Scheiding? Schuldeiser kan schuld eisen bij je partner!

Nog altijd trouwt een groot gedeelte van de Nederlanders in gemeenschap van goederen. Wanneer een echtpaar uit elkaar gaat kan dat grote gevolgen hebben. Daar is niet iedereen zich van bewust en dat terwijl 75% in gemeenschap van goederen trouwt, maar er uiteindelijk 40% van de huwelijken strandt.  

Wanneer twee mensen met elkaar in het huwelijksbootje stappen, valt voortaan alles wat ze bezitten in 'de gemeenschap'. Ook negatief vermogen, zoals bijvoorbeeld een studieschuld, is voortaan ook een schuld van de ander. Zelfs een erfenis of een schenking valt in de gemeenschap, tenzij er bij de notaris vast is gelegd dat dit niet het geval is.

D66, PvdA en VVD willen hier een eind aan maken. Zij vinden dat het mensen een eigen vermogen moeten blijven houden en pleiten voor een mix tussen trouwen in gemeenschap van goederen en trouwen onder huwelijkse voorwaarden.

Schuldhulp
Kassa belde met ongeveer twintig schuldhulpverleningsbureaus. Allen gaven zij aan dat ze veel te maken hebben met mensen die dankzij een scheiding in financiële problemen raken. Niet zelden gaat het om problemen die een ex-partner veroorzaakt. Harde cijfers zijn er niet.

Wetsaanpassing
In 2012 zijn er al enkele aanpassingen in het huwelijksvermogensrecht gemaakt. Eerder was het zo dat een paar pas gescheiden was wanneer dat zo geregistreerd stond bij de burgerlijke stand van de gemeente. Nu ben je gescheiden als je de aanvraag tot scheiding indient. Daarvoor is tegenwoordig een bezoek bij de notaris genoeg, waar mensen eerder zich tot een rechter moesten wenden. Wel moet het stel dan gemeenschappelijk een echtscheidingsverzoek indienen en mogen er geen kinderen in het spel zijn. Toch is het maar de vraag of het wetsvoorstel iets voor deze groep mensen gaat veranderen. Het blijft namelijk zo dat een schuld die partners samen aangaan, voor de volle 100% bij één partner kan worden verhaald. Wel willen de drie partijen ervoor zorgen dat schenkingen en erfenissen voortaan niet meer automatisch binnen de gemeenschap valt.

Het wetsvoorstel kan rekenen op weerstand uit de beroepspraktijk. Zo ziet emeritus-professor notarieel recht, Gregor van der Burght, een hoop bezwaren. "Op de tekentafel lijkt dit voorstel heel mooi. In de praktijk gaat het niet werken", zegt hij. Dat komt volgens Van der Burght omdat er door deze aanpassing vier verschillende vermogens ontstaan, namelijk de gemeenschap, het privévermogen van partner a, het privévermogen van partner b én het voorhuwelijksvermogen. Het voorhuwelijksvermogen is een vermogen wat tot stand komt doordat partners vaak een tijd samenwonen voordat ze trouwen. Denk aan bijvoorbeeld inboedel. Meer dan 90% van de stellen woont samen voordat ze in het huwelijksbootje stappen.

Ook professor Pim Huijgen van de Universiteit Leiden voorziet grote problemen.

"Het wetsvoorstel met de voorgestelde beperkte gemeenschap van vruchten en inkomsten heeft een uitgangspunt gekozen dat onbegrijpelijk is door zijn juridische complexiteit", zo schrijft hij in diverse vakbladen. De positie van vrouwen wordt bemoeilijkt, vinden de hoogleraren. Ongeveer de helft van de Nederlandse vrouwen is economisch onzelfstandig. Vrouwen kunnen straks veel minder profiteren van de huwelijksperiode, omdat er minder geld onder het gemeenschappelijk vermogen valt.

Anderzijds heeft 75% van de Nederlanders een negatief, dan wel heel bescheiden positief vermogen, zo blijkt uit een recent rapport van de WRR (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid). De nieuwe wet zou ervoor zorgen dat de aansprakelijkheid van voorhuwelijkse schulden vaker bij dezelfde persoon blijven. In dat geval zou de eerdergenoemde studieschuld bij diezelfde echtgenoot blijven.

Volgens Van der Burght gaat de aanpassing van de wet er vooral voor zorgen dat scheiden ingewikkelder wordt. "Je dwingt mensen om te kiezen voor een beperkte vorm van huwelijkse voorwaarden. Nu al is het zo dat mensen die er bewust voor kiezen om op deze manier te trouwen hun huishoudboekje niet bijhouden. Dat werkt vechtscheidingen in de hand, want áls mensen dan uit elkaar gaan zijn ze erop gebrand om er achter te komen wat van wie is. Dat wordt nu vele malen moeilijker te achterhalen."