Van het gas af? Dat is nog niet zo eenvoudig

Nederland wil van het gas af en in 2030 moeten minstens 2 miljoen huizen gasloos zijn. Wie nu van het gas af wil, komt erachter dat dit nog niet zo eenvoudig is en dat het geld kost.

Wie gas gebruikt, heeft een contract gesloten met twee organisaties. Met een energieleverancier sluit je een leveringsovereenkomst voor gas en elektriciteit. En met de netbeheerder heb je een overeenkomst waarin je betaalt voor de infrastructuur. Een energieleverancier kun je vrijelijk kiezen, maar een netbeheerder niet. Die zit vast aan de gaspijpen en elektriciteitsleidingen. Netbeheerders zijn verplicht de daadwerkelijke kosten door te berekenen aan de consument, maar dat bedrag staat op de rekening die de consument krijgt van de energieleverancier.

De jaarlijkse kosten verschillen per netbeheerder en bestaan uit aansluitkosten, transportkosten, de meterhuur en een capaciteitstarief. Daarbovenop zitten nog de regiotoeslag, de energiebelasting en de BTW op de leveringskosten van gas. Al met al levert dat een bedrag op dat schommelt rond de € 15,- per maand. Elektra is wat duurder en kost ongeveer € 20,- per maand. Nogmaals, dat is afhankelijk van de netbeheerder en het verbruik.

Als je van het gas af wilt, moet je daarvoor betalen. Dat is ooit afgesproken in een tijd dat vrijwel iedereen aan het gas zat. We staan nu voor een energietransitie en steeds meer mensen vragen zich af waarom je moet betalen voor iets dat je niet meer wilt gebruiken en je ook nog eens op kosten jaagt, zeker als je woning geïsoleerd moet worden en op een andere wijze verwarmd bijvoorbeeld met een warmtepomp. Dat kost geld, veel geld.  Maar ook het opzeggen van de gasleverantie kost geld – althans als je de normale weg bewandeld. Het kan ook gratis, maar daarover straks meer.

Het gasloos maken van een woning kan globaal op twee manieren. Bij de eerste manier verwijder je de gasleiding vanaf gasmeter tot aan de hoofdleiding in de straat. Een alternatief is dat je deze gasleiding in zowel de woning als bij de hoofdleiding afsluit. In beide gevallen ben je letterlijk gasloos. Deze optie wordt vooral bij laagbouw toegepast.

In een flat kan verwijderen niet altijd en het komt voor dat de meter wordt verzegeld. Dat is een simpele handeling, de kraan wordt dichtgedraaid en verzegeld. Maar het huis is niet gasloos want er zit gewoon nog gas in de leiding. Een aantal netbeheerders stelt daarom dat verzegelen een tijdelijke maatregel voor een jaar is. Per 1 februari 2019 voeren alle netbeheerders deze tijdelijkheid in.

Maar na een jaar komen de problemen en stellen netbeheerders je voor de keuze om de gasleiding opnieuw aan de sluiten, of te laten verwijderen. Heraansluiten wil men natuurlijk niet, maar verwijderen zoals bij de laagbouw is een lastige optie omdat de leidingen niet tot aan de hoofdleiding op straat verwijderd kunnen worden. Je deelt immers de aanvoerleidingen vanaf de hoofdleiding met je buren. Jouw aansluitleiding wordt daarom verwijderd van die gemeenschappelijke toevoerleiding en het gat wordt dichtgemaakt. Dat is onveilig omdat door veroudering of corrosie deze afdopping op termijn kan leiden tot gaslekkage. Een woning waar nog gas in de leiding zit, voldoet niet aan het geëiste veiligheidsniveau en de conclusie van de deskundigen die door Kassa zijn geraadpleegd is dat deze woningen blijvend gecontroleerd moeten worden op veiligheid. De vraag is of die blijvende controle er komt, want op deze situatie hebben de netbeheerders nog niet geanticipeerd. Zodra we hun reactie hierop krijgen, laten we die zien.

Er is een alternatief bedacht door Bram Bos. Je zegt het leveringscontract voor gas op bij jouw energieleverancier en wacht gewoon af. En je negeert al die dwingende brieven die ze sturen waarin staat dat je opdracht moet geven aan de netbeheerder voor het afsluiten van het gas. Uiteindelijk gebeurt er niets. Deze methode was tegen het zere been van de netbeheerders, maar Bram Bos legde de zaak voor aan de geschillencommissie en won. Met Bram Bos zijn inmiddels tientallen mensen hiertoe overgegaan en hun verhalen zijn te lezen op tweakers .

Ook deze methode levert een onduidelijke situatie op en brengt netbeheerders in verlegenheid omdat ze niet weten wat ze moeten doen. De mensen zijn weliswaar gratis  van het gas af, maar hun meters zijn niet verzegeld en er zit gewoon nog gas in de leidingen. Hoogleraar Rolf Kúnneke van de TU Delft die zich al decennia met gaszaken bezighoudt, heeft bezwaren tegen deze methode vanwege veiligheidsredenen en omdat het solidariteitsprincipe gevaar loopt. Want als meer mensen dit gaan doen, worden de kosten van de gasinfrastructuur over steeds minder mensen verdeeld. Om die reden stellen Bram Bos en consorten voor om een abonnementssysteem te introduceren waarmee je voor een bescheiden bedrag een regelmatige veiligheidsinspectie krijgt.

Hoe dan ook, makkelijk is het allemaal nog niet en vooralsnog ligt de lange weg naar de energietransitie bezaaid met allerlei praktische bezwaren. Maar zoals de oude Chinese wijsgeer Lau Zhu al zei: Zelfs een mars van duizend mijl begint met de eerste stap.

Coteq Netbeheer

2018

2019

€ 115,03

€ 201,95

€ 529,68 / 240,27 (laag – hoogbouw)

€ 594,81 / 244,36 (laag – hoogbouw)

Enduris

2018

2019

€ 121,-

€ 266,20,-

€ 494,89

€ 655,50

Enexis

2018

2019

€ 121,45

€ 124,-/ 202,05

€ 350,77

​​€ 358,14

Liander

2018

2019

€ 118,-

€ 121,-

€ 687,-  / 366,12 (laag – hoogbouw)

€ 687,- / 366,12 (laag – hoogbouw)

Rendo Netwerken

2018

2019

€ 61,71

€ 62,92

€ 399,30

€ 407,77

Stedin

2018

2019

€ 125,51

€ 92,29,-

€ 529,65

€ 654,33