Testen op een soa terwijl de GGD tijdelijk dicht is; hoe doe je dat nu?

Als je 25 jaar of jonger bent of voldoet aan bepaalde normen, kan je normaal gesproken gratis bij de GGD terecht voor een soa-test. Je voldoet bijvoorbeeld aan de norm als je als man seks hebt met andere mannen, als je betaald wordt voor seks of als je bericht hebt gehad van een voormalig sekspartner die een soa heeft. Enkel voor spoedgevallen blijft de afdeling seksuele gezondheid gedeeltelijk open. Het is momenteel niet mogelijk om een afspraak te maken voor een reguliere soa-test. Ook huisarts Jako Burgers ziet deze verandering. “Normaal gesproken biedt de GGD een prachtig mooi aanbod aan anonieme en gratis testen. Het is een hele mooie voorziening die wij hebben in Nederland. Maar we moeten er nu even afstand van nemen. Het is niet anders.”

Mensen die in de risicogroep vallen kunnen nu twee dingen doen: naar de huisarts of een soa-zelftest doen. Maar zelftesten zijn vaak niet betrouwbaar! Voor verdere informatie en doe-het-zelf soa-testen verwijst de GGD je naar Soa Aids Nederland. Kassa boog zich in 2016 al over dit onderwerp. Uit ons onderzoek bleek dat veel testen onbetrouwbaar zijn. Burgers: “Je moet erg oppassen met testen die je niet via de reguliere zorg aangeboden krijgt of aanschaft. Je kunt er alleen vanuit gaan dat de testen die je van de huisarts of GGD krijgt betrouwbaar zijn. De rest moet je met een korrel zout nemen.”

Het probleem bij deze doe-het-zelftesten is dat je een consult met een professional mist, waardoor je niet goed weet op welke ziektes je moet testen. Zo kan je alleen op vaginale chlamydia testen, maar kan je dit ook anaal hebben. Op deze manier kan de ene test negatief uitvallen, terwijl je de soa ergens anders nog wel hebt. Op goed consult kan je volgens Burgers wel rekenen bij de huisarts. “Een huisarts is opgeleid om goed in te schatten wat de kans is op een soa. Twee dingen zijn hierbij belangrijk. Als eerst ligt de verantwoordelijkheid hier bij de patiënt en dat hij of zij eerlijk is over de contacten die hij/zij gehad heeft. Daardoor kan de dokter vervolgens een goede inschatting maken over de kansen. Het is een kans die nooit nul kan zijn, anders zou je je niet willen laten testen”, vertelt Burgers.

Een andere optie is dan ook om naar de huisarts te gaan voor een soa-test. Als je een soa-test wilt doen bij de huisarts kost dat wel geld. “Dit is ongeveer hetzelfde als met een röntgenfoto of een uitgebreid bloedonderzoek. Daarom maak je als arts hier met de patiënt keuzes in, want een soa-test moet echt meerwaarde hebben. Als de kans heel klein is, dan is zo’n test niet van meerwaarde.” Een test kost dus geld, maar het is in sommige gevallen wel erg belangrijk voor je eigen gezondheid.

Hoe duur een soa-test is, hangt af van wat je precies laat testen. Als je alleen op chlamydia getest hoeft te worden en je doet dit bij je huisarts, ben je hier 40 euro aan kwijt. Maar dit kan flink oplopen als je op meer soa’s getest wil worden, namelijk tot wel 200 euro. Het bedrag valt in je eigen risico. Voor een lab-zelftest die je online kunt bestellen betaal je minimaal zo’n 30 euro. Maar ook dit bedrag loopt op als je op meer soa’s getest wil worden. Ook zit de medicatie om de soa mee te bestrijden daar niet bij inbegrepen. Hierbij krijg je ook geen consult met een arts. De huisarts wordt daarentegen geheel vergoed vanuit de basiszorgverzekering.

Van de anonimiteit waar je op kunt rekenen bij een test bij de GGD is geen sprake bij een bezoek aan de huisarts. Burgers: “Als je naar de huisarts gaat, ben je inderdaad niet anoniem, omdat je bent geregistreerd bij je huisarts. Het verhaal kan in je dossier worden opgenomen. Maar als je dit niet wilt, kan je dit met je huisarts bespreken, dan komt het niet in je dossier. Daarnaast heeft een arts ook een beroepsgeheim. Het is strafbaar om dit te schenden. Je kunt dus alles met je huisarts bespreken. Vertel wat je dwars zit en wat je hebt gedaan. Een huisarts mag hier niet over oordelen.”

Kortom, er zijn zeker opties voor mensen die een soa-test willen doen en anders naar de GGD zouden gaan. Huisarts Burgers: “Als je klachten hebt, kun je altijd naar je huisarts gaan en wacht daar niet te lang mee. Zeker als de klachten langer aanhouden. Daarnaast moet je gewoon echt proberen niet onbeschermd te vrijen als je geen risico wilt lopen. Als je dat consequent doet hoef je niet getest te worden, klaar.”