Risico-opslag hypotheekrente niet bij alle banken eraf

In december ging het in onze uitzending over de risico-opslag op je hypotheek. We vertelden in die uitzending dat veel mensen nog risico-opslag betalen bovenop hun hypotheekrente. Ten onrechte, want een risico zijn ze al lang niet meer voor de bank, omdat ze (extra) hebben afgelost of omdat de woning in de loop der jaren flink in waarde is gestegen. Is het consumenten gelukt om met onze brief de risico-opslag te schrappen? 

Goed nieuws!
Kijkers konden een voorbeeldbrief downloaden om te sturen naar hun bank met het verzoek opslagen te schrappen. De voorbeeldbrief is massaal gedownload en deze heeft veel mensen geld bespaard! Zo mailde iemand dat bij zijn Aegon-hypotheek de opslag geschrapt is. Het gevolg is dat hij de komende zes jaar maar liefst €5015 (bruto) minder hypotheekrente betaalt. Tel uit je winst! Een andere consument heeft onlangs bijna de helft van zijn hypotheek kunnen aflossen, omdat een levensverzekering werd uitgekeerd. De hypotheek was daardoor nog maar 60% van de waarde van de woning. Met behulp van de voorbeeldbrief heeft hij de MNF Bank gevraagd of de risico-opslag eraf kon. Dat verzoek is gehonoreerd. De hypotheekrente is 0,5% gedaald en dat levert per jaar een besparing van €420 (bruto) op.

Niet bij iedereen succes
We ontvingen ook mails van kijkers bij wie het niet is gelukt. Eén daarvan is van een meneer met een hypotheek bij de Direktbank dat onderdeel is van de ABN AMRO. Zijn hypotheek is 40% van de WOZ-waarde, omdat hij flink heeft afgelost. Dat doet de Direktbank niet. Ze willen de opslag pas schrappen bij ingang van een nieuwe rentevastperiode en dat is pas in 2027. Wij hebben de Direktbank om een reactie gevraagd. Zij melden dat ze nu aan het bekijken zijn of ze de voorwaarden ten gunste van de klant kunnen verbeteren. De reactie van de Direktbank staat hier .

De Direktbank is niet de enige die een risico-opslag pas wil schrappen bij renteherziening. Op de website van de Consumentenbond staat een tabel waarin je kunt lezen welke banken dat nog meer doen. De Consumentenbond heeft in december ook aandacht besteed aan de risico-opslagen. De titel is ook veelzeggend: 'Banken houden hypotheek onnodig hoog', 'De klant als melkkoe'.

Wat doet de Rabobank?
In de vorige uitzending kwam naar voren dat de vier grote banken uiteindelijk wel tussentijds opslagen willen schrappen. Bij de Rabobank gaat dat niet zonder slag of stoot en wordt het ook dikwijls geweigerd. Het lukt mensen meestal wel om een opslag eraf te krijgen als ze naar een lagere risico-klasse gaan. De betaalpakketkorting kan er niet tussentijds af. Een opslag van 0,2% die mensen betalen omdat ze geen Nationale Hypotheek Garantie (NHG) hebben kan er ook niet tussentijds af. Daar zijn veel mensen verontwaardigd over. Zo ook een mevrouw die ons mailde. Zij heeft een hypotheek van €40.000 en de waarde van haar woning is €246.000. Op haar hypotheekrente zit een opslag van 0,2% omdat ze geen NHG heeft. Toch wil de Rabobank die opslag niet schrappen. Daar begrijpt ze helemaal niets van, want de bank loopt toch geen enkel risico met haar hypotheek? Het lijkt nog onrechtvaardiger als je op de website van de Rabobank leest dat de opslag voor een hypotheek zonder NHG in de laagste risicoklasse niet meer bestaat. Die opslag is namelijk in 2014 geschrapt. Verder is opvallend dat veel brieven van de Rabobank niet uitblinken in heldere taal en verschilt de redenering ook dikwijls per Rabobank.

Reactie Rabobank
Wij hebben de Rabobank gevraagd waarom (vaste) klanten de betaalpakketkorting niet tussentijds kunnen krijgen. Wij vinden dat klantonvriendelijk. Ook over het niet kunnen schrappen van de opslag, omdat je geen NHG hebt, hebben we een reactie gevraagd. De Rabobank gaat deze handelswijze niet aanpassen. Hier staat de reactie van de Rabobank.

Reactie Autoriteit Financiële Markten
Kapé Breukelaar zei in december dat de Autoriteit Financiële Markten (AFM) strenger zou mogen zijn voor de banken. Deze moeten veel actiever zijn naar hun klanten toe, ook vanwege de zorgplicht die ze hebben. De AFM vindt wel dat banken duidelijk moeten vertellen hoe hun lening in elkaar zit en hoe het rentetarief is opgebouwd. Ook zeggen ze dat "uit de ervaringen van klanten die in de uitzending van Kassa aan het woord zijn geweest, blijkt dat die medewerking van banken moeizaam tot stand kwam. Dat kan en moet beter." De hele reactie van de AFM is hier te lezen.

Reactie Nederlandse Vereniging van Banken
De Nederlandse Vereniging van Banken is zeer terughoudend. Zij zeggen geen stelling te kunnen nemen, omdat sommige leden tussentijds opslagen wel schrappen en andere leden doen dat niet. Hun reactie staat hier .

Reactie van Minister Blok
Ondertussen heeft de Minister voor Wonen en Rijksdienst, Stef Blok, antwoord gegeven op Kamervragen over dit onderwerp. Blok zegt binnenkort met hypotheekverstrekkers te gaan praten over een lagere hypotheekrente indien de hypotheekschuld door aflossing of waardevermeerdering van de woning is gedaald ten opzichte van de waarde van de woning. De antwoorden op de Kamervragen kan je hier lezen.

Aflossingsdepot telt ook mee
In de voorbeeldbrief staat:

Deze passage kun je gebruiken als je in een eventueel aflossingsdepot (spaar- of beleggingsverzekering of bankspaarrekening) kapitaal hebt opgebouwd voor de aflossing van de hypotheek. De hypotheekschuld minus het opgebouwde kapitaal bepaalt namelijk het risico voor de bank. Voor bepaling of risico-opslagen geschrapt kunnen worden, moet de bank dus kijken naar de nettoschuld. In de praktijk gebeurt dat echter vaak niet.

Let op bij een nieuwe hypotheek!
Als je nu een nieuwe hypotheek afsluit, dan kan je alleen een hypotheek nemen waarbij je meteen gaat aflossen. Dat is een annuïteiten- of lineaire hypotheek. Je begint meteen met aflossen en komt op een gegeven moment automatisch in een lagere risicoklasse. Dan moet je dus helemaal opletten dat risico-opslagen tijdig geschrapt worden, want anders betaal je te veel. Er zijn enkele banken waarbij de rente automatisch wordt aangepast, bij de meesten echter niet. In de tabel van de Consumentenbond vind je meer informatie. 

Blijf alert!
Zolang banken niet uit zichzelf risico-opslagen schrappen, moet je zelf aan de bel trekken. Hier vind je nogmaals de voorbeeldbrief die je kunt sturen naar je bank/hypotheekverstrekker.