Rookmelders vanaf 1 juli verplicht, maar welke moet je hebben?

Vanaf 1 juli zijn rookmelders in alle woningen verplicht. Snel naar de winkel dus, als je er nog geen hebt. Maar in de winkel zijn er heel veel soorten verkrijgbaar. Van een simpele variant van 5 euro tot een uitgebreide van wel 100 euro. Zit daar eigenlijk verschil in? En heeft een rookmelder een houdbaarheidsdatum?

De nieuwe wetgeving stelt dat op iedere verdieping waar gewoond wordt een rookmelder aanwezig dient te zijn. Dit was al het geval bij nieuwbouwhuizen, maar nu wordt het verplicht in iedere woning. Kelders of zolders waar niemand verblijft zijn uitgezonderd.

Bij de brandweer zijn ze in ieder geval blij met de nieuwe wet. “De verwachting is dat jaarlijks dertien van de dertig dodelijke slachtoffers voorkomen kunnen worden door een rookmelder”, zegt Ilona de Jonge, gedragsspecialist bij Brandweer Twente. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau TNO.

Een rookmelder is er onder andere om je te alarmeren terwijl je slaapt. “Als je slaapt, dan slaapt je neus ook. Je wordt dus niet wakker van de geur van rook. Die rookmelder is noodzakelijk om jou wakker te maken en te zorgen dat je veilig naar buiten komt”, zo vertelt de Jonge. Uit onderzoek van de brandweer blijkt dat nog lang niet iedereen er een heeft hangen. Ook blijkt dat veel mensen ze wel in huis hebben gehaald, maar vervolgens niet hebben geïnstalleerd.

Veel mensen moeten nog aan de slag dus. Maar in de winkel liggen rookmelders in alle soorten en maten en hebben zeer uiteenlopende prijscategorieën. Waar moet je nou op letten?

Het belangrijkste is volgens Ilona de Jonge dat de rookmelder aan het EN14604-keurmerk voldoet en een CE-markering heeft. Deze keurmerken kun je altijd vinden op de verpakking.

Beide zijn veiligheidseisen waar producten die binnen de EU verkocht worden aan moeten voldoen. Vandaar dat je ervan uit kunt gaan dat alle rookmelders die je in Nederlandse winkels of webshops koopt hieraan voldoen, ook de goedkope van een paar euro. Kijk uit wanneer je een rookmelder bij een niet-Nederlandse winkel (zoals een Chinese webshops) haalt. Vaak voldoen deze producten niet aan de veiligheidseisen.

Ook zijn er 2-in-1 rookmelders en koolmonoxidemelders op de markt. Dat klinkt handig, maar de Jonge raadt dit toch niet aan. Zo’n 2-in-1 melder zijn namelijk twee verschillende meters, die op verschillende plekken moeten hangen. In de ruimte waar je verbrandingstoestel (bijvoorbeeld boiler) zit, zou je zo’n dubbele melder kunnen ophangen. Daar moeten ze namelijk allebei op dezelfde plek, het plafond. Maar in andere ruimtes moet de rookmelder op het plafond en de koolmonoxidemelder op ademhoogte, zo’n anderhalve meter.

Daarnaast is het verstandig om te letten op de batterij. Er zijn verschillende soorten op de markt met batterijen die een jaar, vijf jaar of tien jaar meegaan. “Het handigste is om er een te kopen met een batterij die tien jaar meegaat”, vertelt de Jonge. “Dan heb je er geen omkijken naar. Je loopt dus ook niet het risico dat de batterij ’s nachts leeg raakt, je hem eraf haalt en hij vervolgens twee weken in de kast blijft liggen.”

De rookmelders met batterij die tien jaar meegaat zijn vaak wat duurder, maar dan heb je tussendoor geen kosten. En ongeacht de batterijsoort: “Het is verstandig om iedere maand even te testen of de batterij het nog doet. Dat doe je door de testknop op de melder in te drukken.”

Ook is het slim om af en toe (bijvoorbeeld terwijl je de batterij test) met de zachte borstel van je stofzuiger de rookmelder af te zuigen. Zo zorg je ervoor dat het stof de werking van de melder niet verstoort.

Wist je dat een rookmelder een houdbaarheidsdatum heeft? Veel mensen denken dat je door het indrukken van de testknop ook de werking van de rookmelder test, maar dit is niet zo. Hiermee test je alleen de batterij. Een rookmelder heeft een houdbaarheidsdatum van tien jaar. Na tien jaar kan de werking van de rookmelder niet meer gegarandeerd worden en moet je dus een nieuwe kopen. 

“Je ziet dat sommige fabrikanten heel duidelijk een vervangdatum op de melder zetten”, vertelt Ilona de Jonge. Maar op sommigen staat dat niet. “Handige tip: je kunt aan de zijkant van je rookmelder de datum schrijven waarop hij geplaatst is, of juist de datum waarop hij vervangen moet worden, als geheugensteuntje.”

Daarbij lijkt het erop dat de rookmelderplicht geen invloed gaat hebben bij je inboedel- of opstalverzekering. Verzekeraars Aon en Achmea (Centraal Beheer, FBTO, Interpolis) lieten aan de Consumentenbond weten dat het wel of niet hebben van een rookmelder nog geen gevolgen heeft voor de dekking.

Het handhaven van de rookmelderplicht ligt bij de gemeente. In de praktijk is het maar de vraag of er daadwerkelijk gecontroleerd gaat worden, maar het kan dus wel. En dat kan dus ook per gemeente verschillen.

Maar of er nou gehandhaafd wordt of niet, hang die rookmelder gewoon op! Als je niet wilt boren kun je ook kiezen voor een melders met een magneetstrip. Of je kunt hem met dubbelzijdig tape aan het plafond plakken. En kun je nou niet bij het plafond of ben je slecht ter been en kom je het trapje niet op? Dan heeft Ilona een tip: Pak een ontstopper. Leg daar de rookmelder op en met een stukje tape plak je ‘m zo op het plafond!

Kom je er zelf nou echt niet uit? De Nederlandse Brandwondenstichting heeft een rookmelderteam met vrijwilligers die je kunnen helpen bij het ophangen. Kijk hier voor meer informatie.

Kijk op rookmelders.nl voor een rookmelderwijzer waarin precies staat waar en hoe je rookmelders moet ophangen. 

Ben je huurder? Dan is je verhuurder verantwoordelijk voor het plaatsen van de rookmelders. Wel kun je als huurder aangesproken worden op het controleren en vervangen van de batterij, zo schrijft de Woonbond. Hierover kunnen afspraken worden opgenomen in een huurcontract.