstaat. 

Het is dus verstandig om gezamenlijk de administratie in te duiken, om te zien welke abonnementen en verzekeringen aangepast kunnen worden aan de nieuwe situatie. 

Wanneer je gaat trouwen of samenwonen bestaat de kans dat er wat verandert voor de toeslagen. Informeer dus op tijd naar de voorwaarden van de toeslagen die je ontvangt. Het zou immers zonde zijn als je aanslag van de Belastingdienst krijgt omdat er te veel is uitgekeerd. 

Samenwonen kan in meerdere vormen. Zo is het mogelijk om een samenlevingscontract af te sluiten, een geregistreerd partnerschap aan te gaan of te trouwen. In veel gevallen ben je dan fiscaal partner van elkaar. Dat heeft zowel voor- als nadelen. Het is belangrijk om je daar bewust van te zijn, want dat heeft gevolgen voor onder andere toeslagen en aftrekposten bij de Belastingdienst. 

Soms gaan stellen uit elkaar of scheiden. Dat is een lastige situatie en als je samenwoont des te ingewikkelder. Op de site van Rijksoverheid staat daarvoor een uitgebreide checklist. Het helpt dan als afspraken zijn vastgelegd, zoals bij huwelijkse voorwaarden of in een samenlevingscontract. Daarmee kan een hoop gedoe over spullen en geld worden voorkomen, omdat het vooraf is afgesproken. 

Maar daarbij rijst ook de vraag wie in het huis blijft wonen. Misschien verhuizen beiden naar een andere woning of blijft één van beide in de huidige woning. Soms scheiden mensen van tafel en bed, wat betekent dat zij gescheiden zijn, maar wel blijven samenwonen. Dat alles heeft weer gevolgen op financieel gebied. 

Wanneer beiden aan hun nieuwe start beginnen, is het belangrijk om te onderzoeken welke zaken ook gescheiden moeten worden. Een gezamenlijke rekening moet worden opgeheven en gezamenlijke verzekeringen dienen aangepast te worden naar de nieuwe situatie. Ook daarvoor is op de site van Rijksoverheid een checklist beschikbaar.

Als één van beiden in de woning blijft wonen, dan kunnen waarschijnlijk abonnementen worden aangepast. Je zult wellicht minder internetsnelheid nodig hebben en de gas-, water- en energiecontracten kunnen misschien ook omlaag doordat het verbruik minder wordt. 

In het geval van fiscaal partnerschap kan het zijn dat een pensioenregeling is afgesloten en in het geval van een koophuis kan er sprake zijn van een hypotheek. Dit zijn langlopende zaken die ook in grote mate beïnvloed worden bij een scheiding. Vooral bij die zaken is het van essentieel belang dat het goed is geregeld. Het is daarom goed om zulke zaken al vooraf te bespreken.

Ongeacht de vorm van samenleven, vooraf de zaken bespreken is van belang. Wat de wensen en benodigdheden zijn in het geval van scheiding of wanneer een huisgenoot verhuist, zijn doorgaans niet de leukste onderwerpen. Stel die belangrijke gesprekken niet uit tot het moment waarop de situatie zich aandient, maar bespreek het in een stabiele periode. Zo kijk je er beide rationeel naar en voorkomt dit een hoop nare emoties als zo’n situatie zich onverhoopt aandient. Zeker als er kinderen bij zijn betrokken, is dat des te belangrijker.

Heb jij een vraag over samenwonen of scheiden? Stel deze dan op Kassa's Vraag & Beantwoord! Ga hier naar alle categorieën. Heb je zelf kennis over een bepaald onderwerp? Help anderen op weg en beantwoord vragen op ons forum!

Bron: Belastingdienst, Consumentenbond, Nationale adviesbalie, Nibud, Pricewise, Rijksoverheid, Wijzer in geldzaken