NL-Alert tijdens storm: waarom de een wel en de ander niet?

Rondvliegende containers en daken, bomen die omvallen, treinen die niet meer rijden, uitwijkende vliegtuigen en een kostenpost van circa 90 miljoen euro . Nederland kon donderdag niet om een van de zwaarste stormen uit de afgelopen vijftig jaar heen.

NL-Alert
Veel mensen hebben tijdens deze stormachtige dag een NL-Alert ontvangen op hun telefoon. Volgens de website Crisis.nl wordt NL-Alert ingezet bij levens- en gezondheidsbedreigende situaties, zoals een grote brand, een terroristische aanslag, of noodweer. Het systeem werkt op basis van ‘cell broadcast’. Met deze techniek worden tekstberichten uitgezonden naar mobiele telefoons via de zendmasten van alle providers.

Nederland is ingedeeld in 25 veiligheidsregio’s . In vier van deze regio’s is donderdag een NL-Alert verzonden. Te weten: Noord- en Oost-Gelderland, Zaanstreek-Waterland, Noord-Holland Noord en Utrecht. In de sms werd benadrukt dat 112 alleen in spoedeisende gevallen mocht worden gebeld.

De strekking en woordkeuze van het bericht kan per regio verschillen. “Wij gaan niet over de teksten, dat ligt bij de veiligheidsregio zelf. Dat is een afweging die regionaal wordt gemaakt”, zo laat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) ons weten.

Meldingen
Kassa merkt op dat sommige mensen de melding meer dan één keer hebben ontvangen. Zo ook technologiedeskundige Danny Mekić . “Ik heb twee telefoons en op allebei heb ik de melding vier keer gekregen. Je schrikt je toch rot als je telefoon opeens hard gaat piepen, zoals bij NL-Alert. Je denkt meteen dat er iets heel ernstigs aan de hand is.”

Maar er zijn ook mensen die de NL-Alert niet hebben ontvangen, terwijl ze deze wel hebben ingesteld op hun telefoon. Dat kan verschillende redenen hebben. Mekić: “Dat kan te maken hebben met de regio waar je je bevindt. Maar het kan ook zijn dat je op een grensgebied zit met verschillende zendmasten. Ook moeten de instellingen op je telefoon correct zijn. En daarnaast kan het ook een technisch probleem zijn.” De NCTV vult nog aan dat het bij sommige telefoons zo is dat als je een app aan het downloaden bent, je de NL-Alert niet ontvangt.

Als je telefoon op ‘stil’ staat krijg je de NL-Alert overigens ook gewoon (inclusief de piep), maar als deze op vliegtuigmodus of uit staat, dan niet.

Overijverige ambtenaar
Mekić: “NL-Alert is bedoeld als vervanging van de sirenes. In dit geval denk ik dat een overijverige ambtenaar berichten heeft verstuurd. Er is geen acuut gevaar. Ik vind het een onzinbericht. Bovendien kun je de tekst die ik heb ontvangen (in de regio Utrecht, red.) opvatten als: nu alleen naar 112 bellen voor spoedgevallen, en op een later tijdstip voor de rest.”

Tekst gaat onder afbeelding door.

2020
Eind 2016 werd bekend dat de analoge sirenes per 1 januari 2020 verdwijnen . Toenmalig minister Van der Steun onderstreepte toen dat er tegenwoordig allerlei andere middelen zijn om alarm te slaan bij een ramp, zoals calamiteitenzenders, geluidswagens, social media én NL-Alert.

Mekić is geen voorstander van het afschaffen van de analoge sirene. “Het lastige is: NL-Alert is best een mooi systeem, maar het is te kwetsbaar. De techniek is niet perfect. Ik zie het als een mooie aanvulling, maar niet in plaats van de sirene die je echt overal zou moeten kunnen horen. De overheid kan onmogelijk controleren of de berichten overal zijn aangekomen.” Uit een steekproef na het laatste controlebericht – eind december 2017 – blijkt dat inmiddels 11,4 miljoen mensen van 12 jaar en ouder worden bereikt met NL-Alert.

Mekić vindt ook dat er nog eens kritisch moet worden gekeken naar wanneer een bericht wordt ingezet. “Is het nu nodig, zo’n bericht over niet naar 112 bellen? Ik vind van niet. Feit is ook dat NL-Alert vaker wordt ingezet dan de sirenes. De lokale overheden die daarvoor verantwoordelijk zijn moeten oppassen, omdat ze daarmee de kans lopen dat mensen NL-Alert weer afschaffen.”