Wat is schoner: kraanwater of bronwater uit de supermarkt?

Voor tienduizenden huishoudens in Nederland was het onlangs even behelpen bij het thee- en koffiezetten. In Apeldoorn en Noord-Limburg was het kraanwater besmet geraakt met de poepbacterie. Noodgedwongen namen mensen hun toevlucht tot flessenwater. Bron- en mineraalwater uit de supermarkt wint sowieso al aan populariteit. Terecht? Of is water uit de kraan eigenlijk nog steeds de schoonste keuze?

Kitty Nijmeijer is hoogleraar in de membraantechnologie aan de Technische Universiteit Eindhoven. Vanuit dat vakgebied heeft zij veel kennis opgedaan over water.

Je hebt mineraal- en bronwater uit de fles, soms met koolzuur of toegevoegde vitaminen. Om je dorst te lessen kun je het glas ook vullen met kraanwater. Wat is het verschil tussen deze waters? En wat is volgens de hoogleraar het schoonste water dat je kunt drinken?

Water in flesjes wordt ook wel verkocht als ‘natuurlijk bronwater.’ Maar wat betekent dat precies? “Bronwater is op een natuurlijke manier gezuiverd doordat het door de grondlagen heen sijpelt”, legt de hoogleraar uit. “Dat water wordt uit de grond gehaald, gaat daarna de fles in en wordt verkocht als bronwater.”

Opvallend weetje: water uit de kraan kan precies dezelfde bron hebben als bronwater in de supermarkt. Zo haalt de gemeente Utrecht het water uit dezelfde bron als fabrikant Sourcy. Wat bestel jij de volgende keer als je in Utrecht op een terrasje zit?

Fabrikanten mogen nog wel koolzuur toevoegen aan het product, maar bronwater mag volgens de wet niet verder worden behandeld.

Je zou misschien denken dat bronwater zuiverder is dan kraanwater, maar dat is volgens Nijmeijer niet het geval. “Er wordt minder gemonitord op de zuivering van bronwater in vergelijking met leidingwater. Bij bronwater wordt er alleen gekeken of de bron zelf van goede kwaliteit is.”

Heel af en toe worden mensen verzocht om kraanwater eerst te koken, omdat de E. colibacterie, beter bekend als de poepbacterie, erin is terechtgekomen. De bron van het water is dan vervuild geraakt.

Dat zoiets gebeurt, hebben we ook een beetje aan onszelf te danken, vindt Nijmeijer.

“We leven zoals we leven, met microplastics en medicijnresten die via ons riool wegspoelen. Of er komt onkruidverdelger in ons oppervlaktewater terecht, terwijl dat ook onze bron is van drinkwater.”

Het is aan de drinkwaterbedrijven om al die schadelijke stoffen uit het drinkwater te filteren. En dat kunnen ze heel goed, benadrukt Nijmeijer. “De kwaliteit van ons drinkwater staat op geen enkele wijze ter discussie.”

Zo blijven de technieken om bacteriën op te sporen zich verbeteren. Bedrijven die ons water zuiveren, kunnen bacteriën kleiner dan microniveau nog opsporen. Nijmeijer maakt een vergelijking met het traceren van “een heel klein druppeltje chloor in een zwembad.”

Mineraalwater is water dat mineralen bevat die het een specifieke smaak geven. Het mag – in tegenstelling tot bronwater – niet vervoerd worden en moet bij de bron zelf worden verpakt.

Kies je mineraalwater voor de nodige mineralen? Dan trek je helaas aan het kortste eind. In mineraalwater zitten namelijk niet meer mineralen dan dat je zou vinden in bron- of kraanwater, aldus Nijmeijer.

Zij benadrukt dat “je wel heel veel mineraalwater nodig hebt om de benodigde mineralen voor een dag te halen.”  De meeste mineralen haal je uit voedsel en niet uit water, geeft de hoogleraar aan. “Als je gezond eet, krijg je al genoeg mineralen binnen. Water draagt daar misschien maar een paar procent van bij.”

Cijfers van het Voedingscentrum laten zien dat er meer mineralen te vinden zijn in water uit de kraan dan in mineraalwater. Zo zit er in leidingwater meer calcium en natrium dan in mineraalwater.

Wieke van der Vossen, expert in voedselveiligheid en etikettering, geeft namens het Voedingscentrum nog een waarschuwing voor mensen die mineraalwater gebruiken voor babyvoeding. Niet al het mineraalwater is even geschikt om flesvoeding van te maken. Op de verpakking van mineraalwater lees je over het algemeen of het geschikt is voor flesvoeding. Dat betekent dat er lage hoeveelheden nitraat, nitriet, natrium en fluor in zitten.

Stromend water uit de kraan kan uit een bron komen, maar wordt ook op andere manieren gewonnen, legt Nijmeijer uit. “Leidingwater hoeft niet diep uit de grond te komen, het water uit het IJsselmeer kan ook gefilterd worden tot drinkwater.”

Leidingwater kent in vergelijking met bron- en mineraalwater hogere vereisten. Volgens Nijmeijer hoeven we niet te vrezen dat kraanwater is gezuiverd met chemische stoffen. “Het filteren van leidingwater mag nooit worden gedaan met allerlei chemische stofjes, maar wordt gefilterd met onder andere membranen, een soort zeef die het water filtert. Het wordt pas door de leidingen gestuurd wanneer het heeft voldaan aan allerlei analyses en onderzoeken. Zodra het schoon genoeg is, mag het pas uit de kraan stromen.“

Sommige mensen kiezen ervoor om het drinkwater thuis met een waterfilter extra te zuiveren. Dat is volgens Nijmeijer niet nodig. “Het water komt al schoon en vers uit de kraan. Waarom zou je het dan nog filteren?”

“Het probleem met een thuisfilter is dat je waarschijnlijk niet veel meer uit het water gaat halen, want alles is er al uitgefilterd”, legt de hoogleraar uit. “En hoe vaak maak je thuis zo’n filter schoon? De industrie hanteert strenge controles op hun filters. Thuis maak je het filter zelf waarschijnlijk minder goed schoon. Er kunnen bijvoorbeeld nog kalkresten of bacteriën achterblijven.”

De hoogleraar snapt dat mineraal- of bronwater uit een fles gezonder lijkt. Maar volgens Nijmeijer is water uit de kraan het schoonste water dat je kunt drinken.

”Als er iets mis is, wordt dat stuk waterleiding dichtgedraaid en wordt er gelijk actie ondernomen. De kwaliteit van kraanwater wordt altijd en overal gecontroleerd”