Variabele renteopslag melkkoe voor bank

De variabele hypotheekrente wordt duurder! ING kondigde deze week een verhoging aan van de variabele renteopslag met 0,35% en bij ABN AMRO stijgt die zelfs met één procent. De banken moeten door de eurocrisis zélf meer rente betalen om geld te lenen en dat berekenen ze nu door aan hun klanten.

 
19.000 ING-klanten en 6000 klanten bij ABN AMRO krijgen te maken met een hogere variabele opslag boven op hun variabele hypotheekrente. Deze huizenbezitters hebben een variabele hypotheekrente die gekoppeld is aan de Euribor-rente . De één maands Euribor-rente staat nu historisch laag: op 0,4%. Euribor is het rentetarief waartegen een groot aantal Europese banken elkaar onderling geld lenen. Banken brengen bij hypotheken met zo’n variabele rente (Euribor) een renteopslag in rekening. Deze renteopslag is bedoeld om banken te compenseren voor de kosten die zij op de kapitaalmarkt maken om geld te lenen. Deze rente opslag is ook variabel!

Per 1 augustus 2012 wordt deze renteopslag bij ING verhoogd van 2,4% naar 2,75%. ABN AMRO verhoogt vanaf 1 juni 2012 de renteopslag van 1% naar 2%. Voor de consument is onduidelijk hoe banken de hoogte van deze renteopslag vaststellen. Welke kosten maken zij? Kassa besteedde in 2009 en 2010 al uitgebreid aandacht aan de variabele renteopslag: de melkkoe voor banken.

Lex Makkinje heeft in 2008 een hypotheek van €350.000 afgesloten met een variabele rente. Hij kreeg deze week een brief van ABN Amro dat hij vanaf 1 juni 2012 één procent meer opslag moet betalen. "Dat betekent voor mijn hypotheek een lastenverzwaring van bijna €300 per maand. Ik weet dat de Euribor-rente heen en weer gaat, maar ik vind het belachelijk dat een bank eenzijdig de opslag met 100% kan verhogen zonder inzicht te geven in de kosten. Ze kunnen ook 3% of 4% vragen. Daar hebben wij geen invloed op. Mij is bij het afsluiten van die hypotheek nooit verteld dat de bank zelf zijn eigen toeslag mag bepalen. Je hebt als consument geen keus. Je zit aan die bank vast, want ik kan niet zo maar even overstappen naar een andere hypotheekverstrekker."

Ook Loes Feitsema is boos op de ABN Amro bank. Zeven jaar geleden koos zij voor deze variabele hypotheekvorm. Volgens haar is nooit verteld dat de opslag bovenop de variabele rente ook variabel is. "We hebben bewust voor een variabele rente gekozen, omdat het zo transparant is. Je kunt in de krant de Euribor rentestanden volgen. Dan schrijft de bank in een brief dat ze een eerlijke rente willen voor hun hypotheek! Dan word ik boos. Wat als die 2% niet genoeg is? Ze kunnen dan de opslag ongelimiteerd blijven verhogen. Ga die bankenbonussen aanpakken in plaats van consumenten tillen. Waar blijft de zorgplicht en moraliteit van de bank? Waarom staat het belang van de bank altijd voorop en niet van de klant?" Feitsema roept andere consumenten op een aangetekend bezwaarschrift te sturen naar hun bank. Ook via Facebook wordt opgeroepen om zich aan te sluiten. "We moeten deze verhoging niet gedogen. De bank moet eerst maar eens duidelijk maken waar die zogenaamde hoge kosten inzitten. We pikken dit niet. Wij moeten vertrouwen hebben in de bank, maar dat gebeurt niet als banken eigenhandig en eenzijdig afspraken kunnen veranderen".

De ABN Amro bank schrijft in een reactie: "Deze verhoging mag. Het staat in de voorwaarden en in de offerte. Als de kosten weer dalen, gaan we de opslag ook verlagen." 19.000 klanten van ING kregen deze week ook een brief over de renteverhoging. ING laat Kassa weten: "In de offerte, offertebrochure en akte is opgenomen dat ING de opslag kan aanpassen als de marktomstandigheden wijzigen. Dit betekent natuurlijk ook dat ING de opslag zal verlagen als dat kan. De verhoging is om de toegenomen kosten te compenseren, niet om de marge te verhogen."

Fons de Bilde, voorzitter van de Vereniging Onafhankelijke Financieel Planners zet vraagtekens bij deze verhoging. "Schandalig. Zeker als tegen cliënten niet verteld is dat de renteopslag door de bank eenzijdig verhoogd kan worden. Banken maken misbruik van hun positie. Consumenten zitten vast aan hun bank. Oversluiten naar een andere hypotheekverstrekker is lastig, want dat lukt in deze crisistijd niet makkelijk. Dus mensen zitten vast en kunnen geen kant op." Hij vindt een marge van 1% redelijk, maar meer niet. "Ik denk dat banken met deze hoge opslagen andere verliezen willen compenseren. Wij verdienen nu niks, dus we moeten onze winst toch ergens vandaan halen. Van Lanschot Bank heeft al een opslag van 3%, dus je bent als consument vogelvrij. Wie zegt niet dat andere banken dit voorbeeld volgen?"

De Vereniging Eigen Huis pleit al jaren voor meer transparantie over de rentes. Volgens Hans André de la Porte komt deze duidelijkheid er vanaf 1 januari 2013. "De nieuwe regels voor hypotheken zijn vastgelegd in het wijzigingsbesluit voor 2013. Meest in het oog springend is het provisieverbod, maar op pagina zestien staat het antwoord op de vraag over helderheid over de opslag. Kort gezegd: banken en andere hypotheekverstrekkers moeten de consument straks duidelijk maken hoe de opslag in elkaar zit, voor alle hypotheekvormen.”

Het ontwerpbesluit Wijzigingsbesluit financiële markten 2013 bevat een aantal wijzigingen van algemene maatregelen van bestuur die hun grondslag hebben in de Wet op het financieel toezicht (Wft).

1. Een aanbieder verstrekt een consument voorafgaand aan de totstandkoming van een overeenkomst inzake een hypothecair krediet met een variabele debetrentevoet, ten minste informatie over:

a. de componenten waaruit de variabele debetrentevoet is opgebouwd;

b. of deze componenten een vast of variabel bestanddeel vormen van de debetrentevoet; en

c. de risico?s die verbonden zijn aan een variabele debetrentevoet.

2. Bij ministeriële regeling kunnen de componenten worden aangegeven waaruit de variabele debetrentevoet uitsluitend kan zijn opgebouwd. 

1. Gedurende de looptijd van een overeenkomst inzake een hypothecair krediet met een variabele debetrentevoet informeert de aanbieder de consument over elke wijziging van de debetrentevoet, waarbij hij de consument tevens informeert over:
a. het gewijzigde jaarlijks kostenpercentage; en

b. de component of componenten waardoor de debetrentevoet is gewijzigd.

Er is veel aandacht voor het Stop-de-banken-initiatief van Lex Makkinje. Wat Stop-de-banken wil bereiken is hier te lezen.