Ouders minderjarige studenten lopen kinderbijslag mis

Kinderbijslag is een gift van de overheid die ouders krijgen totdat hun kind 18 wordt. Behalve als dat kind voor zijn of haar 18 ^e gaat studeren aan het hbo of de universiteit. Dan vervalt het recht op kinderbijslag. Logisch, toen er nog een basisbeurs bestond. Maar nu de basisbeurs is vervangen door het sociaal leenstelsel, voelt dit wat vreemd. De gift van de overheid wordt vervangen door een lening die het minderjarige kind kan afsluiten met de staat.

Rechtszaak
Het overkwam Helga Wagemaker in 2015, wanneer haar zoon vanuit de havo wil doorstromen naar het hbo. Op het moment dat hij begint met studeren is hij 17. Omdat de kinderbijslag vervalt als het minderjarige kind gaat studeren, ontvangt Helga een brief: uw kinderbijslag wordt per 1 oktober 2015 stopgezet.

Helga is het niet eens met deze beslissing en maakt bezwaar. Dit bezwaar wordt echter afgewezen; haar zoon heeft recht op studiefinanciering. Gek, denkt Helga, want de studiefinanciering is een lening geworden. Haar minderjarige zoon kan een lening met de staat aangaan, en daarom vervalt voor haar kinderbijslag.

Helga gaat in beroep tegen het besluit, maar ook dit wordt afgewezen. Op 16 december 2016 staat ze met haar zaak voor de rechter. Ook deze kan haar geen gelijk geven: in de wet is opgenomen dat de kinderbijslag vervalt op het moment dat een kind recht heeft op studiefinanciering – of hij dit nu aanvraagt of niet. De rechter stelt dat dit een politieke kwestie is. Enkel een wetswijziging kan er voor zorgen dat deze situatie verandert.

Omvang van het probleem
De zoon van Helga is niet de enige die als minderjarige een opleiding gaat volgen in het hoger onderwijs. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat in het schooljaar 2015-2016 van de 131.999 eerstejaarsstudenten op een hbo-opleiding, 15.210 studenten onder de achttien is (11,5%). Op de universiteit zijn 985 van de 56.599 eerstejaarsstudenten minderjarig (1,7%).

Een woordvoerder van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap laat ons weten dat er wel degelijk een gift tegenover de kinderbijslag staat wanneer deze komt te vervallen. Kinderen die gaan studeren krijgen een studentenreisproduct, dat per maand meer waard is dan de kinderbijslag.

Kamervragen
SP-Kamerlid Jasper van Dijk is het daar niet mee eens. Hij stelt dat het argument dat studenten een studentenreisproduct krijgen een ‘gelegenheidsargument’ is. “Omdat er toevallig een ov-kaart wordt gegeven, moeten we allemaal niet zeuren. Maar van een studentenreisproduct kun je geen brood kopen. Of aardappelen. Het bedrag is niet vrij te besteden”.

Van Dijk is van mening dat deze situatie niet de bedoeling is, en vermoed dat hij dit euvel snel kan verhelpen. Hij belooft daarom in Kassa Kamervragen te gaan stellen.

Minderjarig en lenen
Als je minderjarig bent, ben je volgens de wet niet in staat om zelf ‘rechtshandelingen te verrichten’. Dat betekent dat, wanneer je een contract of een lening wilt afsluiten, je daar in veel gevallen toestemming van een ouder of voogd voor nodig hebt. Maar, wanneer het gaat om de lening bij een studiefinanciering, dan geldt dat niet.

Volgens Van Dijk is dit wederom een vreemde situatie. Aan de ene kant wil de overheid niet dat minderjarigen een lening afsluiten, want zij zijn daar dan nog niet voor bevoegd. “Maar wanneer het de overheid uitkomt, mag een minderjarige wel een lening aangaan. Wederom een gelegenheidsargument”.