Toxicologen: meer onderzoek gif in bont noodzakelijk

We onderzochten eind 2015 samen met Bont voor Dieren de bontkragen van zes verschillende kinderjassen. We maakten de resultaten begin dit jaar op zaterdag 9 januari in de uitzending bekend. Wat blijkt: op vijf van de zes bontkragen zat een gevaarlijke hoeveelheid van de giftige stoffen formaldehyde en ethoxylaten. Na onze uitzending is er wel het één en ander gebeurd.

In de studio reageerden Nicole van Gemert van Bont voor Dieren, Tweede Kamerlid Kees Verhoeven van D66 en Benno Bruggink van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. De NVWA gaf aan zelf onderzoek te hebben gedaan met de conclusie dat er niet voldoende redenen waren om acuut in te grijpen. Er werden geen jassen uit de handel genomen. De NVWA ziet ook geen noodzaak zelf onderzoek te doen.

RIVM weet van niks
Net voor die uitzending mochten wij dat document kort inzien. Deze risicoanalyse zou in samenwerking met het RIVM gemaakt zijn zo werd gezegd door de NVWA. Bij navraag deze week bleek het RIVM echter van geen gezamenlijk onderzoek te weten. Wel heeft de NVWA kennelijk gebruik gemaakt van RIVM-onderzoek uit 2001. We vroegen de NVWA hun onderzoek met conclusies te mailen. Dat kon niet en dat is vreemd. Wel zei de NVWA dat het rapport omgezet wordt naar een officieel document dat binnenkort op hun website komt.

Kamervragen
D66 heeft inmiddels Kamervragen gesteld, net als SP en de Partij voor de Dieren. Ze verzoeken de regering onderzoek te laten uitvoeren naar de aanwezigheid van giftige stoffen in de bontkragen van kinderjassen alsmede naar de gezondheidseffecten daarvan op kort en lange termijn.

Ongerustheid
Er kwamen nogal wat ongeruste reacties binnen van kijkers. Veel mensen weten niet dat de kragen aan hun jassen of die van hun kinderen echt zijn. Zit er op hun bontkraag dan ook gif?

Vervolg
In de studio reageert vandaag hoogleraar milieuchemie en toxicologie Jacob de Boer van de Vrije Universiteit in Amsterdam op de uitspraken van de NVWA. Hij vindt de NVWA-argumentatie dat de norm voor het hele product geldt niet relevant. "Immers, het zit in de bontkraag en juist die bontkraag zit dichtbij de neus en mond en tegen de huid gedrukt. Dus, het kan net zo goed iets meer dan iets minder risico betekenen dat het niet om het hele product gaat. Vooral bij kinderen lijkt het meer risico te geven."

'Verder onderzoek wenselijk'
De Boer heeft het idee dat de NVWA niet echt van kinderen uitgaat. "Kinderen zijn gevoeliger voor risico's. De NVWA zou dit serieuzer moeten nemen. De gehalten zijn hoog genoeg om nader vast te stellen wat de risico’s zijn en wat er moet gebeuren om die in te perken." Toxicoloog De Boer vindt nader onderzoek door de NVWA zeer wenselijk. "Dan hebben we het nog helemaal niet over de ethische kwesties: dieren die op een gruwelijke manier doodgemaakt worden en kinderen die kunnen kiezen welk dier ze om hun nek willen. Als we niet oppassen krijgen ze straks nog kettinkjes van ivoor. Over de ethiek ga ik niet uiteraard, maar het is duidelijk dat er van twee kanten argumenten zijn om hier beter naar te kijken."

'Meer onderzoek nodig'
De redactie heeft ook contact gehad met toxicoloog Martin van den Berg van de Universiteit Utrecht en ook hij zegt dat nader onderzoek nodig is. Er zijn nu te weinig gegevens om de conclusie te trekken dat er geen (of nauwelijks) risico is voor de volksgezondheid. "Om risico's uit te sluiten, moet er eerst meer onderzoek worden gedaan."

Uit de schappen
De Italiaanse NVWA heeft wel extra onderzoek verricht naar bontkragen. Het Italiaanse ministerie van gezondheid besloot vorige week een aantal kinderjassen (van de merken D&G en Blumarine) definitief uit de winkels te halen. Een jas van Woolrich bleek al niet meer beschikbaar. De Italiaanse regering heeft verder een terughaaloproep gedaan naar Europa (RAPEX-alert). Er is nog geen reactie op dit verzoek.