Tweede Kamer akkoord: veelbesproken nieuwe pensioenwet komt er

De Tweede Kamer heeft zoals verwacht met een brede meerderheid gestemd voor een nieuwe pensioenwet. Op de laatste vergaderdag voor de winterstop stemden de coalitiepartijen voor, PvdA en GroenLinks besloten de wet het "voordeel van de twijfel" te geven, en ook SGP en Volt steunden het voorstel.

Daarmee is de wet die het nieuwe pensioenstelsel mogelijk maakt, een stap dichterbij. De wetsbehandeling in aanloop naar de stemming was ongebruikelijk. De Kamer sprak tientallen uren over de technisch zeer ingewikkelde wet. Dinsdag stemde de Kamer in met een aantal belangrijke aanpassingsvoorstellen. Kamerleden stemden donderdag dus hoofdelijk over een vertimmerde wet.

Pensioenminister Carola Schouten zegt in een verklaring "erg blij" te zijn dat de wet door de Kamer is. "Dit is de meest uitgebreide wetsbehandeling geweest die ik heb meegemaakt. En dat is goed, want de wet is door al die debatten beter geworden."

Het voorstel legt de basis voor een van de grootste sociale verbouwingen in de afgelopen tijd. Het pensioenvermogen (tussen de 1400 en 1500 miljard) gaat van een collectieve pot naar grotendeels individuele potjes. De overstap naar deze nieuwe manier van pensioen opbouwen kost mogelijk tientallen miljarden, en hoe het nieuwe stelsel precies uitpakt voor specifieke fondsen is nog niet helemaal duidelijk.

Wel is er overeenstemming dat het oude pensioenstelsel niet meer van deze tijd is. Het nieuwe stelsel is flexibeler en past beter bij de huidige arbeidsmarkt. Hoewel er grotere risico's aan verbonden zitten, leidt het nieuwe stelsel volgens De Nederlandsche Bank in veel scenario's sneller tot een hoger pensioen.

Steun van partijen buiten de coalitie is belangrijk, omdat Schouten de wet nu moet verdedigen in de Eerste Kamer. Daar hebben de coalitiepartijen geen meerderheid. Het kabinet hoopt de wet snel te kunnen behandelen in de senaat, omdat deze na de Eerste Kamerverkiezingen in mei van samenstelling zal veranderen. De vrees is dat de (midden-)partijen die de nieuwe wet steunen, zetels verliezen.

Invoering van de wet is al meerdere keren aangepast, maar is nu voorzien voor 1 juli 2023. Pensioenfondsen hebben dan tot 1 januari 2027 om over te stappen naar het nieuwe stelsel. 

Seniorenorganisaties zien de nieuwe pensioenwet in zijn huidige vorm niet zitten. De belangenbehartigers vinden dat de belofte om pensioenen sneller te kunnen verhogen als daar ruimte voor is, nog veel te vaag zijn. Ook willen ze dat gepensioneerden straks meer te zeggen krijgen over hun eigen pensioen.

"De wet zou wat ons betreft eigenlijk terug naar de tekentafel moeten", zegt John Kerstens, voorzitter van de Koepel Gepensioneerden en woordvoerder van de Seniorencoalitie waarbij bijvoorbeeld ook de organisaties ANBO en KBO-PCOB zijn aangesloten. Hij is "teleurgesteld" over hoe het proces is gelopen en vindt dat eerdere beloftes niet zijn waargemaakt.

Het gaat om een van de grootste sociale hervormingen in decennia waarover jaren is gepraat en onderhandeld. De wet maakt het nieuwe pensioenstelsel mogelijk, dat flexibeler is en toekomstbestendiger moet zijn. Iedereen krijgt straks een eigen pensioenpotje en pensioen wordt ook beweeglijker. Het gaat dan eerder omhoog als het economisch beter gaat, en omlaag als het economisch slechter gaat.

In september kwam de Seniorencoalitie nog met een petitie die door bijna 62.000 mensen was ondertekend. Daarbij riepen de organisaties de Haagse politiek op om de pensioenwet nog aan te passen, zodat er "echt een koopkrachtig pensioen" zou komen. "Daar is dit alles toch eigenlijk allemaal om begonnen", aldus Kerstens.

Volgens hem is de manier waarop de circa 1500 miljard euro aan pensioenvermogen straks wordt herverdeeld nu ook nog heel onduidelijk. Kerstens wil dat dit "eerlijk" gebeurt. Daarmee bedoelt hij dat ook rekening gehouden wordt met het feit dat veel pensioenen jarenlang niet zijn verhoogd. Dat betekende een grote aanslag op de koopkracht van ouderen.

Kerstens weet dat de pensioenwet inmiddels vrijwel zeker op genoeg steun kan rekenen in de Tweede Kamer. Zijn boodschap wil hij komende tijd wel nog aan de Eerste Kamer overbrengen. ANP