Het consumentenplatform van BNNVARA.
Veel mondkapjes voor consumenten houden virusdeeltjes niet tegen
17-10-2020
• leestijd 4 minuten
•
18844 keer bekeken
• Kassa laat zien dat veel mondmaskers voor consumenten in veel gevallen slechts schijnveiligheid bieden. We lieten zeven mondkapjes testen die nu overal in de winkels liggen door een team van wetenschappers van TU Delft. Een medisch masker, waarvan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) eigenlijk niet wil dat consumenten het kopen, kwam als beste uit de test. Dit masker kan je als consument onder andere online en in automaten op treinstations gewoon aanschaffen.
De rest van de mondkapjes kwamen een stuk slechter uit de test. TU Delft heeft de afgelopen maanden gewerkt aan een nieuwe meetmethode voor gezichtsmakers. Het test met name welke invloed de pasvorm heeft. De testresultaten laten duidelijk zien dat door een slechte pasvorm veel mondmaskers ‘lekkage’ vertonen bij de neus, wangen en kin. En soms laat ook de stof veel waterdruppeltjes door.
Geteste mondkapje
- Mondkapje blauw tissue, vijf stuks voor 3,99 euro (0,80 euro per stuk)
- Mondkapje van twee lagen katoen voor 3,99 euro (los filter eventueel in te stoppen)
- Mondkapje van polyester voor 5 euro
- Mondkapje van 50 procent bamboe en 50 procent polyamide voor 9,99 euro
- Mondkapje van zijde en twee lagen katoen, laten maken door kleermaker
- Mondkapje van oud laken, laten maken door kleermaker op basis van patroon van Rijksoverheid
- Mondkapje KN95, medisch masker van kunststof, twee stuks voor 9 euro (4,95 euro per stuk)
Schijnveiligheid
Professor Binnenmilieu Philomena Bluyssen en postdoc-onderzoeker Marco Ortiz van de TU Delft hebben in samenwerking met NLR/DNW een testopstelling gemaakt waarbij ze een kunststof hoofd waterdamp, een nevel van verschillende druppels, laten uitademen op normale ademsnelheid. Die nevel is iets wat we allemaal uitademen, en bestaat uit grote en kleine druppels (aerosolen). De opstelling simuleert de uitademing van aerosolen; de druppels worden zichtbaar gemaakt door de toevoeging van een gele marker en UV licht. Waterdruppeltjes, nevel en damp zit ook in adem, net als stikstof. Als iemand besmet is, kan het virus in die uitgeademde aerosolen zitten. Een mondmasker zou dit tegen moeten houden, maar de test laat zien dat dit vaak niet het geval is. Sommige maskers, zo vertelt wetenschapper Philomena Bluyssen, bieden alleen ‘schijnveiligheid’. De test laat vooral zien hoe goed of slecht een masker aansluit middels lekkage boven, via de zijkanten of naar onderen. Wel denken de wetenschappers dat de meeste mondmaskers bescherming bieden tegen grote druppels als iemand hoest of niest.
Alleen medische masker KN95 kwam goed uit de test
Alleen het medische KN95 masker werd als ‘goed’ getest. Het ministerie van VWS raadt af om er KN95 masker te kopen. “De KN95-gezichtsmaskers staan gelijk aan de FFP2-gezichtsmaskers en zijn in eerste instantie bedoeld voor de zorg”, aldus een woordvoerder.
Er waren nog twee maskers die het redelijk deden. Een masker met twee lagen katoen, maar dan alleen als er een los extra filter in werd geschoven. En bij het wegwerpmasker van tissue hield het materiaal bij de neus en mond redelijk wat tegen, maar was er door een slechte pasvorm juist veel lekkage bij de wangen. Het masker van polyester, bamboe en zijde kwamen slecht uit de test. Net als het masker van een oud laken, gemaakt op basis van het patroon dat de overheid beschikbaar heeft gesteld. Na de test van Kassa heeft de overheid besloten dit patroon offline te halen.
Wel denken de wetenschappers dat de meeste mondmaskers bescherming bieden als iemand hoest of niest.
Reactie ministerie van VWS
Het ministerie van VWS en de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) laten in een reactie weten: "Het kabinet volgt het OMT in haar advies wat erop neerkomt dat het dragen van een mondkapje niet dé oplossing is tegen de verspreiding van het virus. Het allerbeste is om anderhalve meter afstand te houden, hygiëne te betrachten, bij klachten thuis te blijven en je te laten testen. Het dragen van een mondkapje is wél een aanvullend middel om het risico dat blijft bestaan af te dekken. Nu de epidemie oplaait, helpen alle kleine beetjes - zeker op plekken waar het moeilijk is de anderhalve meter afstand te houden."
Landelijk keurmerk
Het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) werkt aan een Nederlands keurmerk voor mondkapjes, waardoor je als consument weet dat een product een goed mondkapje is. Dit keurmerk wordt niet in opdracht van de overheid ontwikkeld. Hierdoor zijn er straks twee soorten mondkapjes te koop: mondkapjes met keurmerk én mondkapjes zonder keurmerk. Volgens het NEN kan alleen wetgeving ervoor zou zorgen dat alleen mondkapjes met een keurmerk in de winkels komen.
Duurzaamheid mondkapjes
Wereldwijd worden er sinds de coronacrisis iedere maand 129 miljard mondkapjes gebruikt. Een groot deel hiervan zijn wegwerpmondkapjes Steeds vaker komen wegwerp-mondkapjes in de natuur en op straat terecht. Volgens Greenpeace is de impact hiervan op het milieu enorm groot, stelt het in onze uitzending. Wat vinden de mensen op straat daarvan? Redacteur Eva gaat op pad voor het antwoord en geeft een hele simpele oplossing.
Aankoop en gebruik mondkapjes: waar moet je op letten?
Omdat de overheid het dragen van een mondkapje in openbare ruimtes sterk aanraadt, gaan de gezichtsbeschermers als warme broodjes over de toonbank. Veel webshops bieden mondkapjes aan, maar niet elke site en elk mondkapje is betrouwbaar. Waar moet je op letten tijdens het kopen en gebruiken van mondkapjes? En hoe hoor je het op en af te doen? We leggen het je uit.
Praat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je snel en gratis aan voor de Kassa nieuwsbrief!