Verzekering afsluiten? Dit moet je weten over je mededelingsplicht

Als je een verzekering afsluit via een tussenpartij, zoals een vergelijkingssite, is er een kans dat je niet alle vragen hebt beantwoord die de verzekeraar nodig heeft. Een Kassa-kijker kreeg van haar verzekering een vragenlijst om na te gaan of ze recht had op deze verzekering en vroeg aan ons of de gestelde vragen onder discriminatie valt. Het antwoord daarop is nee. De verzekeraar moet namelijk weten of je recht hebt op een Nederlandse verzekering.

Voordat we toelichting geven over wat de mededelingsplicht is, moet je weten hoe het verzekeringsrecht in elkaar steekt. De rechtsregels in dit recht bepalen de onderlinge betrekkingen tussen de verzekeraar en jou (de verzekernemer en/of de verzekerde).

Bij het afsluiten van een verzekering ga je een verzekeringsovereenkomst aan. Deze overeenkomst is een zogeheten kansovereenkomst. Dat betekent dat het bij een onzekere gebeurtenis afhangt of er tot uitkering wordt overgegaan. Een verzekeringsovereenkomst heeft een aantal kenmerken:

Bij het laatste punt krijgen we te maken met de mededelingsplicht.

Als verzekernemer ben je verplicht de verzekeraar alle relevante, juiste informatie te verschaffen. Je krijgt van de verzekeraar een formulier die volledig en naar waarheid ingevuld moet worden. Aan de hand van dit formulier beslist de verzekeraar of er een verzekering afgesloten kan worden.

De mededelingsplicht is gebaseerd op vier delen:

Als het om een basisverzekering gaat, kan er in zo’n aanvraagformulier vragen staan als: ‘ben je woonachtig in Nederland’, ‘werk je in het buitenland’ en ‘krijg je een uitkering of pensioen uit het buitenland’. Zo wil de verzekering zeker weten of je rehct hebt op een Nederlandse basisverzekering. De basisverzekering is namelijk voor iedereen van 18 jaar en ouder die in Nederland woont. Woon je in Nederland maar heb je een ziektekostenverzekering in het buitenland? Dan is een basisverzekering ook verplicht. Een voorbeeld van zo’n aanmeldformulier voor de basisverzekering vind je hier.

Schend je de mededelingsplicht omdat je bijvoorbeeld onjuiste informatie hebt gegeven waardoor de verzekeraar is misleid? Dan kan het gevolg zijn dat de verzekeraar niets uitkeert.

Het is belangrijk om te weten dat je ook moet voldoen aan de mededelingsplicht na het invullen van het aanvraagformulier. Hieronder duidelijk voorbeeld.

In 2017 oordeelde de Hoge Raad dat een mevrouw geen vergoeding kreeg, omdat ze de mededelingsplicht had geschonden. Dit was er aan de hand: mevrouw is verzekeringnemer voor haar echtgenoot (de verzekerde). Op 1 augustus 2011 stuurde mevrouw de gezondheidsverklaring naar verzekeraar REAAL. Daarop staan twee belangrijke dingen:

Op 18 september 2011 is de verzekering geaccepteerd en met terugwerkende kracht ingegaan per 1 augustus 2011. Tussen 1 augustus en 18 september heeft de echtgenoot contact gehad met de huisarts vanwege slikklachten en is er onderzoek gedaan door een specialist. Er wordt op 29 september 2011 slokdarmkanker vastgesteld. De man overlijdt in mei 2012.

Mevrouw vraagt REAAL om een uitkering, maar REAAL weigert omdat de mededelingsplicht is geschonden. Hoewel de rechtbank de eiseres gelijk geeft, beslist het Gerechtshof in het voordeel van de verzekeraar. Uiteindelijk beslist de Hoge Raad dat het Gerechtshof terecht heeft geoordeeld: de eiseres heeft de mededelingsplicht geschonden.

In dit voorbeeld ging het om een medische kwestie, maar voor verzekeringen in het algemeen geldt: hoe vollediger jij bent, hoe zorgelozer je een verzekering kunt afsluiten. Als jouw medische situatie na het invullen van het aanmeldformulier verandert, geef dit dan altijd door aan de verzekeraar. Als je niet meer weet wat er in het verleden allemaal gebeurd is, dan kun je jouw dossier opvragen bij de huisarts.