Meer uitgaven aan sociale uitkeringen

De toename komt vooral door hogere sociale uitkeringen voor zorguitgaven via de Zorgverzekeringswet (ZVW) en de Wet langdurige zorg (WLZ). Deze stegen met respectievelijk 1,5 miljard euro en 1,2 miljard euro. Aan de ZVW, waaronder medische kosten vallen die worden vergoed vanuit het basispakket van de zorgverzekering, werd 42 miljard uitgegeven. Aan de WLZ, die betrekking heeft op langdurige zorg, was dat 19,4 miljard euro.

Met een stijging van 0,3 miljard euro kende ook de kinderopvangtoeslag een relatief grote toename van 16 procent. Tegenover de gestegen uitkeringen staat een daling van de ww-uitkeringen met 0,9 miljard euro, van 5,2 miljard euro in 2017 naar 4,3 miljard euro in 2018. Dit komt hoofdzakelijk door de dalende werkloosheid, waardoor minder mensen aanspraak maken op een ww-uitkering.

Vorig jaar vormden de sociale uitkeringen 47,8 procent van de overheidsuitgaven, tegenover 48,4 procent een jaar eerder. De daling komt doordat de overige overheidsuitgaven harder stegen dan de sociale uitkeringen, onder andere door hogere loonkosten van de overheid en een hogere afdracht aan de Europese Unie. De totale uitgaven van de gehele overheid kwamen in 2018 uit op 325,5 miljard euro.

Hiermee komt, zo constateert het CBS, een einde aan de reeks van opeenvolgende jaren waarin de sociale uitkeringen een steeds groter deel uitmaakten van de overheidsuitgaven. Waar het aandeel van de uitgaven aan sociale uitkeringen in het begin van deze eeuw nog onder de 40 procent lag, steeg dit sindsdien richting de 50 procent. Vooral tussen 2009 en 2017 nam het aandeel gestaag toe, onder meer doordat de uitgaven aan sociale uitkeringen geleidelijk groeiden, terwijl de overige overheidsuitgaven sinds 2009 per saldo daalden. Die afname van de overige uitgaven komt voor een groot deel doordat de overheid steeds minder geld kwijt is aan de financiering van de staatsschuld. ANP