Wat brengt Prinsjesdag? De belangrijkste koopkrachtmaatregelen op een rij

Prinsjesdag, de dag waarop het kabinet zijn plannen voor het komende jaar bekendmaakt. Dit jaar staat de dag vooral in het teken van koopkrachtreparatie vanwege de torenhoge inflatie. Wat betekenen de voornemens van Rutte IV voor jouw huishouden en portemonnee? De belangrijkste maatregelen zetten we voor je op een rij.

Door de gestegen kosten op zowel alle belangrijke vlakken, zoals energie en levensonderhoud, komen steeds meer mensen financieel in de knel. Er wordt al lang uitgekeken naar de plannen van het kabinet om hier verandering in te brengen. Rutte roept al weken dat “gewacht zal moeten worden tot Prinsjesdag voor bekendmaking van de plannen.” Nu is het zover. 

Er komt een 'historisch' koopkrachtpakket, waarin de maatregelen bij elkaar opgeteld uitkomen op ruim 17 miljard euro. Dat leidt ertoe dat huishoudens volgend jaar 3,9 procent meer te besteden krijgen, in plaats van er 7 procent op achteruit gaan, zou blijken uit berekeningen van het Centraal Planbureau CPB. 

• Een van de belangrijkste maatregelen is de flinke verhoging van 10 procent van het minimumloon, waardoor ook de hieraan gekoppelde uitkeringen zoals de WW en AOW fors stijgen. Vooral minima profiteren van deze maatregelen, en gaan er qua besteedbaar inkomen fors op vooruit. 
• De belasting voor bedrijven en vermogenden gaat omhoog. Zij dragen zo een grotere last en compenseren (deels) voor de kosten die gemaakt worden door invoering van de andere maatregelen.
• Sommige toeslagen gaan omhoog. Zo komt er in 2023 eenmalig 412 euro bij de zorgtoeslag. De maximale zorgtoeslag stijgt naar 154 euro. Ook de huurtoeslag gaat met 16,94 per maand structureel omhoog.
• De maximale vergoeding voor de kinderopvangtoeslag gaat omhoog, van 95 naar 96 procent. Deze regeling is vooral relevant voor ouders met een laag inkomen. Op deze manier behouden zij hun huidige vergoeding als er een nieuw kinderopvangstelsel komt.
• De inkomstenbelasting voor burgers gaat omlaag: het tarief in de eerste schijf, voor inkomens tot 70.000 euro, gaat naar beneden. Ook gaat de arbeidskorting omhoog, wat ervoor zorgt dat werken beter beloont wordt en er een groter besteedbaar inkomen overblijft.
• De verlaging van de brandstofaccijnzen blijft de eerste zes maanden van 2023 van kracht. Iedereen profiteert hiervan, en de maatregel moet de hoge brandstofprijzen compenseren.
• Het kabinet zal alleen spaarders die bezwaar hebben gemaakt tegen de spaartaks compenseren voor de te hoge belasting die zij over hun spaargeld hebben betaald. Hier is 3,6 miljard voor uitgetrokken. Als alle spaarders geld terugkrijgen, zou dit de schatkist nog enkele miljarden kosten. Staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) biedt gedupeerde spaarder via de juridische weg echter toch nog een mogelijkheid om alsnog gecompenseerd te worden.  Wil je weten hoe dit zit? Je kunt hier het artikel lezen wat Kassa erover schreef.
• Helaas gaat wel de premie voor de verplichte basisverzekering voor de zorg met ongeveer 10 euro per maand omhoog. Zorgverzekeraars mogen zelf hun premie vaststellen, maar volgens ingewijden is de verwachting dat zij niet veel van dit bedrag af zullen wijken. 

De afgelopen weken werd eerst beweerd dat er dit jaar geen koopkrachtreparatie meer plaats kon vinden. Het zou echt niet mogelijk zijn “om dit jaar nog iets te doen.” Vanuit de samenleving was veel verontwaardigheid te horen en ook de Tweede Kamer oefende druk uit. Inmiddels zijn het kabinet en energiebedrijven het tóch eens geworden over verdere maatregelen om acuut mensen te helpen. 

• Er is besloten een prijsplafond in te stellen voor gemiddeld elektriciteits- en gasverbruik, van 1 januari tot eind 2023. Ondanks dat de maatregel pas in 2023 gaat gelden, gaat de energierekening in de praktijk al op 1 november omlaag. Met deze maatregel worden huishoudens geholpen, maar blijft er ook een stimulans om zo veel mogelijk gas en elektriciteit te besparen. De details moeten nog verder uitgewerkt worden.
• Er komt weer een energietoeslag voor de laagste inkomens. Gemeenten kunnen nogmaals 1300 euro uitkeren aan mensen met een inkomen van maximaal 120 procent van het sociaal minimum. 
• Om mensen die écht aan de grond zitten te helpen komt er een noodfonds. Kern van de plannen is dat de overheid vanaf 1 januari een deel van de energierekening van huishoudens overneemt. De maatregel moet voorkomen dat een grote groep Nederlanders in de problemen komen. Voor november en december wordt het voorschotbedrag alvast verlaagd.
• Energiebedrijven mogen deze winter geen huishoudens afsluiten wegens betalingsproblemen. Mensen die de rekening niet kunnen betalen, krijgen een half jaar respijt. Wat er na dit halfjaar moet gebeuren op het moment dat er nog geen betalingsregeling is getroffen, is nog onduidelijk.
• Het kabinet wil dat mensen weer zekerheid voor de lange termijn krijgen, aangezien het momenteel niet mogelijk is om een nieuw vast contract af te sluiten. Doordat de variabele prijs inmiddels wordt afgestemd op de marktprijs, hebben consumenten geen idee waar ze financieel rekening mee moeten houden. Minister Jetten kondigde daarom aan dat energiebedrijven weer meerjarige contracten moeten gaan aanbieden. 
• Om de financiële risico’s voor energiebedrijven te verlagen, gaat de boete omhoog voor mensen die een langdurig contract vroegtijdig beëindigen. De huidige boete is te laag en stimuleert de consument daarom om sneller weg te gaan bij een eventuele plotselinge daling van de energieprijzen.

Het prijsplafond voor de energierekening van huishoudens is gebaseerd op verbruik en niet op inkomen. Omdat mensen met minder inkomen vaak kleiner wonen heeft de maatregel wel een zeker nivellerend effect. Maar het voorkomt waarschijnlijk niet dat er mensen tussen wal en schip vallen. Dat is het geval bij huishoudens die bovengemiddeld veel energie verbruiken maar weinig inkomen hebben. Ook MKB’ers vallen buiten deze regeling.

Bron: ANP/NOS/NU.nl

Kassa schreef eerder over dit onderwerp: