Wat kun je met een ongebruikte cadeaukaart die dreigt te verlopen?

De feestdagen zijn weer achter de rug. Traditioneel is dat een belangrijke periode voor de cadeaukaartenbranche. Denk bijvoorbeeld aan werkgevers die hun personeelsleden een bedankje willen geven, of de organisatie waar jij vrijwilligerswerk doet. Een cadeaukaart wordt niet zelden beschouwd als een geschikt geschenk. Ze komen dan ook in vele varianten en er is voor ieder wat wils: denk aan de Boekenbon, een VVV-cadeaukaart of bonnen van specifieke winkel(keten)s. Maar wat als je er eentje krijgt waar je eigenlijk niks mee wilt? We bespreken een paar opties.

Maar om te beginnen: hoe zit het ook alweer met cadeaukaarten? Eén van de grootste ergernissen is dat veel cadeaukaarten relatief kort geldig zijn. Vaak heb je ze niet meteen nodig of heb je simpelweg nog niet bedacht waar je het bedrag op de cadeaukaart aan gaat besteden.

Je legt ze in een bureaula met het idee ‘m eens te gebruiken zodra zich een nuttige gelegenheid aandient, en vervolgens ligt dat ding jarenlang stof te verzamelen. En tegen de tijd dat je ‘m weer aantreft, blijkt de kaart niet meer geldig. Voor veel mensen een scenario waar ze wel bekend mee zijn. Dat is zonde en vervelend, want zo gaat je geld in rook op.

Omdat de geldigheid van cadeaukaarten wisselt, is het goed om de regels nog eens kort toe te lichten.

• Staat er op jouw cadeaukaart of -bon geen uitgifte- of vervaldatum? En staat ook nergens vermeld waar je deze informatie kunt vinden (zoals een website)? Dan is de cadeaubon of -kaart onbeperkt geldig.
• Staat er alleen een uitgiftedatum op, maar geen vervaldatum? Dan is de kaart of bon tot minstens 5 jaar na de uitgifte datum geldig. Mogelijk zelfs langer, maar dat is afhankelijk van de kaart, de acceptant en kan tot welles-nietes-achtige discussies leiden.
• Als de uitgever van een cadeaukaart of -bon heeft bepaald dat deze korter dan 5 jaar geldig is, dan moet deze informatie zichtbaar zijn op de kaart of bon.
• De minimale geldigheid van cadeaukaarten is twee jaar, zolang ze na 1 januari 2022 zijn aangeschaft. Oudere cadeaukaarten kunnen mogelijk een geldigheid hebben van één jaar: kaarten waar dat voor geldt, zijn inmiddels dus allemaal verlopen.
• Wellicht ten overvloede, maar sommige bonnen zijn per definitie kort geldig. Denk aan vouchers of consumptiebonnen voor eten of drinken, bijna altijd bedoeld voor onmiddellijk gebruik. Dat is bovendien niet helemaal hetzelfde als een echte cadeaukaart, maar we noemen het toch even.

Sommige bedrijven die cadeaukaarten uitgeven, zijn aangesloten bij Stichting Keurmerk Cadeaukaarten. In dat geval zijn cadeaukaarten altijd minstens twee jaar geldig, óók als ze voor 1 januari 2022 zijn verkocht.

Wel kun je het beste even bij de uitgever van jouw specifieke cadeaukaart nagaan hoe lang jouw kaart of bon geldig is, mocht dat in eerste oogopslag niet duidelijk zijn.

Aan cadeaukaarten wordt geld verdiend, en wel op verschillende manieren. Zo krijgen winkeliers bijvoorbeeld extra omzet door klanten die een aankoop (deels) met een cadeaukaart afrekenen. Vaak is het zo dat ze de uitgever provisie betalen over het gedeelte van de aankoop dat met het saldo van de kaart is afgerekend.

Koop je iets van 50 euro, en gebruik je een cadeaukaart met een saldo van 25 euro om een gedeelte van het totaalbedrag af te rekenen? Dan betaalt de winkelier de uitgever van de kaart een percentage van het saldo van 25 euro dat op de kaart staat. Wat de hoogte is van de provisie, verschilt per kaart en uitgever. Dat geld wordt bovendien deels gebruikt voor marketing en het drukken van de kaarten plus het bijbehorende verpakkingsmateriaal.

Waar uitgevers van cadeaukaarten ook aan verdienen, is aan cadeaukaarten die simpelweg niet verzilverd worden. Dit noem je non-redemptie. Kort samengevat: iemand geeft 50 euro uit aan een cadeaukaart, deze kaart verdwijnt vervolgens in een laatje en wordt jaren later gevonden als de geldigheid is verstreken. De uitgever heeft 50 euro verdiend aan een kaart waar jij niks meer mee kunt en die geen waarde meer vertegenwoordigt.

Wat kun je doen om dat te voorkomen? Daar gaan we het nu over hebben?

Het beste is om een cadeaukaart gewoon te gebruiken waar ‘ie voor is bedoeld. Maar het kan natuurlijk gebeuren dat je simpelweg niets nodig hebt.

Die kans wordt groter naarmate de cadeaukaart specifieker wordt en de bestedingsmogelijkheden afnemen: een VVV-bon kun je bijvoorbeeld op tal van plekken verzilveren, maar een cadeaukaart voor een etentje of hotelovernachting wordt vaak bij een zeer beperkt aantal gelegenheden geaccepteerd, en daar moet je maar net zin in hebben.

En consumeren om het consumeren door spullen te kopen die je eigenlijk niet nodig hebt of door activiteiten te ondernemen die meer als een verplichting aanvoelen, is om voor de hand liggende reden niet de beste optie. Wat kun je dan wél?

Als je zeker weet dat je de bon op korte termijn niet gaat gebruiken of dat de kans levensgroot is dat je ‘m vergeet, kun je overwegen om de cadeaukaart aan iemand anders te geven die er wél gebruik van maakt. Een cadeau weggeven aan een ander voldoet wel aan het cliché van de gierige Nederlander die goedkoop mooie sier denkt te maken, maar aan de andere kant: beter dat iemand de bon gebruikt dan dat ‘ie überhaupt niet wordt verzilverd. Nietwaar?

Je kunt de cadeaukaart ook op Marktplaats aanbieden, en dan ligt het voor de hand om 'm voor een iets lager bedrag aan te bieden dan er aan saldo op de kaart staat. Mocht iemand nou wél zeker weten er op korte termijn een aankoop mee te doen, dan is de aanschaf van een cadeaukaart tegen een gereduceerd tarief voor diegene een meevaller. En jij houdt er ook nog wat aan over: win-win.

De aanschaf van een cadeaukaart is op Marktplaats echter niet zonder risico. De garantie dat het saldo niet tóch is gebruikt, heb je immers niet. Je kunt dat pas controleren als je de cadeaukaart in je bezit hebt. En als mensen het kaartnummer in combinatie met de beveiligingscode ergens hebben genoteerd, kunnen ze 'm soms ook online verzilveren zonder dat ze de fysieke kaart in hun bezit hebben. De kans bestaat dus dat je wordt opgelicht.

Deze optie is enigszins in het verlengde van wat hierboven staat, maar dan met wat meer veiligheidsgaranties. Er zijn online verschillende platformen te vinden waar je cadeaukaarten direct kunt omwisselen.

Je kunt kiezen voor een financiële vergoeding, of je kunt ‘m ruilen voor een andere cadeaukaart (eentje die je wél denkt te gebruiken). Dit soort platformen bieden je niet de volle mep, want zij moeten er ook aan verdienen.

Wat dit soort platformen je betalen, is onder meer afhankelijk van het type kaart en waar je ‘m kunt besteden.

Als je echt niet weet wat je met je cadeaukaart moet, maar je tóch iets sympathieks wilt doen, kun je tot slot ook overwegen om (het saldo op) je cadeaukaart te doneren aan een goed doel. Er zijn verschillende goede doelen die ook op deze manier donaties accepteren. Overweeg je deze optie? Onderzoek dan vooral even of één van deze goede doelen er een is waar je graag iets aan zou doneren.

Bron: AD.nl, Consumentenbond, NOS, Stichting Keurmerk Cadeaukaarten