Nooit meer een piep in je oren? 10 tips om je gehoor te beschermen

Uit recent onderzoek blijkt dat ongeveer anderhalf miljoen mensen in Nederland slechthorend zijn. Gehoorverlies heeft een grote impact op de kwaliteit van leven. Een derde van de slechthorenden ervaart mentale problemen, zoals angst en depressie, waardoor ze in een sociaal isolement komen. Reden genoeg om je oren goed te beschermen. We hebben tien tips op een rij gezet om gehoorschade te voorkomen.

Misschien heb je het zelf ook weleens gedaan: je oren schoonmaken met een wattenstaafje. Een wattenstaafje lijkt het perfecte product om overtollig oorsmeer te verwijderen, maar schijn bedriegt. Er is maar weinig voor nodig om je trommelvlies te scheuren. Dit kan al door de lichte druk die je op het trommelvlies zet als je een wattenstaafje gebruikt. Vaak geneest het trommelvlies binnen een paar maanden, maar het kan ook leiden tot blijvend gehoorverlies.

Wat kan je dan wel doen om je oren schoon te maken? Tijdens het douchen kun je een kleine straal warm water in je gehoorgang te laten lopen. Hierdoor wordt het oorsmeer zacht en zal het na een paar minuten naar buiten lopen. Als je gehoorgang helemaal verstopt zit, is het aan te raden om contact op te nemen met je huisarts.

De geluidssterkte wordt uitgedrukt in decibellen (dB). Elke drie decibel harder is een verdubbeling van het geluid. Het maakt dus heel veel uit als het geluid een paar decibel harder is. Vaak is het niet meteen duidelijk hoe hard het geluid is in een ruimte. Om erachter te komen of het geluid te hard is, kun je gebruik maken van app die de geluidssterkte meet.

Er zijn veel decibelapps voor zowel iOS als Android te vinden. Kies voor een app die je kunt kalibreren, want die zijn het meest betrouwbaar. De microfoon van je smartphone is niet gegarandeerd goed afgesteld om het geluidsniveau te meten. Tijdens het kalibreren vergelijkt de app te metingen van de microfoon met een vastgestelde norm. Als dit goed is afgesteld, kan de app nauwkeurige metingen van geluidsniveaus garanderen. Bruikbare apps zijn bijvoorbeeld Geluidsmeter & Geluid Detector (Android) of NOISH Sound Level Meter (iOS). Deze apps zijn gratis te downloaden.

Lekker een muziekje luisteren of uren gamen? Velen maken hierbij gebruik van een koptelefoon of oordopjes. Zonder het gebruik van een volumebegrenzer heb je eigenlijk geen idee hoe hard het geluid is waar je naar luistert. Als je geen begrenzer instelt op je telefoon of tablet kan het geluid maximaal 100 dB zijn. Bij deze geluidssterkte kun je al na vijf minuten gehoorschade oplopen. Kies daarom voor een veilige limiet van 85 dB.

Instellen van een volumebegrenzer voor iOS:

1. Ga naar instellingen
2. Kies voor horen en voelen
3. Klik op koptelefoonveiligheid
4. Schuif ‘verminder harde geluiden’ aan
5. Check of het volume op 85 dB staat

Instellen van een volumebegrenzer voor Android:

1. Ga naar instellingen
2. Kies voor geluid en trillen
3. Klik op volume
4. Ga naar de drie bolletjes rechtsboven in je scherm
5. Kies voor limiet mediavolume en zet deze aan (deze staat standaard op 85 dB)

Je kunt niet op alle Android toestellen een volumebegrenzer instellen. Als deze niet op je telefoon zit, is het aan te raden om het volume op maximaal twee derde van de volumebalk in te stellen.

Naast het instellen van een volumebegrenzer, is het aan te raden om te investeren in een goede koptelefoon. Vaak kun je beter voor een koptelefoon kiezen dan voor oordopjes. Een goede koptelefoon heeft noise cancelling en bedekt het oor helemaal. Je oor wordt zo afgesloten van het omgevingsgeluid. Je hebt hierdoor ook minder de neiging om het geluid harder te zetten. Bovendien zit zo’n koptelefoon ook wat verder van het binnenoor, waardoor de kans op gehoorschade wordt verminderd.

Het ligt misschien voor de hand, maar gehoorbescherming is erg belangrijk om schade te voorkomen. Vooral tijdens concerten en festivals loop je veel risico. Om jezelf te beschermen zijn er speciale muziekoordoppen op de markt. Je hoort de muziek door deze doppen nog goed, maar ze zorgen ervoor dat het geluidsniveau wordt gedempt. Kassa testte al eerder welke oordoppen met muziekfilter je het beste kan gebruiken. Let wel, deze test is uit 2015 en kan om die reden minder representatief zijn.

Ook tijdens het klussen is het aan te raden om gehoorbescherming te gebruiken. Handboormachines en kettingzagen produceren al gauw een geluidsniveau van meer dan 100 dB. Om je voor dit geluid te beschermen kun je het beste kiezen voor oorkappen. Deze sluiten je oren het beste af voor het geluid.

Als je naar een concert gaat is het verleidelijk om helemaal vooraan in de buurt van de boxen te gaan staan. Voor je gehoor is dit alleen niet fijn. Om je oren beter te beschermen is het aan te raden om, naast het dragen van oordoppen, op aantal meter van de speakers te gaan staan. Als je op minstens twee meter van de boxen kunt staan scheelt dat al zo’n tien dB. Als het concert zich buiten bevindt moet je zeker 10 meter afstand houden van de boxen.

Medicijnen zouden je beter moeten maken, maar sommige soorten hebben vervelende bijwerkingen, waaronder ototoxiciteit. Ototoxiciteit is een eigenschap van bepaalde medicijnen die gehoorproblemen veroorzaakt.

In sommige gevallen gaat het om een tijdelijk effect, maar er zijn geneesmiddelen die permanent schade kunnen veroorzaken. Vooral antibiotica en chemotherapiemiddelen kunnen het gehoor permanent aantasten. Medicijnen die tijdelijk voor schade kunnen zorgen zijn aspirine en kinine, wat wordt gebruikt tegen koorts en malaria.

Als je door het gebruik van medicatie last krijgt van gehoorschade is het aan te raden om contact op te nemen met je arts. Die kan het beste beoordelen of je moet overstappen op andere medicatie of dat de dosis moet worden aangepast.

Roken en alcohol drinken zijn om veel redenen niet goed voor je gezondheid. Maar wist je dat roken en alcohol ook invloed hebben op je gehoor? Alcohol kan je hersenen en de trilhaartjes in je oren beschadigen waardoor je geluiden minder goed hoort. Zelfs als je niet heel veel drinkt, kan je gehoor toch slechter worden door alcohol.

Ook roken is schadelijk voor het gehoor. Een Japans onderzoek laat zien dat rokers 20 tot 60 procent meer kans hebben op gehoorschade. Het is niet helemaal duidelijk wat de oorzaak is van gehoorschade door tabak. Onderzoekers vermoeden dat het te maken heeft met een verhoging van de bloeddruk die wordt veroorzaakt door nicotine. Hierdoor raken de bloedvaten in de gehoorgang sneller beschadigd.

Vrijwel iedereen heeft het waarschijnlijk weleens gehad: een piep in je oren na een avondje uit. Als je wilt weten of dit blijvende schade heeft veroorzaakt, is het slim om je gehoor te testen. Je kunt dit zelf online doen met de Hoortest. Deze test bepaalt hoe goed je iemand kan verstaan in een omgeving met ruis. Je kunt het beste een koptelefoon opzetten om je gehoor te testen.

De online test geeft een indicatie over de stand van je gehoor. Als je exact wilt weten hoe je gehoor ervoor staat, is het aan te raden om een afspraak te maken bij een audicien of bij de huisarts.

Als je langere tijd in een lawaaierige ruimte bent geweest, is het aan te raden om je oren wat rust te geven. De trilhaartjes in je binnenoor zijn constant bezig met het verwerken van geluid. Als je lang hard geluid hoort, kunnen de trilhaartjes overbelast raken. En als die haartjes eenmaal beschadigd zijn, zijn ze dat voor altijd. Ga dus even naar buiten de natuur in en zet je koptelefoon af. Dat is niet alleen goed voor je gehoor, maar kan ook stress verminderen.

Bronnen: Thuisarts, VeiligheidNL, Schoonenberg, GGD, Hoorzaken, doof.nl, Beter Horen, oordoppen.com, Hoortest, NVAB, Gezondheidsraad, Motivaction, OorCheck, Soundly