Onterechte vorderingen van incassobureaus

Jaarlijks versturen de incassobureaus miljoenen aanmaningen. Daar zitten helaas ook incassovorderingen tussen die niet kloppen, omdat er bijvoorbeeld gegevens onjuist zijn. Hoe zet je dat weer recht? Dat blijkt nog niet zo eenvoudig te zijn. Veel mensen weten ook niet wat hun rechten en plichten zijn en wat een incassobureau nou eigenlijk wel en niet mag.

In Kassa laten we twee zaken zien waarbij de gedupeerden een onterechte incassovordering hebben ontvangen waarbij hun identiteit verwisseld is. Ondanks sluitend bewijs werd er door de incassobureaus Inkasso Unie en Lindorff niet naar hen geluisterd. Dat had wel gemoeten, want beide ondernemingen zijn lid van de Vereniging van Incasso-ondernemingen  (NVI) en hebben zich daarom te houden aan de gedragscode. Jet Creemers van de NVI heeft er toelichting in Kassa over gegeven. Consumenten hebben momenteel een recordbedrag openstaan van €5,2 miljard aan schulden bij incassobureaus. In 2010 was dat nog €4,9 miljard. Het aantal mensen met schulden nam weliswaar af, maar de problemen van degenen die in moeilijkheden zitten, worden groter.

Op de circa 100 actieve incassobureaus zijn er 30 lid van de NVI. Die 30 vertegenwoordigen zo'n 70% van de markt, dat zijn circa 3,5 miljoen dossiers per jaar. Zij hebben zich te houden aan een onderlinge gedragscode. Voor de overige incassobureaus gelden helaas geen speciale regels.

Dat de aangesloten incassobureaus integer en op correcte wijze met debiteuren omgaan. Dus bijvoorbeeld niet intimideren of dreigementen uiten die niet kloppen. Verder moet elk lid voorzien in een klachtenprocedure. Wat kan je doen als de incassovordering niet klopt?

Als u er na een telefoontje niet uitkomt, kunt u het beste per aangetekende brief aangeven wat er niet klopt. Zo kunt u later altijd aantonen dat u correct gehandeld heeft. NVI-leden hebben een gedragscode waarin is vastgelegd dat altijd moet worden aangegeven bij wie een debiteur kan reageren en dat hij de onderliggende stukken die de vordering staven desgevraagd krijgt toegezonden. Als de debiteur vragen heeft over de in rekening gebrachte kosten dient het incassobureau daarover uitleg te geven. Mag een incassobureau de bewijslast bij de consument leggen?

De bewijslast ligt bij het incassobureau, die moet kunnen aantonen dat de vordering terecht is. U hoeft dus niet op voorhand te bewijzen dat de vordering onterecht is. Onderzoeken incassobureaus van te voren of een vordering terecht is?

Nee. Incassobureaus kunnen niet van te voren onderzoeken of alle vorderingen terecht zijn. Anders wordt het wel heel duur voor alle betrokkenen, het gaat namelijk vaak om duizenden vorderingen. Achteraf blijkt 1% niet te kloppen. Voordat de vorderingen worden aangeleverd is er al een traject door de crediteur zelf afgelegd: er is een factuur verzonden en één of meer herinneringen. Het incassobureau gaat er dan ook in beginsel vanuit dat de aangeleverde bulkvorderingen onbetwist zijn. Als je schriftelijk hebt aangegeven dat de vordering niet klopt, mag het incassobureau de kosten dan blijven ophogen?

Nee, de leden moeten de invorderingsactiviteiten dan staken en de zaak wordt teruggestuurd naar de opdrachtgever.

Momenteel geldt er een staffel  die door het kantongerecht is opgesteld. Het is echter nog niet wettelijk geregeld, maar er ligt nu wel een wetsvoorstel  bij de Eerste Kamer . Wat kan je doen als het incassobureau je ten onrechte blijft bestoken?

De leden van de NVI hebben een klachtenprocedure, dus daar kan je je klacht indienen. Als een klacht terecht is, moet die direct worden opgelost en tikt de NVI het betreffende lid op de vingers en deelt een boete uit van € 100. Weinig consumenten weten echter van het bestaan van de klachtenprocedure, omdat de incassobureaus er vaak niet duidelijk op wijzen. Als men er ondanks de klachtenprocedure niet uitkomt, dan is er de  onafhankelijke Raad van Toezicht. Als die de klacht gegrond verklaart,  kan het incassobureau  een boete opgelegd worden van maximaal €5000. In het uiterste geval kan een lid geroyeerd worden. Aangesloten incassobureaus schrikken over het algemeen als er een klacht over hen wordt ingediend bij de branchevereniging, waardoor ze het doorgaans proberen te voorkomen. Waar kan je terecht met een klacht over een incassobureau dat geen lid is?
Helaas nergens, het is een vogelvrije markt waarbij iedereen een incassobureau mag beginnen. Zorg in zo'n geval in ieder geval dat u alle correspondentie aangetekend heeft verstuurd zodat u altijd kan bewijzen dat u er alles aan heeft gedaan om het probleem op te lossen. Verder geldt altijd dat het incassobureau moet kunnen aantonen dat de vordering terecht is. Dit is de branchevereniging een doorn in het oog. De debiteur heeft namelijk geen enkele invloed op de keuze van het incassobureau en moet het doen met het bureau dat zich aandient. De consument verkeert daardoor in een kwetsbare positie en heeft sowieso een achterstand in kennis. De NVI pleit daarom voor een verplicht vergunningsstelsel voor alle incassobureaus, maar daar is helaas geen politieke meerderheid voor. Hoe komt een incassobureau aan al die persoonlijke gegevens?

In eerste instantie levert de opdrachtgever gegevens aan. Incassobureaus hebben geen toegang tot de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA), maar ze hebben wel inzicht in allerlei (openbare) gegevensbestanden. Het is Kassa echter niet duidelijk hoe ze over bepaalde gevoelige, soms niet kloppende informatie kunnen beschikken, zoals in de voorbeelden in de uitzending het geval is. Loop je het risico op een negatieve BKR-notering?

Niet wat het incassobureau betreft, die geven in principe nooit meldingen door aan het BKR. Het kan wel zijn dat het bedrijf dat meent geld tegoed te hebben dat doet. Als je zeker weet dat de vordering onterecht is, hoef je dus niet onder protest te betalen om een BKR-notering te voorkomen. Geef dat wel schriftelijk aan, bij voorkeur per aangetekende brief. Kan je ook zelf een incassobureau inschakelen?

In principe kan iedereen die geld tegoed heeft een incassobureau in de arm nemen, dus ook een consument. Het incassobureau rekent behalve incassokosten aan de debiteur de opdrachtgever meestal ook nog kosten, maar er zijn ook kantoren die op no cure no pay-basis werken. Als een bedrijf daarna nog weigert om de vordering te betalen, heeft een incassobureau zonder gerechtelijke uitspraak echter weinig pressiemiddelen meer om daar verandering in teweeg te brengen en blijft de gang naar de kantonrechter over.