Ouderen onder sociaal minimum omdat ze weg naar steun niet kennen

Ouderen leven soms onnodig onder het sociaal minimum, rapporteert de Nationale Ombudsman. Zij maken niet altijd gebruik van speciale inkomensvoorzieningen, terwijl ze daar wél recht op hebben. De ombudsman vindt daarom dat de overheid deze ouderen actief moet gaan opzoeken, omdat zij al in een financieel kwetsbare positie verkeren.

Voor veel ouderen zijn de wetten en regels te ingewikkeld. Daardoor wordt er soms geen aanspraak gemaakt op bijvoorbeeld huurtoeslag, zorgtoeslag of een AIO-aanvulling op de AOW.

Ombudsman Reinier van Zutphen: "Veel instanties gaan ervan uit dat een oudere die recht heeft op een inkomensvoorziening, dat zelf regelt. Maar dat is voor veel ouderen veel te veel gevraagd. Terwijl juist deze voorzieningen ervoor moeten zorgen dat zij niet onder het bestaansminimum terechtkomen." 

Van Zutphen vindt dat de overheid ouderen actief moet gaan helpen. Vooral ook als iemand recht heeft op financiële ondersteuning, maar er zelf niet om vraagt: "Als we weten om wie het gaat en waarop ze recht hebben, waarom gaan we ze dan niet wat beter helpen?", aldus de ombudsman.

"Het helpt als er in het gemeentehuis, wijk-of buurtcentrum of bibliotheek een loket is waar ouderen terechtkunnen."

De ombudsman heeft de bevindingen opgeschreven in het rapport Met te weinig genoegen nemen.

Voor veel mensen kan het dus financieel flink schelen wanneer zij een beroep kunnen doen op een toeslag. Het Nibud heeft een online tool in het leven geroepen: Bereken uw recht. Wanneer je je gegevens hier invult, krijg je een overzicht van toeslagen waar je recht op kan hebben.

Het advies van de ombudsman gaat volgens ANBO niet ver genoeg. "Het probleem blijft dat mensen een toeslag of aanvulling op het inkomen zélf moeten aanvragen. Daar moeten we vanaf." Het systeem moet dan ook anders: inkomensafhankelijke regelingen moeten automatisch worden toegekend aan hen die er recht op hebben, vindt de ouderenbond.

Omdat bij de Belastingdienst ieders inkomen bekend is, zou - met koppeling van gegevens - meteen duidelijk zijn wie waar recht op heeft. "Een tegenargument dat ANBO vaak hoort, is dat het koppelen van die gegevens de privacy schendt van mensen. Maar de privacywetgeving is er om mensen te beschermen, niet om ze tegen te werken." De ouderenorganisatie heeft ook zelf meegewerkt aan het onderzoek van de ombudsman.

bron: Nationale Ombudsman / ANP