Ombudsman trekt aan de bel over bankbeslag

Schuldenaren die aangeven geen geld meer te hebben voor eerste levensbehoeften en verzoeken om terugbetaling na een beslag op de bankrekening krijgen van gerechtsdeurwaarders bijna standaard nul op rekest. Het gaat om mensen op het bestaansminimum.
 
450.000 keer bankbeslag
Andere schuldeisers, zoals de Belastingdienst en het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) gaan hier veel coulanter mee om. Dit blijkt uit onderzoek van de Nationale Ombudsman. Jaarlijks wordt 450.000 keer bankbeslag opgelegd door de drie grootste schuldeisers: de Belastingdienst, het CJIB en de gerechtsdeurwaarders.
 
Bij de Belastingdienst verzochten vorig jaar 10.200 mensen met schulden om terugbetaling, omdat ze geen geld meer over hadden om te leven. Maar liefst 83% van de verzoeken werd toegekend. Het CJIB deed 315 terugboekingen waarvan 63 bij schrijnende gevallen. Bij de gerechtsdeurwaarders daarentegen werden vorig jaar 627 verzoeken om terugbetaling ingediend waarvan slechts een enkel verzoek is toegekend.
 
Geen beslagvrije voet
De Koninklijke Beroepsorganisatie voor Gerechtsdeurwaarders (KBvG) zegt de wet te volgen. Daarin staat dat bij loonbeslag, het beslag op het salaris of de uitkering, een zogeheten beslagvrije voet geldt. Dat is het minimum dat mensen nodig hebben van te kunnen leven.

Bij een beslag op de bankrekening daarentegen geldt geen beslagvrije voet. ,,Daardoor ontstaat een merkwaardige situatie”, aldus de Nationale Ombudsman.  ,,Het bedrag dat de werkgever of uitkeringsinstantie aan het einde van maand op de bankrekening van de schuldenaar stort, het bedrag dat overblijft na toepassing van de beslagvrije voet, kan alsnog worden ingevorderd via de bankrekening. Dit ondergraaft de werking van de beslagvrije voet.”
 
De KBvG geeft aan te handelen in opdracht van klanten. Zij neemt in toenemende mate contact op met haar klanten als mensen met schulden aangeven onder het bestaansminimum terecht komen. ,,Maar als de schuldeiser toch wil invorderen, willigen wij dat verzoek in”, aldus Wilbert van de Donk, voorzitter van de KBvG. ,,Grote schuldeisers, zoals energieleveranciers houden overigens meer rekening met de beslagvrije voet dan kleinere schuldeisers, zoals mkb’ers. Grote schuldeisers kunnen zich simpelweg meer permitteren.”
 
"Structureel probleem"
De Nationale Ombudsman vindt dat ook bij bankbeslag een beslagvrije voet moet gelden. ,,Het feit dat de beslagvrije voet niet geldt bij bankbeslag is een structureel probleem. Ik zie in mijn praktijk dat het ervoor kan zorgen dat mensen hun huur en energierekeningen niet kunnen betalen. Zij maken nieuwe schulden en komen nog verder in de problemen.” Dit knelpunt lost de nieuwe Wet vereenvoudiging beslagvrije voet niet op. De KBvG, het CJIB en de Belastingdienst staan achter de aanbeveling van de Nationale Ombudsman.