Van het (Russische) gas af: lagere rekening én duurzame energie?

'Liever koud dan fout', zo klinkt het deze dagen vaak als onze afhankelijkheid van het Russische gas ter sprake komt. Veel consumenten vinden het geen prettig idee dat ze indirect de oorlogskas van Poetin spekken. En vanwege de explosief stijgende gasprijzen is de noodzaak om over te gaan naar duurzame alternatieven groter dan ooit. Voorzitter Olof van der Gaag van de Nederlandse Vereniging van Duurzame Energie (NVDE) heeft het daarom deze dagen druk. Hij is vanavond bij ons te gast om te spreken over de energietransitie.

Tweede Kamerleden, burgemeesters en wethouders: iedereen wil Van der Gaag spreken. Ze willen advies over de snelst mogelijke transitie van fossiele brandstoffen naar duurzame energie. En men wil weten hoe we nu zuiniger met fossiele brandstoffen kunnen omgaan zodat de rekening iets omlaag kan.

Bij de NVDE zijn ruim 6000 bedrijven aangesloten. Allemaal houden ze zich bezig met duurzame energie. Op dit moment is in Nederland pas 12 procent van de energie afkomstig van zon of wind. Er moet nog veel gebeuren wil men – zoals het kabinet streeft – in 2050 helemaal van het aardgas af zijn.

Om aan te geven hoe het ervoor staat met de energietransitie heeft de NVDE de zogeheten Green Energy Day ingesteld. "Het is de dag waarop alle duurzame energie, als die achter elkaar gebruikt wordt, voor dat kalenderjaar 'op' is. Dit jaar was dat op 21 februari. Ieder jaar moet de datum verder naar achter opgeschoven worden."

Nederland is nu nog voor het grootste deel afhankelijk van fossiele brandstoffen als olie en gas. Per jaar gebruikt Nederland 41 miljard kuub gas. Van der Gaag: "Dat is gelijk aan acht keer de inhoud van het IJsselmeer". Een achtste deel daarvan – vijf kuub – is afkomstig uit Rusland.

Voorheen betaalden we daar 3 miljard euro voor. Het afgelopen jaar is de prijs gestegen naar 13 miljard euro. Van der Gaag: "De pijnlijke waarheid is dat de Russische raketten die nu vallen op steden als Charkiv en Marioepol mede door ons worden gefinancierd."

De gesprekken in de Kamer gaan ook over de manier waarop we minder afhankelijk van Russisch gas kunnen worden. Dat kan bijvoorbeeld door de gaskraan in Groningen verder open te zetten. Van der Gaag wil zich echter niet uitspreken over die mogelijkheid. "Dat initiatief moet van de Groningers zelf komen."

Uit een enquête die het Dagblad van het Noorden onder de inwoners van de provincie Groningen liet afnemen, blijkt overigens dat een meerderheid van de inwoners daar voorstander van is. Mensen uit het aardbevingsgebied zijn daar zelfs nog iets meer toe bereid dan mensen van buiten het aardbevingsgebied. "Nood breekt wet", zo vinden ze in het noorden.

De ondervraagden vinden wel dat de opbrengsten in een fonds ondergebracht moeten worden waarmee ze zelf het herstel van aardbevingsschade kunnen regelen.

Ondertussen pleit de NVDE ervoor verspilling tegen te gaan. "We hebben onlangs onderzoek gedaan naar het energiegebruik van bedrijven en scholen. In veel kantoren en schoolgebouwen branden de lampen ook 's nachts en in het weekend. En ook blijft op veel verlaten plekken de thermostaat op 21 graden staan. Voorheen kon je zulk gedrag maar moeilijk veranderen. Maar sinds de kosten torenhoog zijn, zijn mensen gelukkig wel daar toe wel bereid. Zoals de milieubeweging altijd al voorspelde: 'Als het veel geld kost, wil iedereen iets voor het klimaat te doen'." 

Ook thuis valt er volgens de Van der Gaag nog winst te halen. "Bij mij thuis ging vroeger op 1 april de kachel uit. En pas  op 1 oktober mocht die weer aan. Dat moeten zoveel mogelijk mensen weer gaan doen.  Daarnaast moeten huizenbezitters zoveel mogelijk aan de slag. Ze moeten hun huis gaan isoleren, een warmtepomp installeren en – als je een dak hebt – zonnepanelen instaleren. De stroom die je zelf opwekt, mag je weer aftrekken van je rekening.  De overheid heeft goede subsidieregelingen. Met de huidige energieprijzen heb je de investering in vijf jaar terugverdiend."

Als je een huurhuis hebt, kun je zelf minder doen. De gemeente Rotterdam deelt – in navolging van veel andere steden – vanaf deze week een energiebox uit voor mensen die lijden aan energie-armoede.

In de doos die verspreid wordt onder 32.000 huishoudens zit bijvoorbeeld een zuinige douchekop, een tochtstrip en LED-lampen. Wie alles thuis toepast, bespaart jaarlijks naar schatting 180 euro op de energierekening.

Tot slot nog een aantal tips om energieverspilling tegen te gaan en waarmee je makkelijk kunt besparen op je rekening:

- Stel de maximale cv-keteltemperatuur in op 60/65 graden. Woon je goed geïsoleerd? Dan kan 55 graden. Meer hierover op www.zetmop60.nl.
- Zet 's nachts de thermostaat terug naar 15 graden (en bij vloerverwarming terug naar 17 graden);
- Hou deuren en kamers dicht zodat er geen warmte ontsnapt naar onverwarmde ruimtes;
- Zet de kachel een graadje lager, doe een extra trui aan: verwarm jezelf, niet het hele huis;
- Douche iets minder lang: na drie minuten douchen ben je ook schoon

Lees ook: