Pan aangebrand of aangekoekte etensresten? Zó krijg je 'm schoon!

Menig (thuis)kok zal het wel eens hebben meegemaakt. Je staat in de keuken en je bent even afgeleid tijdens het koken. Vervolgens laat je een pan met voedsel aanbranden. Is de pan aangebrand en zitten er aangekoekte etensresten in? Dan is schoonmaken vaak best een tijdrovend karweitje. En als je het verkeerd doet, loop je bovendien het risico om je pan te beschadigen. Weggooien dan maar? Niet per se! Probeer éérst onderstaande tips om te kijken of er nog wat te redden valt.

Voordat je begint, is het goed om te weten van welke materiaalsoort de betreffende pan is gemaakt. Zo kun je efficiënter te werk gaan en – belangrijker nog – minimaliseer je de kans op beschadigde of zelfs onbruikbare pannen. Er zijn verschillende materiaalsoorten die veel worden toegepast in de productie van keukengerei: in het geval van twijfel kun je het beste even opzoeken of het materiaal van jouw pan geschikt is om te worden gereinigd met bepaalde schoonmaakmiddelen. Wel hebben we een aantal tips.

Een pan met een antiaanbaklaag kun je bijvoorbeeld het beste niet onder handen nemen met een schuurspons of met staalwol, want daarmee veroorzaak je gegarandeerd schade aan je pan omdat er krassen in de antiaanbaklaag ontstaan.

Voor aluminium pannen geldt dat je ze niet mag schoonmaken met soda. En ook pannen met een laag van email (niet 'emaille'!) kunnen slecht tegen ruwe schoonmaakmaterialen zoals sponzen van metaal, want die kunnen de geëmailleerde laag beschadigen waarna roestvorming op kan treden.

Een nylon schuurspons kan wel, zolang je de zachte kant gebruikt: de harde kant is ruw en kan krassen veroorzaken. Uiteraard zijn schuurmiddel en bijtende schoonmaakmiddelen zoals bleekmiddel uit den boze.

Kortom, een goede voorbereiding is het halve werk, en dat geldt dus óók voor het reinigen van pannen. Waar moet je beginnen, en welke tips werken om jouw pan te reinigen?

De grootste etensresten kun je proberen te verwijderen met keukenpapier of met een houten spatel. Heb je geen houten spatel? In dat geval is een kunststof spatel ook geschikt. Zoals silicone keukenaccessoires, wat het gerenommeerde merk Le Creuset bijvoorbeeld aanraadt voor gebruik in de geëmailleerde pannen waar het bedrijf bekend om staat.

Doe dit in ieder geval niet met scherpe materialen. Het lijkt misschien effectief en verleidelijk om wat aangekoekte etensresten te bikken met een vork, maar daarmee krijg je vrijwel zeker krassen. In het ergste geval breng je daarmee onherstelbare schade toe aan de pan en wordt deze zelfs onbruikbaar. Dat is natuurlijk zonde.

Over het algemeen geldt dat je de pan daarna het beste kan laten weken. Doe heet of zelfs kokend water in de pan die je hebt laten aanbranden en laat de pan vervolgens staan.

Hoe lang je de pan precies moet laten staan, is afhankelijk van de ernst van de verbranding. Hoe harder je het eten hebt laten aanbranden, hoe hardnekkiger de aangekoekte etensresten zullen zijn en hoe meer tijd het kost om te pan te reinigen, is over het algemeen een goede vuistregel. Soms is een uurtje genoeg, in andere gevallen moet je de pan een hele nacht laten staan en is het aan te bevelen om het hete water zo nu en dan te verversen.

Je zult zien dat weliswaar niet alles direct los komt bij het weken, maar dat hardnekkig aangekoekte stukken voedsel zich toch iets eenvoudiger laten verwijderen.

Wil je het proces bespoedigen? Dan kun je overwegen om de pan te vullen met een laagje water en een klein scheutje afwasmiddel. Breng het water aan de kook en laat het ongeveer tien tot vijftien minuten zachtjes pruttelen. Probeer daarna het ergste vuil te verwijderen met een houten spatel en borstel de rest weg met een afwasborstel. Herhaal dit proces desnoods een paar keer.

Dit kan ook met schoonmaakazijn, dan is koud water voldoende en hoef je niks aan de kook te brengen. Laagje water in de pan, scheutje azijn erbij, even laten inwerken en daarna kun je proberen de aangekoekte etensresten te verwijderen.

Heb je een vaatwasser? Dan kun je bovenstaande tip proberen met heet water en een (half) vaatwastablet. Je hebt dan de keuze om het even te laten staan óf om ook dit mengsel zachtjes aan de kook te brengen en even te laten pruttelen. Een paar minuten is voldoende. Goede kans dat het ergste vuil zo loskomt!

Bij het aan de kook brengen van dit mengsel komen er overigens chemische stoffen vrij. Wil je dat liever niet? Breng het mengsel dan niet aan de kook en vul de pan simpelweg met heet water waar je het vaatwastablet in laat oplossen. Dit duurt wel wat langer, je kunt de pan in dit geval het beste een paar uur laten staan.

Een mengsel van heet water en citroensap kan ook een probaat middel zijn om een pan te reinigen. Dit werkt bijvoorbeeld goed in het geval van aangekoekte melkresten. Het mengsel laat je ongeveer een kwartiertje weken en de meest hardnekkige resten laten zich daarna zó verwijderen.

Ook schoonmaaksoda is voor verschillende klussen een uitermate geschikt schoonmaakmiddel. Het werkt eenvoudig. Je vult de pan met warm water en voegt daar een schep schoonmaaksoda aan toe. Ook deze pan laat je vervolgens even weken, afhankelijk van de ernst circa één of twee uurtjes. In het geval van zeer hardnekkige aanslag laat je de pan een hele nacht staan.

Daarna pak je een afwasborstel of schuurspons en kun je alle restjes eraf boenen.

Een ánder soort soda die je op ongeveer dezelfde manier kunt gebruiken om pannen met hardnekkig aangekoekte etensresten te reinigen. Breng een laag baking soda aan op de etensresten in de pan. Daarna vul je de pan met warm water. Even laten weken en de meeste aanslag laat zich makkelijk verwijderen.

Bron: 24Kitchen, Ecozo, Knives and Tools, Libelle, RTL Nieuws