Waarom exclusieve sneakers op tweedehands markt veel duurder zijn

Of jongeren nu veel of weinig te besteden hebben, voor een mooi en exclusief paar sneakers betalen ze graag grof geld. De unieke exemplaren van Nike, Puma of Adidas zijn zó populair geworden, dat de gewone liefhebber ze nauwelijks nog kan betalen. Hoe gaat het eraan toe in de lucratieve wereld van de exclusieve sneakers?

De één ziet een simpel paar schoenen, de ander wil ze hebben om een fashion statement te maken. Grote sneakermerken hebben dat al decennia in de gaten. Bijna allemaal maken ze, naast een lijn voor de massa, meer uitgesproken varianten. Met name jongeren zijn er gek op. En ze hebben er ook steeds meer voor over. Wie in 2015 een exclusief paar kocht, gaf daar zo’n 150 euro voor uit. In 2020 was dat bedrag véél hoger, zo’n 250 euro.

De 29-jarige Jeffrey van Maurik is een echte sneakerhead, zoals de grootste fanaten elkaar noemen. Wanneer we hem spreken heeft hij net zijn eerste huis gekocht. Reken maar dat daar een ruimte komt waarin hij zijn collectie schoenen kwijt kan.

Net als bij de andere verzamelaars begon het voor Jeffrey bij één paar. "Voor mij was dat de Air Max 1 OG Red. Een heel standaard model, maar nog steeds vind ik het een van de mooiste in mijn collectie. Vijftien jaar oud moet hij zijn geweest toen hij voor het eerst een sneakerbeurs bezocht. “Toen had ik nog niet zoveel geld, dus het was altijd spannend of je je schoentjes wel kon kopen.”

Hoe meer Jeffrey te besteden kreeg, hoe meer hij zich ging verdiepen in het sneakerwereldje. “Ik ging beurzen af en leerde mensen kennen. Al snel had ik contacten met mensen in binnen- en buitenland. Ik heb nog dagelijks contact met mensen uit dat netwerk. Of het nou via WhatsApp, Facebook of Instagram is. Elke dag praat ik minimaal één keer met iemand over schoenen.”

Maar tijden veranderen. De populariteit van de schoenen neemt snel toe. Waar het vroeger lastig was om voor een winkelprijs aan een exclusieve schoen te komen, is het nu bijna onmogelijk.

“De laatste jaren is het extremer geworden”, zegt winkelier Benny Komala. Hij runt al 16 jaar een sneakerstore in Amsterdam. Populair zijn sneakers al die tijd geweest, maar nooit onder zo’n breed publiek als nu. Komala denkt terug aan de tijden dat mensen ‘s nachts in de rij voor de deur gingen liggen om op tijd te zijn. “Vroeger was dat een gezellig gebeuren, iedereen kwam voor die vette schoen, dat had iets moois.”

Maar die sfeer sloeg een aantal jaar later om. “Het werd steeds gekker. Mensen werden onbeschofter. Op een gegeven moment probeerden ze gewoon zelf de deur open te krijgen. Daar was ik op een gegeven moment een beetje klaar mee.” Mensen die tegenwoordig schoenen bij Komala willen kopen, moeten zich inschrijven voor een loting. Dan horen ze vanzelf wel of ze een paar op mogen halen.

Het maakt duidelijk hoeveel groter de belangen zijn geworden. Hoe dat gekomen is? Allereerst is de sneaker-community veel groter geworden. Daar zijn Jeffrey en Benny het beiden over eens. Waar je vroeger 'een beetje gek' moest zijn om achter een nieuwe sneaker aan te gaan, daar is het tegenwoordig veel normaler. Social media, met name Instagram, heeft eraan bijgedragen dat steeds meer jongeren in aanraking komen met de sneakercultuur. “Iedereen volgt nu rappers op Instagram, en iedereen ziet wat zij dragen. Jongeren willen dat ook hebben”, zegt Komala.

De vraag naar exclusieve sneakers neemt wereldwijd toe, het aanbod niet, die wordt opzettelijk laag gehouden door de fabrikanten. Niet per se omdat ze er zelf veel aan verdienen. Om een voorbeeld te geven: de Nike Air Max Parra uit 2018, ontworpen door Amsterdammer Piet Parra, werd voor 150 euro in de winkel verkocht. Peanuts vergeleken met de doorverkoopprijs. Op StockX, de grootste marktplaats voor Sneakers, werd er tot wel 700 euro voor de schoen betaald.

De marktwaarde is dus hoger dan de winkelprijs. Maar fabrikanten doen dit met opzet, verklaren verzamelaar Van Maurik en winkelier Komala. Door de kleine oplage blijven de schoenen exclusief, de lage prijs zorgt ervoor dat iedereen hoopt een paar te kunnen bemachtigen. "Zo wordt er door miljoenen mensen over de schoenen gepraat," zegt Van Maurik. "Er ontstaat ‘hype.’"

En die hype betekent niet alleen goede PR voor de sneakermerken, het is ook een mooie business dus voor sneaker beluste jongeren, die weten wat een uniek paar waard is. Vooral voor scholieren en studenten levert het een makkelijk zakcentje op, zo laat Vice in onderstaande video zien. De handel is eenvoudig te combineren met school en het verdient beter dan het minimumjeugdloon. “Ja ik zou het ook wel weten als ik de keuze had tussen dit of een krantenwijk”, lacht Komala.

“Door websites als StockX wordt het makkelijker om in schoenen te investeren”, zegt Van Maurik, “Sneakerbeurzen afreizen, contacten leggen, het hoeft allemaal niet meer. Bovendien hoef je geen kenner of liefhebber te zijn. Alleen naar de prijstrend volgen is voldoende om te zien hoe waardevol iets is.”

Verkopers worden ook steeds vernuftiger. Sommigen sturen bots aan. De computer bestelt dan een schoen zodra die op een webshop terechtkomt. Belangstellenden die gewoon een schoen willen kopen, zijn op die manier altijd te laat. Anderen geven geld aan loopjongens die voor de winkel in de rij gaan staan, iets dat we kennen van de wachtrijen voor Apple Stores.

Schoenen kopen voor een winkelprijs lukt je daarom nauwelijks. Maargoed, winkelprijzen zijn volgens StockX-oprichter Josh Luber dan ook ouderwets. “In traditionele winkels kost een paar schoenen waar er maar honderdduizend van gemaakt zijn, overal hetzelfde, ongeacht of er honderdduizend of een miljoen kopers zijn. Waarom verkoop je iets dat 1000 dollar waard is voor 200 dollar?’, vraagt hij zich hardop af tijdens een interview met Het Financieele Dagblad.

We vragen het sneakerhandelaar Komala. “Ja ik verkoop ook wel eens schoenen die ik een paar uur later voor een veelvoud op Marktplaats terugzie." Een paar Nike Dunks, ontworpen door de beroemde rapper Travis Scott, verkocht Komala voor 150 euro per paar. Vijftien maanden later is de marktprijs is tien keer zo hoog. "Waarom ik er geen hoger bedrag voor vraag? Tsja, ik vind eigenlijk dat ik dat tegenover mijn klanten niet kan maken.”

“Het is een vloek en een zegen, weet je. Er is een model schoenen dat ik jarenlang aan de straatstenen niet kwijtraakte. Nu een Travis Scott ze draagt, verkopen ze weer als warme broodjes. Die merken creëren een enorme hype rondom schoenen gecreëerd. Daarom zijn ze zo gewild. Pure marketing! ”