Onkruid verwijderen: zo pak je dat aan!

Een tuin vol bloemen ziet er prachtig uit. Maar soms groeien er planten in je tuin die je liever niet ziet: onkruid. Wij zetten voor je op een rij wat je kunt doen om deze planten in je tuin te voorkomen en hoe je ze kunt verwijderen.

Wat de één onkruid vindt, laat de ander graag staan. De Van Dale beschrijft onkruid als “ongewenste plant(en) tussen gekweekte gewassen.” Dit betekent dat in principe iedere plantensoort als onkruid kan worden beschouwd. Of iets onkruid is, is vooral afhankelijk van hoe jij je tuin hebt ingericht en welke planten je daarin wilt hebben.

Toch zijn er een aantal plantensoorten die zich makkelijk verspreiden en door veel mensen als ongewenst worden gezien, bijvoorbeeld brandnetels of distels. Voor de meeste mensen zijn deze planten onkruid.

Bij het bestrijden van onkruid is het belangrijk om te weten dat er twee verschillende soorten onkruid zijn: wortelonkruid en zaadonkruid.

Wortelonkruid verspreidt zich via wortels in de grond. Je moet deze onkruidsoort daarom met wortel en al verwijderen om ervan af te komen. Voorbeelden van wortelonkruid zijn akkerdistel, brandnetel, heermoes en zevenblad.

Zaadonkruid verspreidt zich via zaadjes die overwaaien. Dit onkruid is makkelijker te verwijderen. Voorbeelden van zaadonkruid zijn vogelmuur, melkdistel en straatjesgras.  

Voor onkruid geldt ook: voorkomen is beter dan genezen. Voorkom kale stukken grond in je tuin, want hier kan onkruid makkelijk gaan groeien. Bedek de grond tussen planten en struiken met bodembedekkende planten, boomschors of cacaodoppen. Cacaodoppen zijn de schillen van cacaobomen die na het oogsten worden gedroogd en vermalen tot kleine stukjes. Al deze bodembedekkers zijn in tuincentra te verkrijgen.

Let op! Honden kunnen ziek worden van cacaodoppen. Gebruik dit dus niet om de grond te bedekken als je hond ook weleens in de tuin scharrelt.

Als je last hebt van wortelonkruid van de buren, kun je ook een muurtje plaatsen tussen jullie tuinen. Hiervoor heb je een kunststof border nodig. Deze sla je langs de rand van de tuin ongeveer 30 centimeter in de grond. Hierdoor kunnen de wortels zich niet verspreiden. Voor zaadonkruid werkt dit niet, omdat dat hier gewoon overheen waait.

Onkruid tussen de tegels ziet er natuurlijk niet mooi uit. Gelukkig is er wat aan te doen. Bij het aanleggen van je terras kun je antiworteldoek onder de tegels leggen. Hierdoor kan er vanonder geen nieuw onkruid meer groeien.

Bij een bestaand terras kun je gebruikmaken van een stalen voegenborstel of een haakvormige onkruidwieder om onkruid te verwijderen. Hiermee kun je in één keer veel planten tegelijk verwijderen. Bij het verwijderen van onkruid met een stalen borstel blijft vaak een deel van de wortels zitten. Dat kan ervoor zorgen dat een deel teruggroeit. Als je dit regelmatig herhaalt, zullen deze wortels niet de kans krijgen om verder uit te groeien.

Door veegzand in de voegen te vegen, zorg je ervoor dat onkruid minder kans krijgt om te groeien. Veegzand is een zandsoort met een scherpe korrel. Hierdoor haken de korrels goed in elkaar en is het moeilijker voor onkruid om voldoende licht en lucht te krijgen om te groeien. Je kunt veegzand het beste toevoegen nadat je de voegen tussen je tegels grondig hebt gereinigd. Veeg vervolgens je tegels regelmatig. Zo veeg je eventuele onkruidzaden weg en krijgen ontkiemde zaden geen kans om zich te ontwikkelen tot plantjes.

Het is ook mogelijk om een harde voeg toe te voegen, bijvoorbeeld voegmortel. Voegmortel is een mengsel dat zich gaat binden bij contact met water. Hierdoor ontstaat er een harde voeg waar onkruid niet in kan groeien. Voegmortel is ontworpen om water door te laten, dit is belangrijk zodat er geen water in de voegen blijf staan. Veegzand en voegmortel zijn in de bouwmarkt te verkrijgen.

Hoe langer onkruid blijft staan, hoe meer het zich zal wortelen en hoe lastiger het wordt om te verwijderen. Ga dus regelmatig je tuin door om onkruid te verwijderen.

Zaadonkruid kun je relatief makkelijk wieden, omdat het niet diep wortelt en zich ook niet via de wortels verspreid. De snelste manier om dit onkruid te verwijderen is door te schoffelen bij droog weer. Zaadonkruid moet je net na de bloei verwijderen, voordat er zaden ontstaan, omdat deze zich anders door de tuin kunnen verspreiden.

Als je last hebt van wortelonkruid zal schoffelen niet helpen. Wortelonkruid moet je met wortel en al verwijderen. Gebruik hiervoor een plantschepje of onkruidsteker.

Gooi dit onkruid vervolgens niet op de composthoop, want dan kan het weer in de tuin terecht komen als je de compost uitstrooit. Dan kun je weer van voren af aan beginnen.

Als je alles al hebt geprobeerd, maar nog steeds last hebt van onkruid, kun je overwegen om chemische middelen te gebruiken. Maar let hierbij wel op welke middelen je koopt. Koop alleen bestrijdingsmiddelen met een toelating van het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) en volg de instructies op de verpakking.

Huishoudmiddelen zoals schoonmaakazijn, chloor en zout lijken misschien een goed alternatief voor chemische bestrijdingsmiddelen, maar dat zijn ze niet. Azijn is bijvoorbeeld heel erg zuur. Hierdoor gaan niet alleen de planten, maar ook het bodemleven dood. Het is daarom ook niet toegestaan om dit in je tuin te gebruiken.

Ook zijn er speciale onkruidbranders te koop, waarmee je het onkruid in je tuin weg kan branden. Bij het verbranden gaat alleen het bovenste gedeelte van de plant dood. De wortels die niet worden verbrand blijven leven. Hierdoor is het onkruid al snel weer terug. Het is dus niet aan te raden om hierin te investeren.

Bronnen: Vroege Vogels, Milieu Centraal, Garden Royaal, MAX Vandaag, Pokon, Van Dale, Tuin & Terras, vtwonen