'Nieuwe stap richting aidsvaccin'

Het is onderzoekers gelukt antistoffen op te wekken die besmetting met het aidsvirus kunnen tegenhouden. Ook weten ze inmiddels waarom eerdere vaccins die nu op mensen worden getest, niet werken. Wetenschappers van het AMC in Amsterdam en Cornell University in New York hebben zeventien jaar onderzoek gedaan en publiceren donderdag een artikel in het vakblad Science over hun stap in de zoektocht naar een aidsvaccin.

Het hiv-virus is ingepakt in eiwit, het zogenoemde envelopeiwit. Een vaccin moet het lichaam vertellen dat het eiwit onschadelijk gemaakt moet worden met antistoffen. De onderzoekers hebben daarom een ander eiwit gemaakt, dat erg lijkt op het envelopeiwit. Het nieuwe eiwit blijkt de juiste afweerreactie van het lichaam op te roepen, is gebleken uit tests op proefdieren.

Door hun onderzoek weten de onderzoekers nu ook waarom eerdere vaccins niet goed werken: de eiwitten die daarin zitten, hebben niet dezelfde structuur als het envelopeiwit dat om het hiv-virus zit. ,,Daardoor worden antistoffen opgewekt tegen de verkeerde onderdelen van het envelopeiwit'', legt viroloog Rogier Sanders van het laboratorium voor Experimentele Virologie van het AMC uit.

Sanders waarschuwt dat het wel om een belangrijke stap gaat, maar dat de strijd tegen het hiv-virus nog niet gestreden is. ,,Hiv verandert steeds. De variatie in aidsvirussen is vele malen groter dan bij het griepvirus, waarvoor al elk jaar een nieuw vaccin gemaakt moet worden.'' Het vaccin dat nu is gemaakt, is effectief bij twee stammen van het aidsvirus. Sanders en zijn collega's werken nu aan een antwoord op de vraag hoe ze antistoffen kunnen opwekken die zo veel mogelijk stammen aanpakken. Over ongeveer een jaar moet duidelijk zijn of dat snel lukt, of nog lang op zich laat wachten. ANP