Stadswarmte flink duurder door verhoogde vastrechttarieven

De kosten voor stadsverwarming zijn in vrijwel het gehele land flink hoger geworden. Zo erg zelfs dat veel mensen hun verwarming niet meer aan durven zetten. De stijging bij energiebedrijf Vattenfall is maar liefst 32 procent. En overstappen naar een andere leverancier? Dat kan niet, want je zit vast aan de leverancier die de leidingen heeft aangelegd.

Vrijdag 8 maart was er in het gemeentehuis van Amsterdam overleg tussen leverancier Vattenfall, de gemeente en de woningbouwcorporatie om te proberen om de problemen op te lossen, en om er zo voor te zorgen dat de negatieve publiciteit rondom stadsverwarming stopt.

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) bepaalt elk jaar het maximumtarief dat de leveranciers mogen vragen. Wat blijkt? Veel leveranciers blijken nu precies op dit maximum te zitten. Om de kosten voor de bewoners onder controle te houden is er in de wet een “niet meer dan anders”-principe afgesproken, wat betekent dat stadsverwarming niet duurder mag zijn dan een andere (gas)aansluiting. In dat overleg is ook vastgelegd dat eventuele extra kosten voor de bewoners voor rekening van de verhuurder zouden komen. Maar woningcorporatie Ymere zegt dat ze al heel veel doet om ervoor te zorgen dat de warmtekosten voor de huurder beperkt blijven. De corporatie betaalt de kosten van de renovatie en isolatie.

De bewoners in Amsterdam-Noord hebben vanaf het begin gewaarschuwd voor het gevaar van stadswarmte. Doordat er slechts één leverancier is, ligt het gevaar van een monopolie voor de warmteleverancier op de loer. De bewoners wilden harde afspraken, zodat de kosten niet hoger zouden worden dan in een vergelijkbaar huis dat door gas verwarmd zou worden. Deze zorgen lijken nu bewaarheid te worden, door deze grote stijging in kosten. De vastrechttarieven zijn zo ver gestegen dat het “niet meer dan anders”-principe niet meer waargemaakt kan worden.

Vattenfall laat in een reactie weten dat ze de afspraken respecteren, maar het ziet zich tot deze tariefstijging genoodzaakt door hogere onderhoudskosten.

Corporatie Ymere is niet blij met de verhoging en wil alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat de kosten niet doorberekend worden aan de bewoners. Energiebedrijf Vattenfall lijkt de problemen vooral op het bordje van Ymere neer te leggen, maar Ymere vindt dat Vattenfall meer kan doen om de kosten voor de bewoners te beperken.

In 2050 moeten alle huishoudens in Nederland van het gas af zijn. Op dit moment zijn er 500.000 woningen die verwarmd worden door stadswarmte. Dat moeten er 2,5 miljoen worden. Prijsstijgingen als deze helpen niet om de bewoners over de streep te trekken en om mee te werken aan een warmtenetproject. David Smeulders, hoogleraar Energietechnologie, roept op tot transparantie en samenwerking.

Als de warmteleverancier eerlijk en open uitlegt hoe tarieven tot stand komen, dan zullen de bewoners eerder geneigd zijn om mee te doen. Transparantie is essentieel, vindt de hoogleraar. Alle partijen moeten beseffen dat alleen door samen te werken de energietransitie een succes kan worden. De gemeenten kunnen het niet alleen, en de leveranciers hebben de woningcorporaties nodig om de bewoners te overtuigen om in te stappen. Alleen dan kunnen de warmtenetten een succes worden, aldus Smeulders.