Scheren met een kristalonthaarder: wondermiddel of miskoop?

Scheren, epileren, waxen of toch laseren? Ontharen kan op vele manieren. Er is één product met beloftes die te mooi lijken om waar te zijn: de kristalonthaarder, ook wel bekend als een kristalpad. Producenten beweren dat je met deze producten met nanokristallen-technologie ongewenste haren en dode huidcellen eenvoudig en pijnloos verwijdert en de haargroei in slechts een paar sessies vertraagt. Ervaren gebruikers dit ook? En wat denken materiaal- en huidexperts van dit product? Kortom: is het inderdaad een wondermiddel, of bega je een miskoop?

Debbie de Vos-Kremer zag een aantal reclames van kristalonthaarders voorbijkomen op Facebook en Instagram. Na de zoveelste video las ze de reacties op Facebook en besloot ze er twee te bestellen: een voor haarzelf en eentje voor haar schoonmoeder. Omdat ze normaal bij scheren al irritatie heeft, leek het haar een interessant product. “Een keer proberen kan geen kwaad.” 

Maar Debbie was niet blij na het proberen. Hoewel haar benen eerst gladder aanvoelden, geeft ze na gebruik aan last te hebben van stoppeltjes en irritatie. Toen ze het onder haar oksel probeerde, ging het volgens haar branden. En dat terwijl ze naar eigen zeggen de gebruiksaanwijzing heeft gevolgd en met het product zoals bij een douchesponsje over haar huid is gegaan.

“Daarna kreeg ik zelfs brandwonden, die pas na een maand volledig genezen waren.” In de maand na gebruik heeft ze zich daardoor ook niet kunnen scheren. “Kortom, het is een gevalletje één keer en nooit meer en het product ligt nu in huis te verstoffen.” 

Niet alleen Debbie heeft een negatieve ervaring met het product. Online liegen de reviews op klachtenfora er niet om, ook al staan er op verkoopwebsites vooral lovende recensies. Kassa deed een rondvraag onder enkele gebruikers. Zij geven allen aan de instructies te volgen en alsnog pijn te ervaren bij gebruik van het product, ondanks dat op verkoopwebsites vaak vermeld staat dat het product pijnloos werkt. 

Eén van de gebruikers was Shiela Redeker. Ook zij zag het product op sociale media voorbijkomen en werd nieuwsgierig. “In eerste instantie heb ik het even getest op een klein stukje been, op droge huid. Dus ik heb het niet nat gemaakt, zoals ze het adviseren. Toen werkte het top. Daarna deed ik het zoals ze het omschreven en zat ik helemaal onder de brandwonden.”

Zou Shiela het product nóg een keer gebruiken? “Absoluut niet.”

Het artikel gaat verder na onderstaande afbeelding.

Dat het product dode huidcellen verwijdert, zoals wordt geclaimd op diezelfde websites, kan volgens dermatologen kloppen. Het product verwijdert volgens dermatoloog Anne Berthe Halk als een soort schuurpapiertje de bovenste huidlaag: de hoornlaag. “Dan hou je een mooi zacht huidje over. Maar in principe zit die bovenste huidlaag er op als een beschermlaag.”

Een andere claim, namelijk dat het de haargroei remt, is volgens Halk juist flauwekul. “Dat kan alleen bij epileren. Dit apparaat kan gewoon niet epileren.” Dermatologen vergelijken de methode eerder met scheren: het haar wordt er tot aan de bovenste huidlaag afgeschuurd.

Om het haar dan ook daadwerkelijk te verwijderen, moet je volgens de experts veel druk zetten. Zo vertelt hoogleraar productietechniek Remko Akkerman van Universiteit Twente dat haren gemiddeld een diameter van 50 diameter hebben en de verschillende diktes ook nog eens flink uiteenlopen.

Monique van Bekkum, directeur van de Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten (NVH), stelt daarom: “Voordat je het haar weg hebt geschuurd, heb je kans op huidbeschadigingen zoals brand- en/of schaafwonden.”

Ze waarschuwt daarnaast voor andere risico’s, die na langer gebruik kunnen optreden door de regelmatige druk en wrijving die op de huid wordt uitgeoefend, zoals ontstekingsgevaar, verdikking van de huid en pigmentatie.Pigmentatie is een onregelmatige verkleuring van de huid. Deze risico’s voel of zie je volgens haar niet altijd direct na het eerste gebruik. “En bij problemen zal de reactie van de producent dan zijn: dan moet je het goed gebruiken. Maar dat is natuurlijk makkelijk om te zeggen.” 

Dermatoloog Halk vult hierop aan dat je met een kristalonthaarder door het schuren meer schade aanricht dan wanneer je je haar verwijdert met een scheermesje. “Zet je met zo’n apparaat meer druk? Dan richt je meer schade aan.”

En volgens dr. Tanja Vogel moeten de claims over een het verwijderen van aardbeienhuid en het krijgen van een gladdere huid met een korrel zout genomen worden. Zij voorziet bij gebruikers jeuk, rode bultjes en irritaties.  

De genoemde risico’s gelden sowieso al voor mensen met een gevoelige huid. Er is volgens Van Bekkum maar een kleine groep mensen die met dit product iets van een goed resultaat kan behalen. “Dan moet je huid al in een topconditie zijn. Je moet een intacte huid hebben, en geen huidaandoening zoals eczeem en/of acne. En de haartjes moeten zacht en dun zijn. En dat is juist niet de groep die op zoek gaat naar wonderproducten om van hun overmatige lichaamsbeharing af te komen.” 

Daarom noemt de directeur van NVH de kristalonthaarder een risicovol wondermiddel, eentje van het soort 'te mooi om waar te zijn'.

“Zie het als een heel fijn schuurpapiertje dat eigenlijk niet doet wat het zou moeten doen. Dan is het in verhouding best duur. Mensen gebruiken dit in een thuissituatie, waarin de gebruiker een eigen interpretatie heeft van wat niet te veel druk zetten is.”

Op de websites van verschillende kristalonthaarders worden vele claims gedaan. Het product zou door zachtjes te wrijven met lichte druk dode huidcellen verwijderen, de haargroei remmen en verstopte poriën openen. En dat allemaal dankzij de ‘nanokristallen-technologie’. Wat houdt dat in? En is het ook echt zo?

Om die vragen te beantwoorden, liet Kassa hoogleraar productietechniek Remko Akkerman, universitair docent materiaalkunde Martin Luckabauer en Nick Helthuis (beheerder van het microscopielaboratorium) van de Universiteit Twente onderzoek doen naar de kristalonthaarders.

De materiaaldeskundigen zagen bij één van de producten dat het materiaal niet echt van kristal is, maar dat hetzelfde materiaal wordt gebruikt als waar vensterglas van wordt gemaakt. Een ander product is gemaakt van hetzelfde materiaal als schuurpapier. De term ‘nanokristal-technologie’ snijdt volgens de deskundigen dan ook geen hout.

Wel ziet Akkerman op de microscoopbeelden van collega Helthuis scherpe randjes. Dat betekent dat het product wel kan snijden. Maar voor het creëren van dergelijke scherpe randjes maakt het volgens de hoogleraar überhaupt niet uit of er kristal of vensterglas wordt gebruikt. 

We hebben verschillende in Nederland bekendere verkooppunten van kristalonthaarders om een reactie gevraagd. Geen van de partijen heeft intussen op ons verzoek om reactie gereageerd.