Tegemoetkoming kleine ondernemers: wie valt buiten de boot?

Met de Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren COVID-19 (TOGS) kunnen ondernemers 4000 euro aanvragen ter compensatie van het omzetverlies dat ze lijden als gevolg van de door het kabinet getroffen maatregelen ter bestrijding van het coronavirus. Voor met name kleine ondernemers die nauwelijks inkomsten, maar wel doorlopende kosten hebben, zoals de huur van een bedrijfspand, kan dat het verschil betekenen tussen deze periode doorkomen of kopje onder gaan.

Het kabinet kondigde half maart de steunmaatregel aan, samen met nog wat andere maatregelen die ondernemers, werknemers en zelfstandigen in deze lastige periode moeten ondersteunen, zoals inkomensondersteuning. De TOGS die op 27 maart inging is een eenmalige ondersteuning waaraan voorwaarden verbonden zijn. Zo moet een bedrijfspand buitenshuis hebben en in de periode tot eind juni een omzetverlies van minstens 4000 euro hebben.

Ook moet de ondernemer al langer ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel met een zogenaamde SBI-code die voorkomt op een vastgestelde lijst. En juist over die lijst SBI-codes is in de afgelopen week onenigheid ontstaan. Want waarom zou een yoga-studio niet voor steun in aanmerking komen maar een nabij gelegen fitness-studio wel? Of een schoenenwinkel wel – de non-food winkels zijn afgelopen weekend na luid protest toegevoegd – maar de fysiotherapeut niet? En waarom komt een zelfstandige taxichauffeur niet aanmerking, die maandelijks veel geld kwijt is aan een dure leasebak, maar nu geen stuiver verdient?

"Dat lijkt op bestuurlijke willekeur", zegt Tweede Kamerlid Kees Verhoeven (D66) die in een vorig leven werkzaam was bij de Kamer van Koophandel en voorzitter was van MKB Nederland. Hij krijgt nu dagelijks tientallen mails van ondernemers die niet begrijpen waarom de buurman wel wordt ondersteund en zij niet.

Verhoeven: "Het kabinet is te prijzen dat ze snel hebben gereageerd en hebben gezegd dat ze ondernemers wilden tegemoet komen. Maar toen werd al snel duidelijk dat er ook ondernemers buiten de regeling vielen die toch zeer getroffen werden. Toen zijn afgelopen weekend de winkeliers ook toegevoegd, maar de regeling is nog steeds te smal. Er zijn nog steeds veel ondernemers die niet geholpen worden en die toch in de problemen komen."

"De regeling kijkt naar de SBI codes, bedrijfscategorieën waarin de bedrijven ooit door de Kamer van Koophandel zijn ingedeeld. Die indeling met SBI-codes stamt uit de jaren 80, toen had je de groenteboer en de melkboer, duidelijk afgebakende beroepen. Maar die lijst is nooit geactualiseerd. Heel veel bedrijven passen niet in die indeling, die krijgen dan maar een code die niet de lading dekt.. Waar deel je een conceptstore in, dat kenden ze niet in de jaren 80? Daar had niemand alleen last van, tot nu. Want de regeling kijkt naar: past de aanvraag binnen de lijst toegestane SBI-codes of niet? Als je d’r niet binnen valt, is het 'computer  says no!' en word je afgewezen."

"Ik vind dat je dus heel specifiek naar die aanvragen moet kijken. Want door die SBI-schifting vallen nu veel mensen buiten de boot, kleine ondernemers die wel degelijk omzetverlies hebben. De menselijke maat, ja. Da’s veel werk en duurt dan langer, maar het is wel eerlijk. De regeling is bedoeld voor het MKB, midden- en kleinbedrijven die anders zouden kunnen omvallen omdat ze onevenredig door deze crisis worden getroffen buiten hun schuld. En ik vind dat dat het criterium moet zijn. Want je kunt niet uitleggen waarom die fysiotherapeut niet gecompenseerd wordt en z’n buurman met de schoenenwinkel wel."

De overheid heeft inmiddels erkend dat de invoering van de regeling nog niet vlekkeloos verloopt en dat er serieus wordt gekeken naar ondernemers die buiten de boot dreigen te vallen. Ook Kees Verhoeven weet dat er achter de schermen hard wordt gewerkt om te komen te komen tot een meer rechtvaardige toekenning van de compensatie. Hij verwacht dat dit op korte termijn tot resultaten leidt.

Wat moeten intussen ondernemers die nu nog niet in aanmerking komen? "Wel een aanvraag doen, altijd", zegt Verhoeven. "Geef aan waarom het niet terecht is dat je niet op de lijst staat of maak bezwaar als je wordt afgewezen. Door je te melden, zien ze daar ook waar de problemen zitten. Dan kunnen ze naar het verhaal achter de codes kijken."

Voor een aanvraag en de meest actuele informatie moet je zijn bij:

• Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
• Rijksoverheid
• Kamer van Koophandel

En de belangenorganisatie voor zelfstandige ondernemers zonder personeel, ZZP Nederland, heeft een informatieve website waar veel informatie is te vinden, ook over de andere steunmaatregelen.

Ondernemers die denken recht te hebben op de regeling, maar zien dat zij geregistreerd staan onder een andere SBI-code in het Handelsregister kunnen dit melden bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.