Renteplafond korte lening blijft 10 procent, ondanks kritiek Raad van State

Door het besluit van Hoekstra kan de maximale rente nog altijd 10 procent blijven. De minister verlaagde eerder deze rente wel van 14 procent naar 10 procent om schuldenaren in de coronacrisis te helpen. Dit dreigt nu echter averechts uit te pakken, omdat het leidt tot verliezen bij winkels die verkopen op afbetaling en kleine flitskredietaanbieders.

Als deze partijen dan stoppen met het aanbieden van korte leningen, kunnen kwetsbare mensen met geldnood nergens meer terecht. Dat concludeert SEO Economisch Onderzoek in opdracht van Hoekstra. Deze mensen zullen ze op andere en vaak duurdere middelen moeten overstappen, zoals  geld lenen bij een dure buitenlandse kredietaanbieder of een illegale partij of producten huren. Als alternatief op dure leningen vormen gemeentelijke kredietbanken een vangnet. Echter, voor verlieslatende leningen hebben mensen meer geld nodig van gemeenten, die al krap bij kras zitten. Verder lenen banken en creditcardbedrijven vaak niet aan mensen met lage inkomens. Daarnaast kunnen zij bij aanhoudende verliezen stoppen met kortlopend krediet.

Door een jaar langer vast te houden aan 10 procent rente wil Hoekstra voorkomen dat mensen met inkomensverlies door de coronacrisis in een schuldenfuik zwemmen. Dit overkwam mensen, waaronder veelal jongeren, flexwerkers en zelfstandigen, vaak bij winkels die op afbetaling producten aanboden. Hoekstra wil de 10 procent rente ook verlengen, omdat de gevolgen van de coronacrisis nog zullen doorwerken en de economie wat langer de tijd nodig heeft om te herstellen. De Raad van State denkt echter dat de economie eind dit jaar naar verwachting is hersteld.

Maar hoe langer de renteverlaging, hoe groter de kans dat kredietverstrekkers in de problemen komen, constateerde SEO. Hierdoor staan aanbieders van kredieten nu al op het punt te stoppen met verlieslatende leningen van enkele maanden. Daardoor zijn langer lopende leningen vaak nog het enige alternatief. Dit pakt voor consumenten veel duurder uit. Voor deze gevolgen waarschuwde budgetvoorlichter Nibud vorig jaar al.

Bij een krediet van 1000 euro betaalt een consument namelijk met 10 procent rente al 25 euro aan rente. Hiermee kan een kredietverstrekker vaak niet uit, want die maakt  kosten voor de administratie, inkomenstoets, advies en bemiddeling en onverhoopt incassokosten, waardoor veel aanbieders hiervoor de grens van 14 procent opzochten, stelt het Nibud.

Hoekstra wil daarnaast het volgende kabinet genoeg tijd gunnen om mogelijk een definitief lagere rente in te voeren. Hij wil de rente niet terugbrengen naar 14 procent, om te voorkomen dat deze dan straks weer omlaag gaat. In het onderzoek van SEO blijft het onduidelijk bij welk rentepercentage consumenten het best beschermt blijven zonder de leenmarkt te veel te verstoren.

De Raad van State is het dan ook niet eens met het voornemen van Hoekstra de rente niet terug te brengen. De raad stelt dat het geen zin heeft om koers te varen, zolang de koers niet duidelijk is. Verder neemt de rekeningadviseur  het de minister kwalijk dat er geen onderzoek is gedaan naar de effecten van de lagere rente afgelopen jaar. De precieze gevolgen moeten snel duidelijk worden, vinden meerdere partijen.