Recente oplichtingstrucs: identiteitsfraude, babbeltruc en phishing

Identiteitsfraude én financiële schade na een onbetrouwbaar aanbod voor werk. Een babbeltruc waarbij oplichters het op de sieraden van senioren hebben gemunt. En tot slot een nepmail van 'MijnOverheid' waarin ze beweren dat jouw rekeningnummer ongeldig is. In dit artikel bespreken we kort een aantal actuele oplichtingstrucs waar momenteel door onder meer de Fraudehelpdesk en de politie voor wordt gewaarschuwd. Hoe herken je ze, en wat moet je vooral (niet) doen? Lees gauw verder.

We beginnen met een oplichtingstruc waar momenteel veel meldingen over binnenkomen. Het begint allemaal met (soms aantrekkelijke) aanbiedingen voor thuiswerk. Wie echter op het aanbod ingaat, loopt een zeer reëel risico om slachtoffer te worden van identiteitsfraude. 

De Fraudehelpdesk meldt dat ze de laatste tijd veel meldingen krijgen over aangeboden vacatures voor thuiswerk. De aard van het werk is verschillend, maar betreft meestal klantenservice-achtige werkzaamheden. 

Gedupeerden kunnen via onbetrouwbare vacatures op vacatureplatforms in contact komen met de oplichters achter deze zwendel, maar ook worden mensen actief benaderd via WhatsApp en Telegram door zogenaamde recruiters met lucratieve, gunstig klinkende aanbiedingen. Voorbeelden van het soort berichten waarmee ze je mogelijk kunnen benaderen, staan in de afbeelding bovenaan dit artikel.

Aan de teksten kun je wellicht aflezen dat het hier niet om geloofwaardige vacatures gaat: zo valt er met thuiswerk dat je op je mobiele telefoon kunt uitvoeren geen salaris van tussen de 300 en de 1000 euro per dag te verdienen. Verder is het ook niet gebruikelijk dat je op deze manier door potentiële werkgevers wordt benaderd. 

Maar volgens de Fraudehelpdesk zijn er tóch mensen voor de bijl gegaan, en met vervelende gevolgen. Wat gaat er zoal mis?

Wie toch op zo'n aanbod ingaat, krijgt het verzoek om een kopie van het identiteitsbewijs en een scan van de bankpas op te sturen. En daarmee haal je je een hoop ellende op de hals: het maakt je zeer kwetsbaar voor identiteitsfraude.

De Fraudehelpdesk geeft aan dat er in enkele gevallen een bankrekening is geopend met de gegevens van gedupeerden. Deze rekening kan bijvoorbeeld worden misbruikt voor frauduleuze bestellingen of voor het wegsluizen van crimineel verkregen geld. De gevolgen zijn in eerste instantie voor degene wiens gegevens zijn misbruikt: zie maar eens aan te tonen dat jij er in werkelijkheid niks mee te maken had.

In sommige gevallen werd gevraagd om een bedrag van € 0,01 over te maken ter bevestiging van je identiteit. In andere gevallen kregen gedupeerden het verzoek om € 4,95 over te maken voor thuiswerkapparatuur, zoals een laptop, computer of een mobiele telefoon. Ook dat is natuurlijk een merkwaardige gang van zaken.

Soms was er zelfs sprake van een situatie die je met enige welwillendheid zou kunnen omschrijven als 'werk'. Mensen moesten bijvoorbeeld vakantiebestemmingen recenseren. Het uitgangspunt was dat de vergoeding hoger zou uitvallen naarmate er meer gerecenseerd werd. Maar vervolgens krijgt het één en ander het karakter van een piramidespel: om recensies te kunnen plaatsen, moeten deelnemers éérst zelf een bedrag – soms in cryptovaluta – inleggen. De inzet krijgen gedupeerden vanzelfsprekend niet terug, net zomin als dat er voor de geleverde recensies wordt betaald.

Een variant op bovenstaande scenario is de verwachting dat 'werknemers' producten beoordelen. Daarbij wordt echter gewerkt met onrealistische targets en een boeteclausule-achtige constructie: wie niet aan de doelstelling voldeed en het vereiste minimumaantal producten niet wist te recenseren, moest zélf in de buidel tasten om het bedrijf te 'compenseren'.

Al met al zeer onverstandig om op dit soort aanbiedingen in te gaan. Als jij via sociale media een aanbod krijgt voor werk, dan is het de moeite om je eens goed achter de oren te krabben, al helemaal als je je nergens voor hebt ingeschreven. En als onbekenden jou vragen om (scans van) je bankpas, paspoort en/of identiteitsbewijs, is dat eigenlijk nooit een goed teken.

De politie Barneveld, Scherpenzeel en Nijkerk deelde onlangs nog een waarschuwing op sociale media. Een nieuwe variant van een babbeltruc doet in die regio namelijk de ronde.

Volgens de politie worden meerdere senioren – vooralsnog in de omgeving Hoevelaken en Nijkerk – telefonisch benaderd door nepagenten. Deze zogenaamde politieagenten komen met het verhaal dat er (inbraak)verdachten zijn aangehouden in de straat en bieden aan om eventuele sieraden van de geschrokken omwonenden 'veilig te stellen'. Kennelijk weten ze min of meer wie ze moeten bellen én waar potentiële slachtoffers wonen, en dat maakt deze telefonische babbeltruc in potentie best geloofwaardig.

Het behoeft geen nadere toelichting dat de échte politie niet op deze manier te werk gaat. En omdat het niet ondenkbaar is dat deze oplichters het werkgebied uitbreiden naar andere delen van Nederland, delen we deze waarschuwing even. Kan nooit kwaad om ouderen in je omgeving er nog eens aan te herinneren.

Ook gaat er een valse mail rond namens MijnOverheid. De zoveelste, inderdaad, maar dit is nét even een iets andere variant dan degenen die we al kennen.

Volgens deze mail heb je een bedrag van ruim 800 euro tegoed, maar kunnen ze dit niet uitbetalen omdat jouw rekeningnummer niet – of niet langer – geldig is. Gelukkig zit er een 'handige' link in de mail die je naar een pagina verwijst waar je jouw bank selecteert en waar je vervolgens even inlogt om je rekeningnummer te bevestigen. Twee minuten werk en ruim 800 euro rijker, dat is toch mooi meegenomen, nietwaar?

In de praktijk valt dat vies tegen. Want inderdaad, je raadt het al: deze mail – en daarmee dus ook de link waar men in de mail naar verwijst – is zo nep als maar kan. Nogmaals: de Belastingdienst of MijnOverheid stuurt nooit mails met links en vraagt nóóit om ergens op te klikken en vervolgens in te loggen, al helemaal niet als dat met inloggegevens voor internetbankieren moet gebeuren.

Zie hieronder een voorbeeld van deze mail.

Onderwerp: Belangrijk bericht over uw teruggave

Beste ontvanger,

Op Maandag 19 Juni 2023 diende u van ons een bedrag terug te krijgen van €837,98. Dit
bedrag hebben wij 25 Juni overgemaakt. Wij krijgen de terugkoppeling dat uw
rekeningnummer niet of niet meer geldig is. Uw fiscale terugbetaling kan alleen op uw
bankrekening worden bijgeschreven als deze op uw naam staat. Gelieve dit verzoek in te
vullen voor 12/07/23. De aanvraag zal na het bevestigen binnen één week worden
verwerkt.

Mogelijk moet u naar aanleiding van dit bericht actie ondernemen. Lees het daarom op tijd!

Bekijk document (Link)

Met vriendelijke groet,

MijnOverheid

Bron: Fraudehelpdesk, Politie Barneveld