Rechtsbijstandverzekeraars belemmeren vrije advocatenkeuze van klant

Meer dan de helft van de Nederlanders (54%) heeft een rechtsbijstandverzekering. Als je ineens wilt of moet procederen, dan heb je recht om zelf een advocaat te kiezen. Maar in praktijk, zegt oud-advocaat Ton Steinz, wordt die vrije keuze belemmerd door verzekeraars, vooral omdat ze dusdanige lage bedragen beschikbaar stellen voor een advocaat, dat deze niet of niet goed kan procederen.

Stel dat je een eigen advocaat wilt inhuren, dan is de maximale dekking bij zaken waar een advocaat niet verplicht is (dat zijn vooral zaken bij de kantonrechter), aanzienlijk lager dan waar die verplichting wel het geval is. Bij DAS bijvoorbeeld is de maximum vergoeding bij zaken waar een advocaat verplicht is € 60.000,-. Bij zaken waar dat niet verplicht is, wordt maximaal € 6.050,- beschikbaar gesteld (dat is exclusief onkosten). En daar komt dan nog een eigen risico van € 250,- bij. Die limieten gelden alleen voor extern ingehuurde advocaten, niet voor de juristen van de verzekeraar zelf. Hieronder zie je een overzicht van verzekeraars met het soort product en de bijbehorende kosten.

Verzekeraars hechten aan dit historisch gegroeide naturamodel, dat erg doet denken aan wat in de zorgverzekering bestaat. Het leidt er immers toe dat de kosten in eigen hand worden gehouden. Allereerst kijken de juristen van de verzekeraar of de zaak niet zonder procedure is op te lossen, dat levert minder sores op en is goedkoper dan naar de rechter stappen. Als dat niet lukt en een procedure lijkt zinvol, dan voeren ze die bij voorkeur zelf want een externe advocaat is duur.

Maar dit mag niet, stelt oud advocaat Ton Steinz die zich al jaren met deze materie bezig houdt. Want in 2013 en 2016 stelde het Hof van Justitie van de Europese Unie het recht op de vrije advocatenkeuze wettelijk verplicht. En dat recht mag niet belemmerd worden door te lage vergoedingen. En dat is in Nederland de staande praktijk. Verzekeraars stellen echter dat als ze met meer externe advocaten zouden werken, de kosten te hoog worden. En dat kan ertoe leiden dat de premies omhoog moeten gaan.

Volgens Steinz is dat niet waar. Dat blijkt uit landen als België en Duitsland waar alle zaken door externe advocaten worden gevoerd en waar de premies nauwelijks anders zijn dan in Nederland. In Duitsland worden de maxima per zaaksoort vastgesteld. Voor de vergoeding van advocaatkosten gelden geen speciale maxima. Die kosten vallen onder het maximum van de betreffende zaak.

En in België zijn er niet eens maxima en als er dan toch te hoge bedragen worden gedeclareerd wordt dat voorgelegd aan een onafhankelijke commissie die er een oordeel over velt. Volgens Steinz werkt dit prima. De verzekeraars weerspreken dit. Volgens verzekeraar DAS zijn de kosten van advocaten in Nederland in ieder geval verhoudingsgewijs hoog en onvoorspelbaar en daarmee voor verzekeraars onvoldoende beheersbaar. Daarom zijn volgens DAS de kostenmaxima noodzakelijk. Lees hun volledige reactie hier .

Het Verbond van Verzekeraars adviseert consumenten om zich bij de keuze van een rechtsbijstandsverzekering te verdiepen in kosten die rechtsbijstandsverzekeraars maximaal vergoeden als de consument zelf in het geval van een gerechtelijke of administratieve procedure een rechtshulpverlener wil kiezen. De vergoeding verschilt namelijk per verzekeraar. Lees de volledige reactie van Het Verbond van Verzekeraars hier .

Wat moet je nu doen als blijkt dat de verzekeraar te weinig heeft betaald aan de advocaat? Volgens Ton Steinz kun je dan procederen tegen die te lage vergoeding. Of je gaat over naar een verzekeraar die wel een hoge vergoeding biedt. In de tabel hierboven kun je zien wie dat zijn.