Mag je provider zomaar de prijs van een abonnement verhogen?

Veel zaken in het leven worden duurder. Boodschappen, de huur, de zorgpremie, vakantie. Als gevolg van de torenhoge inflatie zijn deze prijsstijgingen momenteel een stuk opvallender dan gebruikelijk. Wat abonnementen betreft is er de nodige ophef over prijsstijgingen: denk maar eens aan Ziggo die onlangs aankondigde de tarieven fors te verhogen, waarna klanten massaal hun ongenoegen uitten en dreigden op te zeggen. Wanneer mogen providers de abonnementsprijzen voor hun diensten verhogen?

Om te beginnen gaan we het kort hebben over prijsverhogingen in het algemeen. In Nederland zijn productprijzen in principe vrij, zo bevestigt de Consumentenbond. Het staat winkeliers dus vrij om de productprijzen naar eigen inzicht aan te passen: prijzen kunnen dus zowel verhoogd als verlaagd worden, en dat kan op ieder moment. Een pak wasmiddel kan deze week dus zomaar twee euro duurder zijn dan vorige week: je hebt als klant niet het recht om af te dwingen dat het product voor de oude prijs wordt verkocht.

Klanten staat het daarentegen wél vrij om naar eigen inzicht te bepalen of een prijs redelijk is: je bent niet tot een aankoop verplicht en je kunt zelf kijken of een andere verkoper bepaalde producten – zoals wasmiddel in de supermarkt of een kledingstuk bij een kledingwinkel – voor een betere prijs aanbiedt.

Te duur? Dan kun je rustig ergens anders heen: de verkoper zal de prijzen vanzelf wel verlagen als blijkt dat de producten te weinig aftrek vinden omdat klanten naar de concurrent gaan. Onverkoopbare voorraad is immers ook niet in het belang van de winkelier, en zo reguleert de markt zichzelf, is het idee. Uitgezonderd is kartelvorming en het maken van verboden prijsafspraken, maar dat valt buiten het kader van dit artikel.

Een ander verhaal wordt dat in het geval van individuele prijsafspraken tussen klant en de verkopende partij. Stel, je koopt een koelkast bij een witgoedleverancier voor een bepaald bedrag, maar deze kan over twee weken worden geleverd. In de tussentijd gebeurt er echter iets waardoor de verkoper de koelkast voor een hogere prijs in moet kopen.

Aangezien jij eerder een koopovereenkomst hebt gesloten, mag de verkoper deze verhoging niet zomaar doorberekenen, tenzij er iets over in de algemene voorwaarden staat. Lees deze dus altijd goed na en informeer naar de algemene voorwaarden als je deze niet duidelijk kunt vinden.

Andersom geldt dat een leverancier niet verplicht is om een product met een ongeloofwaardig lage prijs te leveren. Zo nu en dan komt er iets in het nieuws over spotgoedkope laptops, televisies of spelcomputers waarbij overduidelijk sprake is van een menselijke fout: koopjesjagers die denken voor een dubbeltje op de eerste rang te zitten, krijgen in deze gevallen vaak alsnog het deksel op de neus.

Uitgangspunt is dat je moet kunnen weten dat een prijs niet juist is: een laptop van 1000 euro voor 800 is geloofwaardig, maar dezelfde laptop voor 100 euro is dat niet. In het eerste geval heb je goede kans dat je de laptop voor 800 euro kunt kopen, maar voor 100 euro zal je dezelfde laptop toch echt niet krijgen.

Voor abonnementen zijn de regels in algemene zin weer afwijkend, zo lezen we bij de ConsuWijzer van de Autoriteit Consument & Markt. Kenmerkend aan een abonnement is namelijk dat je niet zozeer een los product koopt of een éénmalige dienst afneemt, maar dat twee partijen voor een bepaalde termijn een wederzijdse verplichting aangaan.

De abonnee betaalt periodiek – vaak maandelijks, al hoeft dat niet – een vast bedrag en de leverancier levert in ruil daarvoor daarvoor een bepaalde dienst, zoals internet, televisie, een tijdschrift of de krant. Daarbij horen ook bepaalde minimumeisen op het gebied van prestaties en leveringszekerheid.

Over het opzeggen van abonnementen en waar je zoal rekening mee moet houden, hebben we een uitgebreid hulpartikel voor je.

Het artikel gaat verder na onderstaande link.

Voor abonnementen met betrekking tot internet, telefonie en/of televisie zijn de regels wéér net iets anders. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat je soms meerdere van deze diensten in één pakket afneemt, en dat de inhoud van de precieze diensten waar je op geabonneerd bent soms kan wijzigen. Denk dan aan betaalde televisiezenders die verdwijnen en dus niet langer beschikbaar zijn.

Het principe geldt dat je je abonnement mag opzeggen als de wijziging in jouw nadeel is. Gaat de prijs omhoog? Verdwijnen er televisiezenders uit je pakket? Of heb je een combi-pakket en verandert er iets ten nadele in één van deze diensten? Dan mag je het hele pakket kosteloos opzeggen.

Uiteraard zijn daar ook uitzonderingen op. Je mag je abonnement niet zomaar opzeggen als sprake is van de volgende situaties.

Als de prijsverhoging het gevolg is van nieuwe regels of nieuwe wetgeving, mag je het abonnement niet kosteloos opzeggen. Daarvan is sprake als de overheid bijvoorbeeld besluit om de btw te verhogen, of wanneer de overheid besluit om bepaalde diensten voortaan volgens het hoge btw-tarief te belasten.

De aanbieder van de dienst is in dat geval verplicht om deze kosten door te berekenen: deze prijsverhoging is immers het gevolg van een overheidsbesluit, niet de keuze van de aanbieder. Om die reden behoort kosteloos opzeggen in deze situaties niet tot de mogelijkheden.

De tweede reden die kan worden aangewend om de prijzen van abonnementen te verhogen is het toepassen van een inflatiecorrectie. Daar zit in dit geval de pijn: omdat de inflatie momenteel historisch hoog is, zijn ook de prijsverhogingen als gevolg van de inflatiecorrectie een stuk hoger dan anders.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) stelt jaarlijks vast met welk percentage een aanbieder van dergelijke diensten de abonnementsprijzen mag verhogen in het kader van een inflatiecorrectie. Zolang de procentuele verhoging onder het door het CBS genoemde percentage blijft, mag dat. Voorwaarde is wél dat de aanbieder de voorwaarden met betrekking tot de inflatiecorrectie duidelijk vermeldt in de algemene voorwaarden.

De hoge inflatie is de reden dat de recente prijsverhogingen van onder andere Ziggo zoveel mensen juist nu tegen de borst stuit: het gaat niet alleen procentueel om een forse verhoging, maar ook uitgedrukt in geld gaan klanten maandelijks aanzienlijk meer betalen.

En daarom leeft het onderwerp dit jaar meer dan voorheen: het is niet voor niks dat ons nieuwtje over de prijsverhogingen van Ziggo bijna 170.000 keer is bekeken.

Kijken we naar cijfers van het CBS, dan zien we dat de gemiddelde inflatie over 2022 is vastgesteld op een percentage van 10 procent.

Zolang leveranciers van diensten zoals internet, telefonie en televisie de prijzen in het kader van een inflatiecorrectie dit jaar procentueel niet met méér verhogen dan deze 10 procent, staan ze in hun recht en behoort kosteloos opzeggen niet tot de mogelijkheden. Uitzondering is als dit niet (of niet voldoende) is omschreven in de algemene voorwaarden, maar reken er maar op dat de meeste bedrijven dit wel hebben afgedekt.

Het Europees Hof van Justitie heeft in een uitspraak in een zaak rond een Oostenrijkse telecomprovider bepaald dat dit klopt: de uitkomst was dat de prijsverhoging op basis van inflatiecorrectie de klant geen recht geeft op een kosteloze opzegging.

Dat wordt niet alleen bevestigd door jurisprudentie, in een uitgebreid achtergrondartikel van techblog Tweakers wordt dit door meerdere experts bevestigd.

Verhoogt jouw leverancier van internet, televisie en/of telefonie de prijzen dit jaar? Kijk dan goed of de aangekondigde verhoging binnen de CBS-norm van 10 procent valt én of de mogelijkheid tot het toepassen van een inflatiecorrectie goed in de algemene voorwaarden staat omschreven. Is dat het geval? Dan kun je je abonnement niet tussentijds opzeggen, althans, niet zonder een boete te betalen.

Bij de ConsuWijzer van de Autoriteit Consument & Markt lees je meer over waar dienstverleners aan moeten voldoen wat betreft het aankondigen van prijsstijgingen en wat je kunt doen als je bezwaar wenst te maken.

Bron: Consumentenbond, ConsuWijzer (ACM), Tweakers