Privacy: Wat als anderen jouw contactgegevens delen met Facebook?

Facebook biedt gebruikers de mogelijkheid om hun contacten te uploaden naar het sociale netwerk. Dat maakt het vinden van vrienden op telefoonnummer en e-mailadres makkelijker. Maar wat als jij niet wilt dat andere mensen deze contactgegeven delen met Facebook? Daar is stilletjes een tool voor uitgerold. Maar houdt dat in dat Meta – het moederbedrijf van Facebook – deze contactgegevens ook echt definitief verwijdert? Het antwoord op die vraag is minder voor de hand liggend dan je misschien verwacht.

De tool werd onlangs besproken door Business Insider in een artikel met een titel die weliswaar enigszins sensationeel is, maar tegelijkertijd de vinger op de zere plek legt.

Vrij vertaald: "Facebook beschikt waarschijnlijk over jouw telefoonnummer, ook al heb je dat zelf nooit met ze gedeeld", om eraan toe te voegen waar dit artikel over gaat, namelijk dat je Facebook kunt verzoeken om deze informatie te verwijderen.

Hoe zit dat? Op Facebook kunnen mensen aangeven dat ze hun adresboek willen delen. Dat maakt het vinden van vrienden en kennissen makkelijker, zo was het argument. En hoewel daar inderdaad weinig op af te dingen valt, is er wel één probleem: wat als jij helemaal niet wilt dat mensen jouw telefoonnummer of e-mailadres met Facebook delen?

Naar het schijnt is deze functie niet bepaald aan de grote klok gehangen: Business Insider beroept zich op een tipgever die ze wees op de pagina "Informatie voor mensen die geen Meta-producten gebruiken." Daar staat een wat wollig, formeel en weinig inspirerend verhaal over het uploaden van contacten en het verwerken van persoonsgegevens.

Waar het om gaat, is echter de volgende zin: "Klik hier als je een vraag hebt over de rechten die je mogelijk hebt."

Het artikel gaat verder na onderstaande afbeelding. 

De tekst 'Klik hier' verwijst naar bovenstaande pagina, maar er is geen enkele indicatie die erop wijst dat je daar een verwijderverzoek in kunt dienen. Het lijkt eerder te gaan om nog meer ellenlange juridische disclaimers over de algemene voorwaarden en het privacybeleid.

De pagina wekt de suggestie dat de tool bedoeld is voor 'mensen die geen Meta-producten gebruiken', oftewel voor mensen die geen Facebook, Instagram of Messenger gebruiken. WhatsApp valt hier niet onder, want zonder telefoonnummer valt er natuurlijk weinig te WhatsAppen en het is op WhatsApp niet mogelijk om potentiële contactpersonen op te zoeken op basis van het mailadres.

En hier wordt de situatie enigszins eigenaardig. Meta legt uit dat ze wellicht tóch over jouw contactgegevens beschikken, ook als je Meta nooit toestemming hebt gegeven om deze informatie te verwerken of op te slaan. Dat komt doordat het voldoende is als één van jouw contacten deze informatie op een zeker ogenblik besloot te delen met Meta.

En met circa drie miljard dagelijkse gebruikers van Meta-apps Facebook, Instagram en Messenger kan het zomaar zijn dat ze een gigantische hoeveelheid contactgegevens hebben verzameld, óók van niet-gebruikers. En voor deze groep mensen is de tool bedoeld, al verwacht Business Insider ook dat mensen die wél gebruikmaken van de genoemde Meta-diensten er iets aan hebben.

Enfin. Je krijgt de vraag of je wilt zoeken op je mobiele telefoonnummer, je vaste telefoonnummer of je e-mailadres. Om te bevestigen dat de genoemde contactgegevens ook echt van jou zijn, krijg je ter bevestiging en controle nog een sms (voor mobiele nummers), een spraakoproep (voor vaste telefoonnummers) of een e-mail (voor, nou ja, dat laat zich raden). 

Zit jouw mailadres of (één van) jouw telefoonnummer(s) in de database? Dan kun je Meta via deze tool verzoeken om deze contactgegevens permanent te blokkeren in de adresboek-database, óók als contacten in de toekomst toestemming geven om jouw contactgegevens te delen. Dat houdt in dat je via deze informatie niet langer vindbaar bent voor anderen in de genoemde Meta-apps.

Zijn jouw gegevens daarmee definitief verwijderd door Meta? Het antwoord op die vraag is gecompliceerder dan je misschien verwacht. Dat zit als volgt.

Oók als je een verwijderverzoek indient, houdt Meta tóch een kopie van deze contactgegevens voor hun blokkeerlijst. Op zich klinkt dat logisch, want om te weten welke contactgegevens er moeten worden geblokkeerd, moet Meta weten wát er precies geblokkeerd moet worden. En zonder in technische details te vervallen: linksom of rechtsom beschikt Meta toch over deze contactgegevens. En daarin schuilt wat ongemak.

Een deskundige op het gebied van cybersecurity verwoordt het tegenover Business Insider dan ook als volgt: "Ze hebben allemaal data verzameld die ze überhaupt niet hadden moeten verzamelen, en nu geven ze jou de verantwoordelijkheid om het te laten verwijderen".

Techbedrijven liggen bovendien steeds meer onder een vergrootglas vanwege de enorme hoeveelheid informatie die ze over je verzamelen. Dat gaat vaak bovendien een stuk verder dan contactgegeven: denk maar eens aan tracking cookies die jouw interesses en surfgedrag haarfijn in kaart brengen en jouw online gedragsprofiel doorverkopen voor advertenties.

Daarom wordt ook wordt rekening gehouden met een scenario waarin deze tool simpelweg is uitgerold om in het geval van kritische vragen ("Waarom verzamelen jullie eigenlijk contactgegevens van mensen die daar zelf geen toegang voor hebben gegeven") te kunnen zeggen "Maar gebruikers kunnen op ieder moment aangeven dat we deze informatie blokkeren".

Al kun je je dan wel afvragen waarom zo'n tool ergens onopvallend wordt weggemoffeld halverwege een wat langdradige informatiepagina. 

Lees ook onderstaande artikelen.

Bron: Business Insider