Wat moet je allemaal opzeggen bij overlijden?

Als nabestaande komt er van alles op je af als een dierbare overlijdt. Naast de uitvaart moet je ook allerlei andere zaken regelen, zoals het stopzetten van abonnementen, verzekeringen en bankrekeningen. Maar waar moet je nog meer aan denken? We zetten de belangrijkste punten voor je op een rij.

Midden in een moeilijke tijd moet je veel dingen regelen en dat eindigt helaas niet bij de uitvaart. Zo moet je onder andere aangifte doen van overlijden, een verklaring van erfrecht opvragen en diverse verzekeringen nagaan (denk aan levensverzekeringen als een uitvaartverzekering of overlijdensrisicoverzekering). Daarnaast moet je nog allerlei administratie afhandelen. Vaak hoef je dit niet allemaal alleen te doen. Als er een executeur is, neemt die een groot deel van de zaken over.

Eén van de eerste dingen die je moet regelen, is de akte van overlijden. Je neemt eerst contact op met de huisarts die het overlijden officieel moet vaststellen. Daarna moet er aangifte gedaan worden bij de gemeente. Als je een uitvaartondernemer hebt ingeschakeld, regelt die meestal de akte voor jou. Maak een aantal kopieën van de akte, omdat je die vaak moet doorsturen naar diverse instanties.

Let op: de aangifte moet vóór de uitvaart en binnen zes werkdagen gedaan zijn.

Je kunt overwegen om een uitvaartondernemer in te schakelen. Zo kun je jezelf wat ontzorgen, omdat de uitvaartondernemer je kan helpen bij het verzorgen van de begrafenis.

Met een uitvaartverzekering kun je (een deel van) de begrafenis- of crematiekosten betalen. Het is dus belangrijk om na te gaan of er een uitvaartverzekering is afgesloten. Kosten die je niet van de verzekering vergoed krijgt, kun je aftrekken van de erfenis. Bewaar daarvoor wel alle rekeningen goed, want die heb je nodig als aftrekpost voor de erfbelasting.

Een begrafenis kost doorgaans veel geld. Met de Uitvaartberekenaar van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) kun je uitrekenen hoeveel kosten je kunt verwachten.

Ga na of er een testament is opgesteld. In een testament staat welke erfgenamen welk deel krijgt van de erfenis. Ook staat erin wie de afwikkeling van de erfenis regelt, een zogeheten executeur. Dit kan een erfgenaam zijn, maar ook een buitenstaander. Je kunt een testament opvragen via het Centraal Testamentenregister. De Belastingdienst stuurt de Aangifte Erfbelasting op als er sprake is van een erfenis. Meer informatie over erfrecht lees je in dit artikel van Kassa.

Een notaris maakt vervolgens een verklaring van erfrecht op. Een verklaring van erfrecht is een officiële verklaring met daarin informatie over de overledene, de erfgenamen en de nalatenschap. De verklaring is nodig om zaken met instanties te regelen, zoals de bank en de verzekeringsmaatschappijen. Met deze verklaring kun je toegang krijgen tot de rekening van de overledene, maar kun je ook papieren wijzigen die op naam staan van de overledene.

Het is niet verplicht, maar je kunt ook een boedelvolmacht via de notaris regelen. Zo’n volmacht is opgenomen in de verklaring van erfrecht en daarmee kun je iemand machtigen die de erfenis namens alle erfgenamen regelt.

Goed om te weten: er is geen verklaring van erfrecht nodig als het banksaldo van de overledene lager is dan 10.000 euro en als er geen testament is. Dit scheelt in notariskosten.

Als de overledene een auto of motor in bezit had, dan moet het kentekenbewijs binnen vijf weken overgeschreven zijn. Dit geldt ook als je partner bent van de overledene. Gaat het voertuig naar de sloop? Zoek dan naar een erkend sloopbedrijf. Alleen dan krijg je een vrijwaringsbewijs. Op deze pagina van RDW lees je hier meer over.

Je moet allerlei instanties op de hoogte brengen van een overlijden om contracten te kunnen wijzigen of beëindigen. Zo moet de tenaamstelling van bankrekeningen worden aangepast als de rekening hetzelfde blijft. Bij sommige organisaties gaat dit automatisch, maar bij veel instanties moet je er zelf achteraan gaan. Denk aan de volgende instanties:

• Banken
• Verzekeringsmaatschappijen
• Pensioenfondsen
• Werkgever
• Verenigingen
• Woningbouwvereniging
• Abonnementen en lidmaatschappen (bijvoorbeeld telefoonabonnement en sportabonnement)
• Goede doelen
• Klantenkaarten

Op bankafschriften kun je nagaan welke abonnementen de overledene had. Maak afspraken met bedrijven die automatisch incasseren.

De Sociale Verzekeringsbank (SVB) wordt automatisch op de hoogte gebracht als iemand overlijdt. De SVB keert pensioen en uitkeringen uit, zoals de Algemene Ouderdomswet (AOW), Algemene nabestaandenwet (Anw) en kinderbijslag. Op deze pagina kun je controleren wat de gevolgen zijn voor de uitkeringen.

Als er een levensverzekering en/of overlijdensrisicoverzekering (gekoppeld aan de hypotheek) is afgesloten, kunnen nabestaanden de hypotheekschuld (voor een deel) aflossen met een bedrag dat de verzekeraar uitkeert. Zo kunnen erfgenamen in het huis blijven wonen. In 2020 liet Kassa zien dat het voor weeskinderen lastig is in het ouderlijk huis te blijven wonen vanwege de erfbelasting.

Via het Verbond van Verzekeraars kun je opzoeken of de overledene een levensverzekering had.

Zet alle verzekeringen op een rij. De wettelijke aansprakelijkheidsverzekering (WA) en ziektekostenverzekering kun je direct stopzetten. Het is verstandig om inboedel- en opstalverzekeringen zo lang mogelijk aan te houden als de koopwoning van de overledene nog verkocht moet worden.

Het is belangrijk om bankzaken goed te regelen. Zoek van tevoren uit wat voor zaken er via de bank lopen en zet eventueel vragen op papier. Met de bank bespreek je of rekeningen op een andere naam gezet moeten worden en of je producten kunt opzeggen. Via de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) kun je nagaan of een overledene nog ergens een bankrekening heeft, ofwel ‘slapende tegoeden’.

Denk aan de volgende producten:

• Spaarrekeningen
• Betaalrekeningen
• Creditcard
• Automatische incasso’s
• Machtigingen
• Hypotheek
• Leningen
• Beleggingen
• Lijfrenteverzekeringen en koopsompolissen
• Bankkluis

In dit artikel van Kassa lees je meer over het opzeggen van een bankrekening van een overledene.

Soms heb je recht op een regeling als het inkomen lager wordt door het overlijden van een partner. De Belastingdienst stopt de toeslag als die op naam staat van de overledene. Je dient zelf de toeslag weer opnieuw aan te vragen. Via berekenuwrecht.nl van het Nibud kun je nagaan of je recht hebt op bepaalde regelingen.

Kinderen tot 16 jaar die geen ouders meer hebben, kunnen een wezenuitkering via de Anw krijgen. Een wezenuitkering krijgt een kind alleen als de laatst overleden ouder verzekerd was voor de Anw. Kinderen van 16 tot 21 jaar kunnen ook een wezenuitkering krijgen, maar daar zitten wel extra voorwaarden aan. Lees hier meer over de wezenuitkering.

Op deze pagina van Rijksoverheid vind je een handige tool waarmee je passend overlijdensadvies krijgt op basis van jouw situatie.

De Belastingdienst krijgt automatisch bericht als iemand overlijdt (mits diegene in Nederland woont). Een voorlopige aanslag wordt meteen stopgezet door de Belastingdienst. Je hoeft als nabestaande dan niets te doen. Maar let op: gaat het om een voorlopige aanslag met een te betalen bedrag? Dan moet je de wijziging wel zelf doorgeven via het formulier ‘Verzoek of wijziging voorlopige aanslag’. Dit formulier is aan te vragen via de Belastingtelefoon.

Als je zelf een voorlopige aanslag krijgt, moet je ook de verandering in je eigen situatie doorgeven. Let hier goed op, want anders moet je achteraf terugbetalen. Lees op deze pagina van de Belastingdienst meer informatie.

Verder kun je alvast de aangifte inkomstenbelasting doen. Doe dit over het deel van het kalenderjaar dat de overledene nog leefde. Dit kun je door het hele jaar doen. Je hoeft dus niet te wachten totdat het kalenderjaar is afgelopen. Op deze pagina van de Belastingdienst lees je hoe je aangifte doet voor een overledene.

Bewaar alle rekeningen van de kosten die je maakt vanwege het overlijden. Bepaalde kosten zijn aftrekbaar van de erfbelasting. De WOZ-waarde (bij een koophuis) heeft ook invloed op de erfbelasting. Als je de WOZ-waarde te hoog vindt, kun je bezwaar aantekenen. Lees er hier meer over.

Het overlijden van een partner kan grote impact hebben op de inkomsten en uitgaven. Om goed zicht te houden op je geldzaken, is het aan te raden om een overzicht te maken. Daarvoor heeft Nibud de Geldwijzer Nabestaanden in het leven geroepen, zodat je alles makkelijk op een rijtje kunt zetten. Ook het Persoonlijk Budgetadvies van Nibud is een handig hulpmiddel. Neem ook de eerdergenoemde toeslagen en regelingen mee in je nieuwe kostenoverzicht.

Veel mensen hebben naast een offline leven ook een heel online leven opgebouwd. Denk aan foto’s op Facebook en vakantiekiekjes op Instagram. Je kunt accounts van een overleden dierbare verwijderen of er een herdenkingsplek van maken. Soms heeft de eigenaar van het account zelf ingesteld wat er moet gebeuren met zijn of haar profiel, zodat het snel geregeld kan worden. Maar soms is het wat lastiger, vooral als je geen familielid bent. Zo moet je bewijzen opsturen zoals een overlijdensbericht.

De overleden kan ook een digitale kluis hebben, waarin alle inloggegevens staan. De notaris is bekend met deze kluis en weet wie welke codes mag hebben. In zo’n digitale kluis staat ook in wat er moet gebeuren met de profielen.

In dit artikel van Kassa lees je hoe een digitale nalatenschap werkt en wat je allemaal moet doen als nabestaande.

Er zijn nog meer, kleinere zaken waar je als nabestaande op moet letten. Deze kleinere zaken staan beschreven in deze checklist van Notaris.nl.

Bron: Nibud, Notaris, Wijzer in Geldzaken

Heb jij een vraag over het opzeggen van rekeningen of abonnementen? Of over iets heel anders? Stel deze dan op Kassa's forum Vraag & Beantwoord! Ga hier naar alle categorieën. Heb je zelf kennis van een bepaald onderwerp? Dan kun je uiteraard anderen helpen met een consumentenkwestie! Wil je over dit onderwerp discussiëren? Dat kan onderaan dit artikel.