Tijdelijk Noodfonds Energie slecht toegankelijk voor digitaal minder vaardigen

Zijn je energiekosten te hoog? Sinds 7 februari kunnen kwetsbare huishoudens in aanmerking komen voor het indienen van financiële steun. Sinds de livegang van de speciale app van het Tijdelijk Noodfonds Energie zijn er alleen vele klachten: het is niet toegankelijk voor digitaal minder vaardigen en de aanvraagprocedure is ingewikkeld. Met name ouderen ervaren problemen. Hoe zit dat?

“In de eerste twee weken van het Tijdelijk Noodfonds Energie hebben circa 16.000 huishoudens een aanvraag gedaan voor steun uit het Noodfonds”, meldt de organisatie op diens website. Het Noodfonds schat in dat er zeker honderdduizenden Nederlanders hiervoor in aanmerking komen.

De organisatie streeft ernaar om samen met energieleveranciers de aanvragen voor compensatie voor hoge energiekosten binnen een maand te verwerken. Om zoveel mogelijk kwetsbare huishoudens te bereiken, werkt de organisatie hard om het fonds toegankelijker te maken. Want dat bleek uit verschillende berichtgevingen wel wenselijk.

Op dit moment kan een aanvraag voor het Tijdelijk Noodfonds Energie 2023 alleen digitaal worden gedaan. Voor de aanvraag is een e-mailadres, DigiD en een telefoon met een modern besturingssysteem nodig en er moet een speciale app worden geïnstalleerd. Veel ouderen hebben of kunnen dit niet.

Zo hebben lang niet alle ouderen een e-mailadres, terwijl aanvragers aanvullende informatie krijgen per mail. Dat is volgens ouderenbond ANBO een grote hobbel, omdat een oudere dan een e-mailadres moet aanmaken en een apparaat nodig heeft waarop mails gelezen kunnen worden. Een naaste of vrijwilliger kan helpen met een eigen e-mailadres, maar dat kan maar eenmalig vanwege het e-mailadres.

De aanvraagprocedure is daarnaast ook nog eens ingewikkeld, doordat er veel gegevens moeten worden opgehaald. Men moet de aanvraag twee keer doorlopen, waardoor je er zeker anderhalf uur mee bezig bent. Het Tijdelijk Noodfonds Energie is in gesprek met ouderenbond ANBO en KBO-PCOB om te kijken hoe het aanvraagproces zo toegankelijk mogelijk kan worden gemaakt.

Mensen die niet-digitaal vaardig zijn, kunnen niet zelfstandig een aanvraag doen, stelt ANBO. “Dat vinden wij kwalijk, want iedereen (ook mensen die niet digitaal vaardig zijn) moeten in staat worden gesteld om zelfstandig hun zaken te regelen als ze dat willen.”

De ouderenbond heeft geen cijfers over hoeveel gebruikers deze problemen ervaren. “Wij krijgen telefoontjes en mailtjes van leden die problemen ervaren of vragen hebben, maar daarmee hebben we geen totaalbeeld.” Ook MantelzorgNL, de landelijke vereniging voor iedereen die zorgt voor een naaste, ziet de vraag af en toe voorbij komen aan de Mantelzorglijn.

Nu werkt het Noodfonds aan een desktopvariant voor de aanvraag, zodat mensen zonder smartphone en app ook een aanvraag kunnen doen. Naar verwachting is deze eind februari beschikbaar. Volgens de ouderenbond blijven de meeste drempels bestaan, maar is het “wel een belangrijke vooruitgang, omdat er een onnodige schakel tussenuit wordt gehaald.”

Nu kun je dan hulp inschakelen, zal je denken. Maar dat gaat niet zo eenvoudig. Want het is niet mogelijk om iemand te machtigen voor de aanvraag, aangezien je op de app alleen in kan loggen met de DigiD van de aanvrager.

“Als iemand een oudere moet helpen met de aanvraag, mag die niet de DigiD van die oudere gebruiken. Dus eigenlijk is hulp bij de aanvraag niet mogelijk. Enige optie (maar niet wenselijk) is dat de hulpverlener even de andere kant op kijkt als de aanvrager zijn DigiD-gegevens invult. En de aanvrager moet steeds meekijken bij alles wat de hulpverlener invult.”

Het Noodfonds streeft ernaar om in de desktopversie een DigiD-machtiging voor hulpverleners als bewindvoerders mogelijk te maken.

Ben je digitaal minder vaardig en wil je hulp bij de aanvraag? “Vrijwilligers van ANBO gaan leden helpen met het doen van de aanvraag zodra de app er tussenuit is gehaald.” Daarnaast kun je persoonlijk contact opnemen met het Noodfonds, via het telefoonnummer 085-0881111 of via e-mail op info@noodfondsenergie.nl.