Variabel of vast: voor welk energiecontract kun je nu het beste kiezen?

Begin dit jaar waren er niet of nauwelijks aanbieders te vinden bij wie je een vast energiecontract kon afsluiten voor een jaar of langer. Dat is de laatste weken razendsnel veranderd, ziet Ben Woldring van vergelijkingssite Gaslicht.com. “Sinds 1 juni is de markt helemaal tot leven gekomen. Energiebedrijven durven weer in te kopen voor een langere periode. De energieprijzen liggen dan ook 10 keer lager dan een jaar geleden.” Maar is het ook een goed moment voor de consument om weer een vast contract af te sluiten? 

Op de vergelijkingssite voor energie van Ben Woldring is het topdrukte. “We hebben nog nooit zoveel bezoekers gehad als in 2023.” Hebben de mensen die nu de tarieven vergelijken door dat het tijd is om het variabele contract vaarwel te zeggen? “Exact”, zegt Woldring. “Niemand heeft een glazen bol, maar het lijkt nu een goed moment om te kiezen voor een vast contract in plaats van variabel. De buil die je eraan kunt vallen is dat de prijzen nog verder gaan zakken. Daar staat tegenover dat je weet waar je aan toe bent qua vaste lasten voor gas en stroom voor de looptijd van het contract. En je weet dat je rekening niet weer omhoogvliegt, mochten de marktomstandigheden verslechteren.” Daarmee legt Woldring in enkele zinnen uit waarom kiezen voor vast nu opportuun is. 

Biedt een variabel energiecontract op dit moment helemaal geen voordelen meer? Nauwelijks, stelt Woldring vast. “Als je nu voor een voordelig variabel contract kiest, kom je op een laag tarief voor energie uit. Maar wel met de garantie tot de volgende maand.” Bovendien is de markt snel veranderd, geeft de energie-expert aan. “Het prijsverschil tussen variabel of vast is eigenlijk nog maar minimaal.”

Juist met een variabel tarief is het belangrijk om de prijsontwikkeling te volgen en niet achterover te gaan leunen, raadt Woldring aan. “We krijgen op dit moment veel telefoontjes van mensen met vragen over hun energiecontract en of overstappen een goed idee is. Dan sla je soms steil achterover van welke hoge tarieven die mensen moeten betalen voor hun huidige variabele contract”, zegt Woldring. 

Het is koffiedik kijken, maar valt er al te voorspellen hoe hoog de energieprijzen komende winter worden? Woldring houdt de cijfers die nu voorhanden zijn tegen het licht. “De groothandelsprijs voor gas ligt op 34 euro per megawattuur. Voor de energiecrisis was dat rond de 20 euro. Maar, vorig jaar tijdens de piek van de energiecrisis tikte de gasprijs 340 euro aan per megawattuur.”

Op de groothandelsmarkt kun je vooruitkijken. Voor welke prijzen kunnen energiebedrijven inkopen voor de komende winter? “Dat bedrag is nu 54 euro per megawattuur. Dat laat zien wat de markt verwacht waar het naartoe gaat in de winter. Er wordt dus bijna een verdubbeling verwacht van de gasprijs. Wie dan een variabel contract heeft, zal dat zeker gaan merken in de portemonnee.”

Reden temeer om nu rond te gaan kijken naar een vast contract, vindt Woldring. Wat is dan verstandiger, een looptijd van één jaar of juist van drie jaar? “Je kunt met drie jaar geluk hebben of pech. De prijzen kunnen immers verder dalen, dan heb je pech. Of de prijzen stijgen juist gedurende de looptijd en dan heb je geluk. Als je heel veel waarde hecht aan rust aan je hoofd dan lijkt het nu geen gek moment om voor een driejarig contract te kiezen.”

Woldring stelt tegelijkertijd vast dat de prijzen weliswaar fors lager zijn dan vorig jaar, maar dat het zeker nog niet ‘terug naar normaal’ is in de wereld. “We hebben nog met een oorlogssituatie te maken. De energiemarkt is erg beweeglijk. Prijzen kunnen nog lange tijd fluctueren. Maar stel dat de oorlog in Oekraïne over anderhalf jaar ten einde komt, dan kan er een prijsdaling optreden waar je met een driejarig contract niet van profiteert.”

Toch maar kiezen voor één jaar vast dan? “Een looptijd van een jaar is goed te overzien. Als de energieprijzen toch gaan dalen, dan profiteer je daar volgend jaar zomer alweer van, als je contract dan afloopt.”

Stap je nu over van variabel naar vast, dan weet je sowieso wat je betaalt gedurende de looptijd van het vaste contract, geeft Woldring aan. Ook in de dure wintermaanden. “70 tot 80 procent van het verbruik van je energie vindt plaats in de winter, dus dan maak je veruit de meeste kosten”, houdt de energie-expert voor. “Als je je nu in de zomer verlekkert aan een laag en variabel tarief, dan zou dat in de winter stukken hoger kunnen komen te liggen. Gemiddeld genomen schiet je er met een variabel tarief ook niet erg mee op, omdat het tarief juist in de winter veel zwaarder meetelt.” 

Goed om mee te wegen: het prijsplafond, dat nu nog geldig is, loopt tot en met 31 december. Met het prijsplafond heb je minder last van de piekmomenten waarop energie duurder is. Tot het vastgestelde verbruik van 1200m3 gas en 2900 kWh elektriciteit, betaal je namelijk nooit meer dan 40 eurocent voor stroom en 1,45 euro voor gas. “Op dit moment liggen de markttarieven voor vast en variabel wel 10 tot 20 procent daaronder”, zegt Woldring. “Het prijsplafond is ingesteld om de consument te beschermen tegen prijspieken, maar stopt na 31 december. Dan is het nog volop winter. Stel dat de energieprijzen gaan stijgen, dan heb je daar geen last van met een vast energiecontract.” 

Voor de energiecrisis wemelde het op de vergelijkingssites voor gas en stroom van de lokkertjes. De welkomstbonus is weer terug van weggeweest. Deze wordt nog niet zo massaal aangeboden als voorheen, maar toch is er weer keuze voor consument. Het is een teken dat de markt zich herstelt, aldus Woldring. “Nieuwe klanten krijgen bij sommige providers een welkomstvoordeel van 100 tot wel 450 euro. Je ziet wel dat het gastarief bij zo’n aanbieder wat hoger ligt”, tekent hij erbij aan. Iets om mee te wegen dus, als je prijzen gaat vergelijken.

De vergelijkingssite Pricewise meldde eerder deze week dat de vraag naar vaste energiecontracten zo hoog is, dat deze soms “uitverkocht” raken. De reden? Omdat de energiemarkt momenteel snel verandert, kopen energieleveranciers elektriciteit en gas in beperkte hoeveelheden in. Zo dekken ze voor zichzelf de financiële risico’s af. Maar als het ene aanbod voor een vast contract op is, komt er een ander voor in de plaats. 

Volgens Ben Woldring van Gaslicht.com zijn aanbieders van energie nu niet alleen toeschietelijker geworden met vaste contracten vanwege de lagere prijzen op de energiemarkt. De regels voor het tussentijds stoppen van een contract zijn ook nog eens gewijzigd. “Sinds 1 juni jongstleden betaalt de klant een hogere opzegboete als deze een vast energiecontract voortijdig opzegt. Nu zekerder is dat de consument tot het eind van het contract blijft, durven providers weer vaste contracten aan te bieden.”

Naast het variabele of vaste energiecontract, bestaat er ook nog het dynamische contract. Is dat op dit moment ook een optie om te overwegen? “Ja en nee”, zegt Woldring. “Dit is eventueel interessant als je zelf je energieverbruik in huis kunt sturen. Bijvoorbeeld als je veel thuis bent.”

Als de dynamische prijs laag is, zet je de noodzakelijke, 'energieslurpende' apparaten aan. Je kunt dan de wasmachine laten draaien of de elektrische auto opladen. Ben je niet veel thuis en kun je niet goed bepalen wanneer je een apparaat aanzet? Dan is dynamisch niet handig of verstandig, vindt Woldring. ”Er zijn op een dag goedkope uren en er zijn op een dag heel dure uren. Als je op de dure uren verbruikt, ben je juist extra veel geld kwijt aan energie. Kiezen voor dynamische prijzen is echt iets voor fanatieke types die het leuk vinden om er elke dag mee bezig te zijn en er ook tijd voor hebben."