Van het gas af: Dit zijn de voor én nadelen van koken op inductie

Nederland wil van het gas af, het liefst dit jaar nog. Hoe kun je je daar goed op voorbereiden? Veel consumenten gebruiken nog gas om op te koken. Er zijn echter veel alternatieven om naar over te stappen, zoals inductie. Maar hoe werkt dit eigenlijk? En is bijvoorbeeld een keramische kookplaat niet net zo goed? Uli Zeitler, hoogleraar halfgeleiders en nanostructuren in het laboratorium voor hoge magneetvelden aan de Radboud Universiteit Nijmegen, legt ons meer uit over de werking van inductie.

Het is 'het nieuwe koken', zo omschrijft milieuorganisatie Natuur & Milieu. Waarom? Je kunt er flink op besparen ten opzichte van gas. Het verbruikt namelijk twintig procent minder stroom dan bijvoorbeeld keramisch koken.

In totaal gaat twintig procent van het gas dat in huis wordt gebruikt op aan koken en douchen, aldus Natuur & Milieu.

Er zijn vele manieren om te koken. Zo kun je koken op gas of kun je elektrisch koken. Van elektrisch koken heb je meerdere vormen: zo kun je een keramische kookplaat, een halogeen kookplaat of een inductiekookplaat gebruiken.

Wanneer je kookt met gas heb je te maken met direct vuur. Bij klassiek elektrisch werkt het meer als een campingstel: deze manier is achterhaald en wordt bijna niet meer gebruikt. De modernere varianten van elektrisch zijn keramisch of halogeen. Beiden hebben een verwarmingselement dat opwarmt.

Echter duurt het lang voordat deze weer zijn afgekoeld. Ook moeten bij de halogenen versie de lampen vrij regelmatig worden vervangen. Deze lampen zijn ook nog eens vrij duur.

Inductie heeft elektriciteit nodig om de pan op te warmen, maar heeft een hele andere werking. Het werkt namelijk met magnetische krachtvelden die enkel bij contact de pan verwarmen. “Deze manier van overdracht wordt bijvoorbeeld ook gebruikt bij het opladen van je tandenborstel, contactloos betalen of bij het remmen van een elektrische auto”, zegt Zeitler. 

"In een inductiekookplaat zit een koperspoel, daardoorheen gaat een wisselstroom dat een magneetveld opwekt", zegt Zeitler. "Dit gaat contactloos. Door de pan neer te zetten, vormt de bodem automatisch de andere spoel en loopt de warmte in de pan. Hierdoor kun je koken."

De warmte is ook direct weer weg als de pan wordt opgetild. Het werkt dus alleen als de pan dicht bij het magnetisch veld is. En heeft daardoor ook veel weg van koken op gas.

"Er gaat nauwelijks warmte verloren bij het koken op inductie. Bij normaal elektrisch koken maakt de kookplaat de plaat warm. De meeste energie heb je dan ook nodig om de kookplaat warm te maken. Maar uiteindelijk wil je dat de pan warm wordt als je kookt", zegt Zeitler. 

Volgens de hoogleraar maakt inductie juist alleen de pan warm, er gaat er dus veel minder energie verloren. Hierdoor werkt het bovendien ook nog eens sneller dan een gewone elektrische kookplaat.

Een inductiekookplaat is wel duurder dan een elektrische kookplaat. Ook moet een elektricien een kookgroep in de meterkast aansluiten bij de aanschaf. Je kunt daarna niet te veel apparaten tegelijk gebruiken, maar Zeitler noemt dat geen "fundamenteel probleem". Hij zegt dat dat ook afhankelijk is van hoe oud je huis is.

Ook zul je waarschijnlijk een nieuwe pannenset moeten aanschaffen. Als je voorheen gas gebruikte, zijn de bodems van je pannen vaak iets kromgetrokken. Hierdoor maken ze geen (voldoende) contact met de magneetvelden.

Alhoewel dit bij aanschaf wel extra kosten met zich mee kan brengen, kost het daarna minder verbruik van stroom, vergeleken met gewoon elektrisch en gas.

"Inductie is de meest voor de hand liggende manier om gas te vervangen", zegt Zeitler. "Ook qua duurzaamheid stoot het koken zelf geen CO2 uit, dat doet gas wel."

Hij geeft hierbij wel aan dat sommige elektriciteit gewonnen wordt uit kolencentrales. "Maar dit kan de maatschappij voorkomen of in ieder geval minimaliseren."

Bron: Radboud Universiteit Nijmegen, Natuur & Milieu