Wat is de ideale temperatuur voor je koelkast en diepvries?

Wie bewaart er nou geen eten en drinken in de koelkast of vriezer? Het is natuurlijk wel zaak dat je dit op de juiste manier doet. Een kwart van alle koelkasten staat te warm afgesteld, maakte het Voedingscentrum op uit een onderzoek. Dit verhoogt de kans op bederf. Maar wat is precies de ideale temperatuur voor je koelkast en vriezer?

Je hebt het tafelmodel, de koel-vriescombinatie en de Amerikaanse koelkast. Je eten en drinken koud bewaren kan op tal van manieren. Dat dit niet altijd goed gebeurt, kwam in 2021 naar voren uit een onderzoek in 326 huishoudens. In één op de vier koelkasten wees de temperatuur op de koelkastthermometer 7 graden of hoger aan. En dat is echt te warm.

Hoe hoger de temperatuur, hoe sneller bacteriën en schimmels zich vermenigvuldigen op etenswaren. Daarmee komt de voedselveiligheid in het geding. Een probaat middel tegen oprukkend bederf is kou. Eten en drinken dat koud bewaard wordt, blijft veel langer vers en houdbaar.

Wat is dan de beste temperatuur voor je koelkast? Voor geopende potjes en sauzen is een gemiddelde van 5 of 6 graden goed genoeg. Maar voor zuivel, vlees, broodbeleg, verse groenten en fruit is dit aan de warme kant. Die kun je het beste kouder bewaren. Zorg er daarom voor dat je koelkast op 3 of 4 graden staat ingesteld.

Welk fruit bewaar je in de koelkast of juist niet? Het Voedingscentrum weet raad. Het artikel gaat verder onder de link.

Goed om te weten: de temperatuur in je koelkast is niet overal gelijk. Het warmst is het bovenin. Tegen de achterwand en onderin vind je de koudste plekken. Het temperatuurverschil kan wel een paar graden zijn. Zorg er daarom voor dat de verse groenten, zuivel en vlees in het midden of onderin worden bewaard. Minder bederfelijke waren zoals potjes of flesjes met dop of deksel kunnen bovenin.

Wil je een voorraadje voedsel langdurig bewaren? Dan stop je het in de vriezer. Micro-organismen zoals schimmels en bacteriën die zich op kamertemperatuur een stuk sneller zouden vermenigvuldigen, breng je in de vrieskou als het ware in een slaapstand. Bijkomend voordeel is dat smaak en vitamines van ingevroren voedsel grotendeels op peil blijven, afhankelijk van de temperatuur.

Bacteriën gaan overigens niet dood in de vriezer, zoals soms wel wordt gedacht. Houd hier rekening mee als je eten ontdooit. Wacht niet te lang met bereiden of opeten als je eten uit de vriezer haalt, want eenmaal op kamertemperatuur gaan de micro-organismen zich gewoon weer vermenigvuldigen.

De meeste losstaande vriezers staan standaard afgesteld op de aanbevolen -18 graden. Waarom? Die temperatuur is van oorsprong een Amerikaanse adviestemperatuur. -18 graden Celsius is namelijk gelijk aan 0 graden Fahrenheit, de temperatuurschaal die in de VS wordt aangehouden. 0 graden is een makkelijk te onthouden advies. 

Is die -18 graden dan ook de ideale temperatuur? Dat niet helemaal. Tussen de -18 en -30 graden lukt het nog beter om je voedsel heel lang goed te houden wat betreft de smaak, vitamines en voedingsstoffen.  

De houdbaarheid wordt minder, als je vriezer niet zo hard vriest. Ook het vitaminegehalte gaat achteruit, blijkt uit onderzoek. Want hoe minder koud de vriezer is afgesteld, hoe minder lang vitamines in ingevroren producten op peil blijven. Na één jaar bij -12 graden bedroeg het vitamine C-gehalte in groenten nog maar een vijfde van groenten die bij -18 graden waren bewaard.

Keerzijde van een nog koudere afstelling dan -18 graden is het energieverbruik. Hoe kouder de koelkast of vriezer is afgesteld, hoe meer stroom die doorgaans nodig heeft. 

Vriezers en vriesvakken in koelkasten hebben een aantal sterren. Wat betekenen die?

1-ster: kan doorgaans vriezen tot circa -6 graden. Deze kwalificatie vind je vaak op een koelkast met een vriesvak. In het vriesgedeelte kun je een brood, pizza of ander voedsel niet lang bewaren. Maximaal een tot twee weken wordt aanbevolen.

2-sterren: lees je 2 steren of op je vriesvak of vriezer? Dan haalt deze een minimale temperatuur van -12. De gemiddelde bewaartijd bedraagt hier tot twee maanden.  

3-sterren: deze kwalificatie vind je vaak op losstaande vriezers. Deze modellen kunnen een minimale temperatuur halen van -18 graden. Bij deze serieuze vrieskou blijven waren tot circa een jaar houdbaar.

4-sterren: vriezers met dit aantal sterren kunnen een minimumtemperatuur halen van wel -24 graden en staan garant voor de langste houdbaarheid. Ook in horeca en bedrijven kom je apparaten met dit aantal sterren tegen.  

Blijf altijd je gezonde verstand gebruiken als je voedsel invriest, zeker als je vriezer 1 ster heeft. Vlees kun je daarin maar kort bewaren. Ben je een fanatiek invriezer en leg je graag flinke voorraden aan? Kies dan voor een koel-vriescombinatie of vriezer met 2 sterren of hoger. 

Wil je precies weten hoe goed je vriezer of vriesvak vriest? Leg er dan eens een thermometer in. Kom je tot -18 of kouder? Dan blijft het meest bevroren voedsel tot wel een jaar goed. Hoe meer de temperatuur naar de 0 graden gaat, hoe korter je eten kunt bewaren.

bronnen: Food and Drug Administration, Liebherr, voedselinvriezen.nl, Voedingscentrum