Waar moet je rekening mee houden als je (duurzaam) wilt beleggen?

We leggen de belangrijkste vragen voor aan Rob Bauer, hoogleraar Institutionele Beleggers aan de Universiteit Maastricht.

Als je hecht aan duurzaam beleggen dan zijn er volgens Bauer veel smaken. “ASN Bank en Triodos Bank zijn van oudsher aanbieders van duurzame beleggingsfondsen. Maar inmiddels is elke bank en vermogensbeheerder op dit moment bezig met het aanbieden van duurzame producten.” Er is dus ruime keus.

Volgens de hoogleraar zijn de overwegingen van de aanbieders niet altijd even ‘authentiek’, maar eerder commercieel. “Er is vraag naar duurzaam. De overweging om duurzame beleggingsproducten aan te bieden zijn meer ‘markt gedreven’.”

“Duurzaam is een rekbaar begrip”, aldus Bauer. “Voor de ene aanbieder is het vooral uitsluiten van bepaalde bedrijven of schadelijke bedrijfstakken (bijvoorbeeld wapen- en tabaksbedrijven). De ander kiest ervoor om echt duurzame bedrijven te kopen in de beleggingsportefeuille ten koste van de niet-duurzame.”

Het valt niet mee om erachter te komen wat duurzaam praktisch gezien inhoudt, stelt de hoogleraar. “In de regel zijn commerciële aanbieders van beleggingsproducten niet echt scheutig met details over hun activiteiten.” Bauer wijst echter op Europese regelgeving omtrent duurzaamheid die sinds 10 maart van dit jaar van kracht is, Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR). Deze moet hierin verandering brengen. “Fondsen zullen meer moeten rapporteren of en hoe ze duurzaam beleggen. De EU heeft daar de SFDR-richtlijnen voor. Je kunt niet zomaar claimen een duurzaam beleggingsfonds aan te bieden.”

In principe kan je vanaf heel kleine bedragen beleggen, geeft Bauer aan. “Let wel: de vaste kosten voor bijvoorbeeld een beleggingsrekening zijn relatief hoog als je met kleine bedragen begint.”

Het advies van de hoogleraar luidt dan ook om voorwerk te verrichten: “Zoek om te beginnen goed uit met welke kosten je te maken krijgt. Zeker is dat die er zijn, of je nu zelf belegt of deelneemt aan een beleggingsfonds. Per maand kan er een percentage, bijvoorbeeld 0,1 procent, over je belegging in rekening worden gebracht.” Andere lasten waarmee je te maken kunt krijgen zijn servicekosten, transactiekosten of kosten voor portefeuillebeheer.

Beleggen is volgens Bauer hierdoor veel duurder dan sparen. “Je kunt sparen en beleggen ook niet met elkaar vergelijken, het zijn geen vervangers van elkaar.”

Bij beheerd beleggen wordt door een bank of vermogensbeheerder voor jou belegd, volgens een risicoprofiel dat je zelf kiest (defensief, gemiddeld of offensief). “Dat is in principe een goede optie. Als je dan gaat beleggen kun je de beleggingen uitbesteden aan professionals.” Immers, zo geeft Bauer aan: “Pensioenfondsen beleggen ook jouw pensioen voor je.”  

“Beleggen gaat gepaard met risico en daarvoor ‘eis’ je als belegger rendement. Sparen is, al zijn de rendementen laag nu, in principe zonder risico. Tenzij je boven de limieten komt waarvoor je beschermd bent.” Ons land kent het Depositogarantiestelsel als vangnet. Dit beschermt het geld op je spaar- en betaalrekening, mocht je bank failliet gaat. Per bank krijg je maximaal 100.000 euro vergoed .

“Je moet alleen beleggen als je het geld kunt missen”, benadrukt Bauer. Het is dus zaak om ervoor te zorgen dat je een buffer hebt voor onverwachte financiële tegenvallers. Daarna kun je pas aan beleggen gaan denken.

“Op de lange termijn doen aandelen het beter dan spaargeld. Je moet vooral niet elke dag kijken naar de waarde van je beleggingen, want dan krijg je inderdaad de menselijke impuls om alles te verkopen. Elke keer dat je iets koopt of verkoopt, zijn er kosten aan verbonden.”

Van tevoren kun je voor jezelf bepalen hoelang je periode van beleggen wordt. Dit wordt ook wel beleggingshorizon genoemd. Hoe langer de horizon (vijf, tien, twintig jaar) hoe meer risico je kunt nemen. ”Het beste is enkele keren per jaar te kijken en geduldig af te wachten tot je beleggingshorizon kleiner wordt.” Als je horizon kleiner wordt, moet je ook geleidelijk aan minder risico nemen, adviseert Bauer.

Een heel lastige vraag, vindt Bauer. “Ik kan niet vooruitkijken. Gevoelsmatig zeg ik ook dat de AEX hoog staat nu. Omdat de spaarrente zo laag is ‘vlucht’ iedereen, van professionele tot particuliere beleggers, naar aandelen of ander risicodragend kapitaal. Wellicht komt er toch inflatie, als gevolg van de monetaire steunmaatregelen en versoepelingen van de laatste jaren en krijgen we een plotseling stijgende rente. Dan zullen de beleggingen in aandelen en obligaties flink in waarde afnemen. Maar óf de rente gaat stijgen? Geen idee.”

- Lees de prospectus. Is de informatie niet duidelijk? Vraag het na. Niet bij een chatrobot op een website, maar bij een echt mens.
- Laat je uitleggen hoe de duurzaamheid wordt ingevuld, vraag daarvan bewijs of rapportage. Kijk of vraag hoe het fonds volgens EU-normen is geclassificeerd: is het een echt duurzaam fonds?
- Heel belangrijk als je belegt: je vermogen en daarmee je risico breed spreiden. Zowel tussen beleggingscategorieën als aandelen en obligaties. Wellicht ook vastgoed.

- Voor particulieren is een simpele indexbelegging de beste optie: die is relatief goedkoop en daarin wordt breed gespreid.
- Pas je risico aan de lengte van de beleggingshorizon; is die lang? Dan kun je meer risico nemen. Is deze korter, dan neem je gaandeweg minder risico.

- Wil je meer informatie vinden ter oriëntatie? Dan kun je een kijkje nemen op Duurzaam-beleggen.nl.
- Het allerbelangrijkste: wees je bewust van alle kosten die gepaard gaan met beleggen. Van vaste kosten voor een rekening, tot procentuele kosten die in rekening worden gebracht voor het beheer van het fonds.