Valse Albert Heijn-winactie op Facebook door duizenden mensen gedeeld

Een winactie uit naam van Albert Heijn doet momenteel op grote schaal de ronde op Facebook. Wie op het bericht reageert met de tekst "klaar", komt in aanmerking voor één van de 200 gratis fietsen. En daar heeft men wel oren naar, blijkt uit de ca. 12.500 reacties en ruim 13.500 deelacties die na ruim anderhalve dag al op de teller staan. Er is echter wel een probleem: deze 'winactie' is niet van Albert Heijn en er valt helemaal niks te winnen. Wat zit er wél achter? En wat moet je (niet) doen als je zo'n winactie tegenkomt op Facebook? Dat lees je hier.

"Om 135 jaar @Albert Heijn te vieren, sturen we 200 fietsen, een speciaal cadeau voor iedereen die 'klaar' deelt en typt Voor 19 augustus."

Bovenstaande tekst hebben we integraal – dus inclusief spel- en stijlfouten – overgenomen van een post die momenteel de ronde doet op Facebook. Zie ook de inzet aan de rechterzijde van de afbeelding bovenaan dit artikel. En bij het bekijken van dat bericht vallen ons gelijk een aantal zaken op.

Zo is de Facebookpagina van 'Albert Heijn Fans' niet geverifieerd en ontbreekt het blauwe vinkje. Ook kun je zien dat deze pagina pas op 16 augustus 2022 is aangemaakt, de dag dat deze valse winactie werd gepubliceerd. Dan weet je eigenlijk al genoeg: uiteraard is deze pagina niet van de échte Albert Heijn.

Ook is het taalkundig nogal een rommeltje: het lijkt haast wel alsof iemand wat teksten door een vertaalmachine heeft gehaald. En op de bovenste foto – die de beheerder van deze valse 'Albert Heijn'-pagina ongetwijfeld ergens vandaan heeft gejat – zien we toch echt fietsen van de concurrerende supermarkt Jumbo. Een lach konden we dan ook ternauwernood onderdrukken.

Toch is het niet bepaald om te lachen: de pagina is in werkelijkheid namelijk van oplichters en er valt überhaupt niks te winnen. Door mee te doen, zadel je je contactpersonen op met de nodige beeldschermvervuiling, en met een beetje pech geef je daarbij ook nog een hoop persoonlijke informatie prijs.

Reden genoeg om dit soort 'winacties' te negeren. Maar wat zit er precies achter? En waarom doen er zoveel mensen mee?

Kijken we even verder, dan zien we dat er in iets meer dan anderhalve dag een duizelingwekkende hoeveelheid mensen op deze valse winactie heeft gereageerd. Bijna 12.500 mensen hebben op het bericht gereageerd en ruim 13.500 mensen hebben het bericht gedeeld. 

Om het totale bereik te peilen, moet je je voorstellen dat veel contacten van deze personen zijdelings wellicht ook iets hebben meegekregen van deze valse winactie. Als jij bijvoorbeeld 150 Facebookvrienden hebt en je besluit om dit bericht te delen, dan kun je er rustig van uitgaan dat veel van jouw contacten dat bericht zien. Het is dan ook niet moeilijk om je een voorstelling te maken van het totale aantal mensen dat met deze valse winactie in aanraking komt: we kunnen dan ook spreken van een heus sneeuwbaleffect. En dat hartje zomer, kun je nagaan.

Veel mensen doen mee omdat de achterliggende gedachte vaak een combinatie is van "Baat het niet, dan schaadt het niet" en "Het kost nu eenmaal weinig moeite". Ook zijn mensen geneigd om dit soort winacties als betrouwbaarder in te schatten naarmate er meer mensen meedoen: "Als vele duizenden mensen erop reageren, dan zal het toch wel kloppen?", denken velen.

Daarbij speelt overigens ook de angst om een prijs mis te lopen een rol: als je een prijs kunt krijgen in ruil voor tien seconden van jouw tijd, dan is dat een kans die te mooi is om mis te lopen. Toch?

Helaas is de werkelijkheid een stuk minder rooskleurig. In de Facebookpost wordt letterlijk gezegd dat je alleen maar hoeft te reageren met 'klaar' om in aanmerking te komen voor één van de 200 beschikbare fietsen. Maar wie dat doet, krijgt van de pagina vervolgens dit verzoek, wederom opgesteld in niet al te best Nederlands:

"Om dit te doen, deel dit bericht met je 3 actieve groepen en klik op de blauwe "Registreer" knop bovenaan onze pagina om het winnende proces te versnellen.we hebben 24 uur nodig om alles te controleren. Dank je"

Je moet het bericht dus ook delen, en dat is om de valse pagina een groter bereik te geven: dat maakt de kans op meer deelnemers immers een stuk groter, de beheerder van de pagina rekent op deelnemers om de actie te verspreiden.

Maar dat is niet alles: op de Facebookpagina wordt ook verwezen naar een externe website, in dit geval een ietwat amateuristisch ogende website met wat gejatte Albert Heijn-logo's en -foto's en een verificatieknop.

Voorbeeld van de 'Albert Heijn'-nepsite van deze valse winactie. Het artikel gaat verder na onderstaande afbeelding. 

Met gezonde tegenzin klikken we op de knop met de tekst 'Verificeren' (overigens ook onjuist; het moet 'Verifiëren' zijn), enkel en alleen om te kunnen zien wat er dan gebeurt. We worden doorverwezen naar een tweede website in de Albert Heijn-huisstijl, al is deze net zo vals als de eerste pagina waar we op belanden. Daar krijgen we een viertal onnozele vragen voorgeschoteld:

• Hoeveel grote maaltijden eet je per dag? (A: 1 / 2 / 3 / 4 of meer)
• Hoe vaak eet je warm tijdens de lunch? (A: Nooit / 1-2 keer per week / 3-6 keer per week / elke dag)
• Wat drink je het meest op een dag? (A: Water / Koffie of thee / Frisdrank / Anders)
• Eet je dagelijks minimaal 200 gram groenten? (A: Ja / Nee)

Wat deze vragen met het winnen van een fiets te maken hebben, is ons eerlijk gezegd een raadsel. Gelukkig maakt dat ook helemaal niks uit, want wat je ook invult, het eind van het verhaal is dat je je naam en e-mailadres moet opgeven om te kunnen zien of jij de zogenaamde winnaar bent van een niet-bestaande prijs.

Het e-mailadres is waar het de organisatie van deze valse winactie werkelijk om te doen is. De 'organisator' blijkt een bedrijf onder de naam Portal Leads Ltd., gevestigd op het Britse eiland Anguilla in de Caraïben, al is de kans best aanwezig dat de 'vestiging' slechts een postadres betreft: het exacte vestigingsadres valt te linken aan meerdere firma's die ook opdoken in de zogenaamde Panama Papers die in 2015 naar de internationale pers gelekt werden. De kans dat op dat adres werkelijk een bestaand marketingbedrijf zit, lijkt ons in ieder geval buitengewoon klein.

We werpen eens een blik op het privacybeleid, en dan komt de spreekwoordelijke aap al snel uit de mouw. Het gaat hier om het genereren van leads voor adverteerders, oftewel het verzamelen van potentiële klanten die vervolgens voor marketinggerelateerde doeleinden kunnen worden benaderd via "telefoon, e-mail, sms of post".

Ons mailadres bevestigen we dus maar niet, maar we hebben vaker met dit bijltje gehakt: toestemming wordt losgepeuterd in de hoop dat mensen de spreekwoordelijke kleine lettertjes niet lezen. Vervolgens zet je je digitale inbox wagenwijd open voor allerlei vormen van reclame en spam waar je hoogstwaarschijnlijk helemaal niet op zit te wachten.

Dat is bovendien ook geen reclame van de meest zuivere partijen, want bonafide partijen zullen niet zo snel in zee gaan met adverteerders die identiteitsfraude plegen en misleidende, valse winacties verzinnen. 

Alle reden om hier ver van uit de buurt te blijven. Door deel te nemen geef je alleen maar een hoop persoonlijke informatie prijs. Bovendien breng je deze valse advertentie door deel te nemen onder de aandacht van anderen, die op hun beurt óók risico lopen om deel te nemen.

Bovendien: een echte prijs zul je nooit winnen, want die bestaat niet. Er zit dus geen enkel voordeel aan deelname, en dit wordt door ons dan ook ten strengste afgeraden. Doe jezelf een groot plezier en scroll er gewoon voorbij.